Οσοι έχουν δουλέψει μαζί του στο Υπουργείο Εξωτερικών τον χαρακτηρίζουν «εξαιρετικό διπλωμάτη». Όμως, ο πρώην Διευθυντής Πολιτικών Υποθέσεων του Υπουργείου, δεν είναι μόνον αυτό. Ο κ. Πέτρος Μαυροειδής είναι ένας άνθρωπος με βαρύνουσα άποψη ενόψει της επικείμενης πενταμερούς διαπραγμάτευσης (27-29 Απριλίου) στη Γενεύη για το Κυπριακό, αφού ήταν μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας υπό τον τότε Υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά, στην προηγούμενη διαπραγμάτευση, του Crans Montana (2017). Επιπλέον, ο Πρέσβης ε.τ. γνωρίζει την Τουρκία όσο λίγοι, αφού ήταν Πρόξενος της Ελλάδας στη Σμύρνη από το 1987 έως το 1991 και Πρέσβης μας στην Άγκυρα από το 2017 μέχρι το 2019.
Ενόψει της νέας Πενταμερούς, ο κ. Μαυροειδής μιλά στο newsique και τονίζει ότι η νέα διαπραγμάτευση πραγματοποιείται υπό συνθήκες μιας φιλοτουρκικής στροφής της Ε.Ε., αλλά και με έναν νέο Τουρκοκύπριο ηγέτη που επιθυμεί πλήρη εξάρτηση από την Τουρκία και όχι λύση. Ο ίδιος υπογραμμίζει τη σημασία της πολυετούς προετοιμασίας πριν από τέτοιου είδους Διασκέψεις, περιγράφοντας τις διαρκείς και πολυεπίπεδες επαφές του τότε Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, με ξένους ηγέτες, αλλά και τη διαρκή του συνεργασία με τους επικεφαλής της κυπριακής διπλωματίας ενόψει Crans Montana. Μάλιστα, ο κ. Μαυροειδής σημειώνει με νόημα πως δεν γνωρίζει αν, αυτή τη φορά, έχει γίνει η ανάλογη προετοιμασία, εκφράζοντας την ελπίδα του να είναι όντως έτσι.
Σε ό,τι αφορά τις απαράδεκτες δηλώσεις από τουρκικής πλευράς, ο Πρέσβης ε.τ. τονίζει στο newsique ότι είναι πάγια τακτική της Αγκυρας, ιδιαίτερα κατά το διάστημα πριν από κρίσιμες Διασκέψεις, να «γεμίζει το καλάθι» προβάλλοντας κάθε φορά νέες απαράδεκτες αξιώσεις, προκειμένου να δυσχεραίνει τη θέση της κυπριακής και ελληνικής πλευράς και να θέσει τη διαπραγμάτευση στη βάση που η ίδια επιθυμεί. Ο κ. Μαυροειδής πιστεύει ότι η ρητορική της Τουρκίας περί δύο κρατών δεν αποτελεί την πραγματική της επιδίωξη, αλλά εντάσσεται ακριβώς στο πλαίσιο της ανύψωσης του «πήχη».
«Η ελληνική αντιπροσωπεία στη Γενεύη θα πρέπει να διαφυλάξει το “κεκτημένο” του Crans Montana, ιδιαίτερα στον εξωτερικό πυλώνα του Κυπριακού, δηλαδή στα θέματα ασφαλείας, εγγυήσεων και αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής. Η ελληνική πλευρά θα πρέπει να μην αποστεί από τη θέση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), όπως αυτή εκφράστηκε στο Κραν Μοντανά, ο οποίος έκανε αποδεκτή την ελληνική πρόταση περί κανονικού κράτους στην Κύπρο χωρίς εγγυήσεις και ξένα στρατεύματα», υπογραμμίζει ο κ. Μαυροειδής.
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη του Πρέσβη ε.τ., Πέτρου Μαυροειδή, στο newsique:
Ποιες διαφορές εντοπίζετε ανάμεσα στην επικείμενη Πενταμερή και την Πενταμερή του Crans Montana;
Δεν είναι πολλές οι διάφορες αλλά είναι σημαντικές.
