Ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρης Παπαδημούλης, μίλησε εκ μέρους της Ευρωομάδας της Αριστεράς στην κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών Οικονομικής & Νομισματικής Πολιτικής (ECON) και Προϋπολογισμών (BUDG) στο Ευρωκοινοβουλιο, στη συζήτηση με θέμα «Διάλογος για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα με τον Valdis Dombrovskis, Εκτελεστικό Αντιπρόεδρο για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, και τον Paolo Gentiloni, Επίτροπο Οικονομίας».
Απευθυνόμενος προς τους εκπροσώπους της Κομισιόν, ο Δημήτρης Παπαδημούλης είπε τα εξής:
«Κύριε Αντιπρόεδρε,
Κύριε Επίτροπε,
Το RRF σχεδιάστηκε και είναι ένα θετικό βήμα για να αντιμετωπίσουμε την κρίση που προκάλεσε ο κορονοϊός. Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Τώρα έχουμε καινούρια δραματικά δεδομένα, με τη βάρβαρη εισβολή του καθεστώτος Πούτιν στην Ουκρανία και όλο αυτό το ντόμινο των αρνητικών εξελίξεων: Στον πληθωρισμό, στην ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, μεγάλη επιβάρυνση για τα νοικοκυριά και ιδιαίτερα για τα ευάλωτα -γιατί ο πληθωρισμός είναι πιο μεγάλος για τους φτωχότερους παρά για τους πλουσιότερους, επιβάρυνση των επιχειρήσεων.
Αυτό σημαίνει ότι δεν αρκεί η αναπροσαρμογή και η καλύτερη αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Χρειαζόμαστε καινούρια μέσα, ιδέες και εργαλεία, για να αντιμετωπίσουμε τις καινούριες προκλήσεις, που είναι ο πόλεμος και οι αρνητικές συνέπειες που έχουν οι κυρώσεις – σωστές και επιβεβλημένες.
Θα ήθελα λοιπόν, να σας ρωτήσω τα εξής:
Η χθεσινή “Le Monde” επικαλείται πληροφορίες ότι έχουν ξεκινήσει συζητήσεις ανάμεσα στα 27 κράτη-μέλη προκειμένου να δημιουργηθεί το συντομότερο δυνατό ένα νέο ταμείο για να αντιμετωπίσει το κοινωνικο-οικονομικό σοκ του πολέμου στην Ουκρανία. Και να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην ΕΕ. Και ότι αναμένονται σχετικές ανακοινώσεις στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής στις 10 και 11 Μαρτίου, σε λίγες μέρες.
Έχει η Κομισιόν υπόψη της αυτές τις πληροφορίες; Μετέχει στην προετοιμασία αυτών των λύσεων και των συζητήσεων; Κι αν ναι, τι είναι αυτό το νέο Ταμείο που συζητιέται; Μπορείτε να μας δώσετε κάποιες περισσότερες λεπτομέρειες για τη λειτουργία του, το ποσό, τον τρόπο χρηματοδότησής του; Είναι κάτι σαν το SURE, που θα χρηματοδοτηθεί με κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό; Υπάρχουν τέτοιες σκέψεις;
Και δεύτερον: Με δεδομένες τις απρόβλεπτες και σίγουρα μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες που εσείς ήδη εκτιμήσατε ότι θα υπάρξουν, σκέφτεται η Κομισιόν να παρατείνει τη ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και για το 2023;
Θεωρείτε σωστό να παραμείνετε στην άποψή σας ότι τον Δεκέμβριο του 2022 επανερχόμαστε στους προηγύμενους κανόνες με μερικές μικροτροποποιήσεις ή ελαστικότητες; Και αν το σκέφτεστε, πότε σκοπεύετε να ανακοινώσετε προτάσεις επ’ αυτού του θέματος, ώστε να ξέρουν οι πολίτες, οι επιχειρήσεις, τα κράτη μέλη, με ποιον τρόπο θα κινηθούν -καθώς ήδη τα κράτη μέλη θα πρέπει να ετοιμάζουν τις προτάσεις και τα σχέδιά τους για τον προϋπολογισμό του 2023;
Ευχαριστώ».
