Πολύ άβολα ένιωσαν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών με την στάση του Αμερικανού ομολόγου τους Μάικ Πομπέο στην 90λεπτη έκτακτη τηλεδιάσκεψη για τον «στρατηγικό διάλογο Ευρωπαικής Ενωσης-Ηνωμένων Πολτειών σε θέματα εξωτερικής πολιτικής».
Ο Υπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας, Γιοσέπ Μπορέλ αλλά και ορισμένοι υπουργοί Εξωτερικών -ανάμεσά τους και ο Ελληνας ΥΠ.ΕΞ, Νίκος Δένδιας «εξέφρασαν έντονη ανησυχία για τις ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά ο Πομπέο προφανώς δεν επέδειξε κανένα ενδιαφέρον» μεταδίδει το πρακτορείο Bloomberg.
- Στη λέξη «Λιβύη» περιλαμβάνονται σήμερα οι προτεραιότητες της πολιτικής του Αμερικανού προέδρου Τραμπ στη Μεσόγειο. Ολα τα άλλα που αφορούν και τα εθνικά μας δικαιώματα έχουν μπει στο …ράφι από τον Λευκό Οίκο.
ΟΙ Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν ότι η Ρωσία έχει ενισχύσει την στρατιωτική παρουσία της στη Λιβύη και σχεδιάζει να μετατρέψει την αεροπορική εγκατάσταση αλ Kούφρα σε μεγάλη στρατιωτική βάση της Μόσχας στη Βόρεια Αφρική. Πρόσφατα μετέφερε μάλιστα περισσότερα απόι 12 μαχητικά αεροσκάφη στη βάση αλ Kούφρα.
«Το φάντασμα της Ρωσίας για τη δημιουργία στρατιωτικής βάσης στη Λιβύη στοιχειώνει τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ» λέει χαρακτηριστικά ευρωπαίος διπλωμάτης στη «Δημοκρατία».
Η ίδια ευρωπαική διπλωματική πηγή σημειώνει ότι στην έδρα της ΒορειοΑτλαντικής Συμμαχίας τονίζεται ότι «πρέπει να αντιμετωπιστούν τυχόν κινήσεις για τη δημιουργία ρωσικής στρατιωτικής βάσης στη Λιβύη, καθώς αυτό θα αποκλείσει ενδεχόμενη προγραμματισμένη επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Λιβύη και μελλοντικά σχέδια επέκτασης στην Αφρική, αλλά και θα αποδυναμώσει την κυριαρχίας της Συμμαχίας στη Μεσόγειο».
Συνεπώς δεν θα έπρεπε να εξέπληξε κανέναν η δήλωση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε στις 8 Ιουνίου με τον Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε συνεργασία Αγκυρας – Ουάσιγκτον στη Λιβύη και, όπως ανέφερε, ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίστηκε θετικός.
«Η Αμερική προσπαθεί να έχει έναν πιο ενεργό ρόλο στη Λιβύη. Ο πρόεδρός μας πρότεινε στον Αμερικανό πρόεδρο να συνεργαστούμε Τουρκία και ΗΠΑ μαζί στη Λιβύη και ο Τραμπ ανταποκρίθηκε θετικά. Κι εμείς σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών, αλλά και σε επίπεδο υπουργείων Άμυνας και μυστικών υπηρεσιών πήραμε την εντολή να συνεργαστούμε. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν συνομιλίες σε τεχνικό επίπεδο», δήλωσε ο Τσαβούσογλου.
- Μετά την συνομιλία άλλωστε και ο ίδιος ο Ερντογάν είχε ανακοινώσει περιχαρής ότι«μια νέα εποχή ξεκινά στις τουρκοαμερικανικές σχέσεις».
Δυο ημέρες μετά την επικοινωνία Τραμπ-Ερντογάν, στις 10 Ιουνίου, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών είχε σχετική συνομιλία με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γιενς Στόλτενμπεργκ σχετικά με τη Λιβύη και τη στάση της Μόσχας.
Ακολούθησε η μεταφορά Τούρκων στρατιωτών και μεγάλων ποσοτήτων όπλων και αεροσκαφών στη Λιβύη κατά μήκος της Μεσογείου, στον εναέριο και θαλάσσιο χώρο που παρακολουθείται στενά από το ΝΑΤΟ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες, χωρίς να ανοίξει …μύτη. Παρά το υποτιθέμενο εμπάργκο του ΟΗΕ στις προμήθειες όπλων στη Λιβύη.
