Η καλή πορεία του προϋπολογισμού και η αναμενόμενη υπέρβαση του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ το 2024, άφησε το πρώτο αποτύπωμα στο πακέτο των κυβερνητικών παροχών, το οποίο μεγεθύνθηκε άνω του 1 δισ. ευρώ από περίπου 850 εκατ. ευρώ που ήταν ο αρχικός σχεδιασμός.
Το πρώτο «πράσινο φως» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μικρή «παράκαμψη» του κανόνα για τις πρωτογενείς δαπάνες (αύξηση έως 3% το χρόνο), επίτρεψε στην κυβέρνηση να δώσει το πρώτο «μέρισμα» από το πλεόνασμα, ενισχύοντας έτι περαιτέρω τους μισθωτούς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, συνταξιούχους, ευάλωτα νοικοκυριά και ιδιοκτήτες ακινήτων.
Ωστόσο, σε καμιά περίπτωση οι προαναγγελθείσες ενισχύσεις δεν αναπληρώνουν τις μεγάλες εισοδηματικές απώλειες των νοικοκυριών από την ενεργειακή και την στεγαστική κρίση.
Επίσης από το «καλάθι» των παροχών απουσιάζουν παρεμβάσεις σχετικές με την έμμεση φορολογία όπως: η προαναγγελθείσα από το 2019 μείωση των δύο συντελεστών του ΦΠΑ από το 24% και το 13% στο 22% και στο 11% αντίστοιχα, η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης που επιβαρύνει τους συνταξιούχους, το «κούρεμα» στα τεκμήρια διαβίωσης, τα φορολογικά μπόνους για τους συνεπείς οφειλέτες, τη μείωση των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις κ.αλ.
Η ΔΕΘ έφερε και επιβαρύνσεις της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ για τους ξενοδόχους, τις βραχυχρόνιες μισθώσεις (τύπου Airbnb) αλλά και τις κρουαζιέρες. Και στις τρεις περιπτώσεις θα υπάρξει αύξηση τελών, προκειμένου να διευκολυνθεί η επίλυση του στεγαστικού και να ελεγχθεί ο υπερτουρισμός ο οποίος άρχισε να δημιουργεί προβλήματα σε πολλές περιοχές της χώρας.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, συνολικά η αύξηση των πρωτογενών δαπανών του 2025 ανέρχεται σε 3,8 δισ. ευρώ, με την καθαρή επιβάρυνση να περιορίζεται στα 3,550 δισ. ευρώ.
Τα μέτρα
Το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο θα προχωρήσει σήμερα στην εξειδίκευση των μέτρων που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, με τα σημαντικότερα μέτρα να αφορούν:
* Στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 μονάδα από τις αρχές του 2025. Αρχικώς σχεδιαζόταν η μείωση κατά μισή μονάδα, αλλά κρίθηκε ότι είναι εφικτή μεγαλύτερη μείωση. Ο επιμερισμός θα γίνει στη μέση, δηλαδή μισή μονάδα θα μειωθούν οι εισφορές για τις επιχειρήσεις περιορίζοντας ελαφρώς το μη μισθολογικό κόστος και κατά μισή μονάδα για τους εργαζόμενους οδηγώντας σε μικρές αυξήσεις των μισθών.
Συνολικά επιχειρήσεις και εργαζόμενοι κερδίζουν κοντά στα 400 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Όπως προαγγέλθηκε από τον πρωθυπουργό έως το 2027 οι ασφαλιστικές εισφορές θα έχουν μειωθεί συνολικά κατά 6 μονάδες. Αναμένεται δηλαδή νέα μείωση κατά μισή ποσοστιαία μονάδα.
*Στην αύξηση των αποδοχών 700.000 δημόσιων υπαλλήλων. Με τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού τον επόμενο Απρίλιο θα υπάρξει ανάλογη προσαρμογή και στον εισαγωγικό μισθό των δημοσίων υπαλλήλων . Ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο σήμερα είναι στα 850 ευρώ και υστερεί έναντι του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα όπου τα 830 ευρώ καταβάλλονται για 14 μήνες, όταν στο δημόσιο τα Δώρα έχουν καταργηθεί. Ο κατώτατος μισθός σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης θα φτάσει τα 950 ευρώ το 2027 και αυτό σημαίνει πως σε τρία χρόνια οι δημόσιοι υπάλληλοι θα λάβουν αυξήσεις τουλάχιστον 100 ευρώ ώστε και ο εισαγωγικός μισθός να φτάσει τα 950 ευρώ, επηρεάζοντας βεβαίως και την εξέλιξη των υπολοίπων μισθολογικών κλιμακίων.