Πρώτον, στο Crans Montana η Ε.Ε. ήταν παρούσα ως παρατηρητής παρά τις αρχικές -και τότε- αντιρρήσεις της Τουρκίας. Υπενθυμίζω ότι τότε, Επικεφαλής της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας ήταν η κυρία Federica Mogherini ενώ τώρα θα είναι, εάν καμφθούν οι αντιρρήσεις της Άγκυρας και του Λονδίνου, ο κ. Josep Borrell, Ύπατος Αρμοστής αρμόδιος για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Αμυνας της Ε.Ε. (ΚΕΠΠΑ). Ας σημειωθεί ότι ο κ. Borrell, το χρονικό διάστημα που είναι επικεφαλής της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής, χαρακτηρίζεται από μια φιλοτουρκική «διάθεση».
Δεύτερον, πολύ πριν πραγματοποιηθεί η Διάσκεψη του Crans Montana (2017), οι δυο κοινότητες διεξήγαγαν, επί διετία τουλάχιστον, διαπραγματεύσεις. Σήμερα, δεν ξέρω εάν έχει επαναληφθεί η ίδια διαδικασία.
Τρίτον, η ελληνική αντιπροσωπεία προετοιμάζετο συνεχώς το χρονικό διάστημα πριν το Crans Montana. Ο τότε Υπουργός των Εξωτερικών κ. Ν. Κοτζιάς ήταν σε συνεχή επαφή με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον τότε ΥΠ.ΕΞ. κ. Γ. Κασουλίδη, είχε σειρά συναντήσεων με ομολόγους του της Ε.Ε. και συναντούσε τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ για το Κυπριακό κ. Α. Eide, όσες φορές ο τελευταίος επισκεπτόταν την Αθήνα. Ορισμένες φορές μάλιστα είχε «επιπλήξει» τον Νορβηγό διαπραγματευτή για τις «μη αντικειμενικές» του θέσεις και πρωτοβουλίες. Θέλω να ελπίζω ότι το αυτό πράττει και σήμερα η πολιτική και υπηρεσιακή ηγεσία του Υπουργείου των Εξωτερικών.
Τέταρτον, υπάρχει νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης, ο κ. M. Talat που δηλώνει ότι δεν επιθυμεί λύση, αλλά πλήρη εξάρτηση από την Τουρκία.
Πρώτη παρουσία Δένδια σε μια τέτοια διαδικασία. Τι πρέπει να επαναλάβει σε σύγκριση με την παρουσία Κοτζιά στο Crans Montana και τι θα πρέπει να προσέξει με βάση τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει;
Το 2017, στη Διάσκεψη του Crans Montana, η Ελλάδα προσήλθε αποφασισμένη να συμβάλει με όλους τους δυνατούς τρόπους στη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού και την ελπίδα ότι όλοι θα συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση. Η συμπεριφορά, όμως, της Τουρκίας διέψευσε όλους όσοι είχαν ελπίσει ότι κάτι θα άλλαζε στην στάση της. Η Τουρκία οδήγησε τη Διάσκεψη του Crans Montana σε αδιέξοδο, όπως λίγο πριν είχε εγκαταλείψει τη Διάσκεψη της Γενεύης.
Η ελληνική αντιπροσωπεία στη Γενεύη θα πρέπει να διαφυλάξει το «κεκτημένο» του Crans Montana, ιδιαίτερα στον εξωτερικό πυλώνα του Κυπριακού, δηλαδή στα θέματα ασφαλείας, εγγυήσεων και αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής. Η ελληνική πλευρά θα πρέπει να μην αποστεί από τη θέση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), όπως αυτή εκφράστηκε στο Κραν Μοντανά, ο οποίος έκανε αποδεκτή την ελληνική πρόταση περί κανονικού κράτους στην Κύπρο χωρίς εγγυήσεις και ξένα στρατεύματα. Δεν νοείται κράτος-μέλος του ΟΗΕ και της Ε.Ε. να βρίσκεται υπό καθεστώς εγγυήσεων τρίτων.