Ο Τούρκος δημοσιογράφος και πρώην διευθυντής της αγγλόφωνης Χουριέτ, Μουράτ Γετκίν με τον οποίο συνομιλήσαμε, αποκάλυψε ότι μετά τις τουρκοαμερικανικές επαφές αναβλήθηκε η προγραμματισμένη για τις 14 Ιουνίου επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρώφ και Σεργκέι Σόιγκου για συνομιίες με τον Τσαβούσαγλου και τον υπουργό Αμυνας Ακάρ.
«Τόσο η τουρκική όσο και η ρωσική πλευρά ανακοίνωσαν με μια σύντομη δήλωση ότι οι προπαρασκευαστικές συναντήσεις των υπουργών ολοκληρώθηκαν και ότι θα συναντηθούν αργότερα. Στην πραγματικότητα, αυτό που συνέβη έγινε κατανοητό λίγες μέρες αργότερα. Αυτή η προπαρασκευαστική συνάντηση πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη ημέρα, στις 13 Ιουνίου, ανάμεσα στον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Σεντάτ Αννάλ και τον Ρώσο ομολόγό του, Μιχαήλ Μπογκντάνοφ, στην Κωνσταντινούπολη. Η ρωσική πλευρά είχε καταστήσει σαφές ότι δεν θα κάνει ούτε ένα βήμα πίσω στη Λιβύη» έγραψε στο blog του ο Μουράτ Γετκίν.
Την νέα αμερικανο-τουρκική προσέγγιση κατάλαβαν πολύ καλά οι Γάλλοι όταν στις 11 Ιουνίου τουρκικά πολεμικά σκάφη «κλείδωσαν» με τους πυραυλους τους την γαλλική φρεγάτα Courbet ανοικτά των ακτών της Λιβύης, για να μην γίνει έλεγχος φορτίου. «Σε αυτή την αυξημένη νέο-οθωμανική αλαζονεία η αμερικανική σιωπή ήταν εκκωφαντική» γράφει η Le Figaro.
Ο Ερντογάν τόνισε μάλιστα ότι «τώρα ο στόχος είναι να καταλάβουν οι τουρκικές δυνάμεις την περιοχή της Σύρτης, συμπεριλαμβανομένων των περιχώρων της».
Σε αυτές τις περιοχές που ελέγχονται από τον αποδυναμωμένο πλέον στρατάρχη Χαφτάρ, βρίσκονται πολύ σημαντικές πετρελαιοπηγές, άλλωστε. Η τουρκική φιλοκυβερνητική εφημερίδας Yeni Safak έχει ήδη αποκαλύψει τα σχέδια της Άγκυρας για τη δημιουργία δύο Τουρκικών στρατιωτικών βάσεων στη Λιβύη– μιας ναυτικής, στη Μισράτα και μιας αεροπορικής, στην αλ Ουαντίγια.
- “Είναι σαφές ότι ο Ερντογάν υπολογίζει ότι η επιτυχία της Τουρκίας στη Λιβύη θα δώσει στην Αγκυρα τη δυνατότητα να διαμορφώσει υπέρ της, τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες» λέει ο σαουδάραβας κορυφαίος σχολιαστής Αμπντουλραχμάν Αλ Ρασίντ.«Σε μια κίνηση που ουδείς περίμενε 100 χρόνια μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Τουρκία βάζει πόδι στην αφρικανική ακτή της Μεσογείου».
Οπως σημειώνει η Γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung:
«Οι συνέπειες της επιτυχίας της Τουρκίας στη Λιβύη είναι σημαντικές. Ο Ερντογάν αισθάνεται ότι η χώρα του είναι σημαντική στρατιωτική δύναμη και εκτός του ΝΑΤΟ. Για αυτό και δεν θα αποχωρήσει από τη Συρία. Αυτή τη νέα τουρκική αυτοπεποίθηση την αισθάνονται Ελλάδα και Κύπρος, με τη συμφωνία μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης που επαναχαράσσει τα σύνορα στο Αιγαίο στο πλαίσιο του δόγματος της γαλάζιας πατρίδας. Ταυτόχρονα ο Erdogan δεν διστάζει να θέτει υπό αμφισβήτηση τα κυριαρχικά δικαιώματα ελληνικών νησιών. Καθώς όμως η τουρκική οικονομία δεν ακολουθεί τη στρατιωτική της ισχύ, η Άγκυρα αναζητά την προσέγγιση με την Ε.Ε. ποντάροντας στη γερμανική προεδρία από 1ης Ιουλίου.