Παράλληλα, μεσοσταθμική αύξηση αποδοχών κατά 130 ευρώ το μήνα φέρνει η απόφαση αυτοτελούς φορολόγησης με συντελεστή 22% της αμοιβή των εφημεριών των γιατρών του ΕΣΥ ενώ έχει ήδη ανακοινωθεί από το υπουργείο Υγείας, πρόσθετο κίνητρο έως 7.200 ευρώ ετησίως στους ιατρούς που θα στελεχώσουν δομές υγείας σε απομακρυσμένες περιοχές.
Αύξηση της αποζημίωσης νυχτερινής απασχόλησης κατά 20% προβλέπεται και για τους ένστολους.
*Μεταξύ 2,2% και 2,5% θα κυμανθούν οι αυξήσεις για τους συνταξιούχους το 2025. Θα προηγηθούν τα Χριστούγεννα ενισχύσεις στους συνταξιούχους με αποδοχές έως 1.600 ευρώ και προσωπική διαφορά. Ειδικό επίδομα τουλάχιστον 200 ευρώ θα χορηγηθεί και σε χιλιάδες ευάλωτα νοικοκυριά. Το επίδομα θα χρηματοδοτηθεί από το φόρο που επιβλήθηκε στα «ουρανοκατέβατα» κέρδη των διυλιστηρίων. Συνολικά και μοιραστούν 243 εκατ. ευρώ και αναλυτικά :
-670.000 συνταξιούχοι με εισόδημα μέχρι 1.600 ευρώ που έχουν ακόμη προσωπική διαφορά, θα λάβουν έως και 200 ευρώ.
-767.000 δικαιούχοι Επιδόματος Παιδιού, θα εισπράξουν τον Δεκέμβριο μια επιπλέον δόση του επιδόματος.
-220.000 δικαιούχοι αναπηρικών επιδομάτων από ΟΠΕΚΑ και ΕΦΚΑ θα ενισχυθούν με 200 ευρώ, όπως και 35.000 ανασφάλιστοι υπερήλικες.
-205.000 δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα το λάβουν αυξημένο κατά 50%.
*Πλήρης κατάργηση του Τέλους Επιτηδεύματος από το 2025 για τους ελεύθερους επαγγελματίες με ετήσιο όφελος 325 ευρώ για κάθε αυτοαπασχολούμενο ή ατομική επιχείρηση.
*Διευρύνεται το κριτήριο μείωσης του τεκμαρτού φορολογητέου ποσού κατά 50% για τους ελεύθερους επαγγελματίες που διαμένουν σε χωριά με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, αντί των 500 που ισχύει τώρα.
Επίσης, το κριτήριο του μέγιστου μισθού εργαζομένου δεν θα υπολογίζεται προσθετικά αλλά μόνο συγκριτικά.
*Καθιερώνονται φορολογικά κίνητρα για τις νέες μακροχρόνιες μισθώσεις. Δηλαδή για τα ακίνητα που είναι κλειστά και θα προσφερθούν για ενοικίαση ή θα περάσουν από τη βραχυχρόνια στη μακροχρόνια μίσθωση. Για τα συγκεκριμένα μισθώματα θα προβλέπεται τριετής απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος. Για ιδιοκτήτη ακινήτου ο οποίος θα εισπράξει το χρόνο 5.000 ευρώ από μακροχρόνια μίσθωση ακινήτου το οποίο ήταν νωρίτερα στη βραχυχρόνια ή κλειστό, το φορολογικό κέρδος είναι 750 το χρόνο, στα 12.000 φτάνει τα 1.800 ευρώ ενώ στα 20.000 ευρώ είναι 4.600 ευρώ.
Παράλληλα, οι ιδιοκτήτες, οι οποίοι θα ασφαλίσουν έναντι φυσικών καταστροφών τα ακίνητά τους θα έχουν έκπτωση 20% από τον ΕΝΦΙΑ εφόσον η αντικειμενική αξία του ακινήτου δεν ξεπερνά τα 500.000 ευρώ. Για ακίνητα μεγαλύτερης αξίας, η έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ παραμένει στο 10% και επιπρόσθετα χωρίς ασφάλιση, δεν θα έχουν δικαίωμα αποζημίωσης από το κράτος σε περίπτωση φυσικής καταστροφής.
*Αυξάνεται το Τέλος Ανθεκτικότητας (σύμφωνα με πληροφορίες από 0,5 έως και 4 ευρώ ανά διανυκτέρευση στα 2 έως 8 ευρώ από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο) για ιδιοκτήτες ξενοδοχείων και καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, ενώ δεν επιτραπούν νέες καταχωρήσεις (Airbnb) στα τρία κεντρικά Διαμερίσματα του Δήμου Αθηναίων, σε πρώτη φάση.