Θα πρέπει, επίσης, να επιδιώξει όπως οι συζητήσεις που θα διεξαχθούν στην Πενταμερή βασίζονται στη συγκρότηση ενός κράτους της Κύπρου με μια κυριαρχία και μια διεθνή προσωπικότητα, όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα ζουν αρμονικά και θα ευημερούν ως πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στόχος της αντιπροσωπείας μας θα πρέπει να είναι η εξεύρεση λύσης εντός του συμφωνημένου πλαισίου Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) λύσης που θα είναι απόλυτα συμβατή με το Διεθνές Δίκαιο και στο κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η εθνική θέση «μηδέν στρατός, μηδέν εγγυήσεις» στο πλαίσιο μιας λύσης του Κυπριακού αφήνει οποιαδήποτε περιθώρια διαφορετικών ερμηνειών;
Αυτή οφείλει να είναι η εθνική θέση αρχής και οι βασικές προϋποθέσεις για την επίλυση του Κυπριακού. Άμεση κατάργηση των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων της Άγκυρας, κάτι που κανείς λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να αποδεχθεί.
Τα χρονοδιαγράμματα είναι μια τεχνική διαδικασία που θα συμφωνήσουν τα εμπλεκόμενα μέρη.
Ποια είναι η δική σας εκτίμηση για τις αλλεπάλληλες δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων και Τουρκοκύπριων πολιτικών περί λύσης δύο κρατών; Είναι μπλόφα ενόψει διαπραγμάτευσης ή εκτιμάτε ότι πράγματι θα το θέσουν επισήμως στο τραπέζι της Πενταμερούς;
Αποτελεί πάγια πολιτική της Άγκυρας να «γεμίζει το καλάθι» με νέες απαράδεκτες διεκδικήσεις και απαιτήσεις. Το βλέπουμε, άλλωστε, ξεκάθαρα και εντονότερα το τελευταίο διάστημα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η Άγκυρα και τα Κατεχόμενα δηλώνουν ότι θα θέσουν στο τραπέζι της Πενταμερούς τη λύση των δυο Κρατών. Δεν πιστεύω ότι αυτό αποτελεί τον στόχο τους. Απλώς ανεβάζουν «τον πήχη», για να δυσχεράνουν τη διαπραγματευτική θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδος, να διαγράψουν την πάγια θέση και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ για Διζωνική Διακοινοτική Ομοσπονδία και να θέσουν τις συζητήσεις και τις διαπραγματεύσεις στη βάση που αυτοί επιθυμούν.
Η Κύπρος και η Ελλάδα θα πρέπει να καταστήσουν σαφές σε όλους τους εμπλεκόμενους -και πριν την έναρξη της Πενταμερούς- ότι η βάση των συζητήσεων θα είναι οι αρχές του Διεθνούς Δικαίου, οι αποφάσεις και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Πιστεύετε ότι η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να διεκδικήσουν -και να πετύχουν- περισσότερα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της Τουρκίας;
Ασφαλώς. Η Κύπρος και η Αθήνα, μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως μέσω των Βρυξελλών μπορούν να ασκήσουν πιέσεις στην Τουρκία. Δύσκολη άσκηση, καθώς όπως βλέπουμε υπάρχουν κράτη-μέλη που, για λόγους κυρίως οικονομικούς, στηρίζουν την Τουρκία.
Για επιτευχθεί, όμως, ο στόχος αυτός και να αρχίσουν να λειτουργούν τα εργαλεία πίεσης προς την Άγκυρα, θα πρέπει να υπάρξει συντονισμός και αλληλοϋποστήριξη των ενεργειών και πρωτοβουλιών των Κυβερνήσεων της Κύπρου και της Ελλάδος. Η Κύπρος δεν θα πρέπει να αφεθεί μόνη της στις αίθουσες των Βρυξελλών.