Η γαλλική Le Figaro σημειώνει ότι ο Ερντογάν «ακολουθώντας την αυστηρά εθνικιστική γραμμή του Μουσταφά Κεμάλ καταφέρνει να κινήσει μεθοδικά τα πιόνια του, για να προωθήσει το μεγάλο έργο του της νέο-οθωμανικής ανάκτησης. Είναι πάντα ζήτημα εκδίκησης της ταπεινωτικής για την Τουρκία συνθήκης των Σεβρών».
«Όπως όλοι οι καλοί στρατάρχες, ο Ερντογάν ήταν σε θέση να περιμένει τη σωστή στιγμή για να δράσει με τη στρατιωτική συμφωνία συνεργασίας και ασφάλειας με τη Λιβυκή κυβέρνηση εθνικής ενότητας και όχι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας στη Μεσόγειο».
Εχοντας εξασφαλίσει την στήριξη του προέδρου Τραμπ στο Λιβυκό Μέτωπο, η Αγκυρα δεν διστάζει άλλωστε να αγνοεί «τις ιταλικές, ελληνικές και ακόμη και αιγυπτιακές προειδοποιήσεις και να πολλαπλασιάζει τις επιδείξεις δύναμης στην ανατολική Μεσόγειο», σημειώνει γαλλική εφημερίδα, αναφερόμενη στη μεγάλης κλίμακας στρατιωτική άσκηση που πραγματοποίησε η Άγκυρα στις 11 Ιουνίου.
Υπογράμμισε ταυτόχρονα, ότι η εν λόγω άσκηση διεξήχθη λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση του Τούρκου Υπουργού Ενέργειας για την πρόθεσή του να πραγματοποιήσει «σε τρεις ή τέσσερις μήνες» γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες, «σε αυτήν την ιδιαίτερα πολυπόθητη θαλάσσια περιοχή, της οποίας τα περιγράμματα δεν έπαψαν ποτέ να αμφισβητούνται και όπου ο αγώνας για εκμετάλλευση επιταχύνεται».
- Η Ντόροθι Σμιντ, επικεφαλής του προγράμματος Σύγχρονη Τουρκία και Μέση Ανατολή του ινστιτούτου Ifri υποστηρίζει μάλιστα ότι «πριν από λίγους μήνες, λέγαμε, ότι οι Τούρκοι ήθελαν να μπλοκάρουν τις γεωτρήσεις που ανέλαβαν άλλοι, επειδή έβλεπαν, ότι όλοι προχωρούσαν χωρίς αυτούς. Αλλά τώρα, έχουν φτάσει στο στάδιο, όπου οικοδομούν μια εναλλακτική κατάσταση, αυτή μιας χώρας, που παρουσιάζει σήμερα πολύ μεγάλες ικανότητες προβολής ισχύος, η οποία κινεί πιόνια για να δημιουργήσει ένα τετελεσμένο γεγονός και στη συνέχεια να βρεθεί σε καλύτερη θέση για διαπραγμάτευση».
Αλλωστε, με την «τούρκο-λιβυκή συμφωνία», η Άγκυρα προσπαθεί να μπλοκάρει το έργο του αγωγού φυσικού αερίου EastMed.
Για να μην ξεχνιόμαστε φυσικά, πολλά από αυτά ίσως να μην είχαν συμβεί αν δεν υπήρχε η γάλλο-βρετανική στρατιωτική επέμβαση του 2011 στη Λιβύη.
Οπως παραδέχεται η Le Figaro: «Δεν δημιουργήσαμε μόνο ένα χάος, για το οποίο διαμαρτύρονται όλα τα κράτη του Μαγκρέμπ, αλλά προσφέραμε επίσης ένα κομμάτι χρυσής γης στον μεγαλύτερο αμφισβητία μας στη Μεσόγειο: τον Μουσουλμάνο Αδελφό Ερντογάν».
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο hellasjournal.com