«Θα πρέπει να έχουμε την απαραίτητη προσαρμοστικότητα και ευελιξία»
Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβκσις, σημείωσε: «Όντως, συμφωνούμε κι εμείς ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αλλάξει εντελώς το τοπίο, τα δεδομένα, και έχει τροποποιήσει το καθεστώς ασφάλειας στην ΕΕ και τις οικονομικές μας προοπτικές. Παράλληλα όμως, είναι σαφές ότι η αβεβαιότητα επί του παρόντος είναι ιδιαίτερα υψηλή, οπότε δεν έιμαστε σε θέση να γνωρίζουμε εκ των προτέρων ποια θα πρέπει η ανταπόκρισή μας, καθώς όπως ξέρετε η κατάσταση ακόμη εξελίσσεται και ακόμη ετοιμάζουμε νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται, η Ρωσία έχει προτείνει κάποια αντίμετρα, κάποια αντίποινα, εμείς περιμένουμε να εφαρμοστούν πλήρως οι κυρώσεις εναντίον της… Όλα αυτά σίγουρα θα επηρεάσουν τον πληθωρισμό, την ικανότητα ανάκαμψης, τα οικονομικά των νοικοκυριών.
Θα πρέπει να έχουμε την απαραίτητη προσαρμοστικότητα και ευελιξία, ώστε να μπορούμε κάθε φορά να προσαρμόζουμε την ανταπόκριση στα πλαίσια της πολιτικής μας
Επομένως δεν μπορούμε να ανακοινώσουμε αυτή την στιγμή νέα εργαλεία και νέα ταμεία. Πάντως σίγουρα θα πρέπει να αξιοποιήσουμε όλες τις πιθανές εναλλακτικές για να δούμε ποια θα είναι η καλύτερη δυνατή ανταπόκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των επιμέρους κρατών μελών. Δεν είμαστε αυτή την στιγμή σε θέση να κάνουμε μια ανακοίνωση σε σχέση με τις αποφάσεις που θα λάβουν οι ηγέτες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – φαντάζομαι ότι θα προβούν σε ανακοινώσεις μέχρις ότου λάβει χώρα η επόμενη Σύνοδος.
Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημά σας σχετικά με τη γενική ρήτρα διαφυγής, την προηγούμενη εβδομάδα εκδώσαμε μια δημοσιονομική καθοδήγηση για το 2023, όπου εκεί προβλέπεται όντως ότι η γενική ρήτρα διαφυγής απενεργοποιείται για το 2023 -καθότι οι υφιστάμενες οικονομικές προοπτικές καταδεικνύουν μια επιβράδυνση, αλλά όχι απόλυτη παύση της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως αποτέλεσμα της Ρωσικής εισβολής την Ουκρανία. Ανακοινώσαμε λοιπόν, ότι δεδομένης της πολύ μεγάλης αβεβαιότητας, θα επαναξιολογήσουμε την κατάσταση. Και αυτό θα γίνει στα πλαίσια του εαρινού κύκλου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου βάσει των εαρινών οικονομικών προοπτικών».
«Θα πρέπει να αξιολογήσουμε κάποια νέα εργαλεία»
Ο Επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι. κατά τη δική του παρέμβαση τόνισε: «Ο αξιότιμος κ. Παπαδημούλης έχει απόλυτο δίκιο όταν υπογραμμίζει όλα αυτά τα οποία συνέβησαν στις 24 Φεβρουαρίου, τα οποία άλλαξαν εντελώς το περιβάλλον στο οποίο ζούμε και κινούμεθα. Οι επιπτώσεις δεν είναι απόλυτα σαφείς. Προφανώς γνωρίζουμε ότι θα έχουμε έναν πιο επίμονο και υψηλό πληθωρισμό. Ξέρουμε επίσης ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και τα προβλήματα με τις υψηλές τιμές των τροφίμων και ότι τα προβλήματα αυτά με την σειρά τους θα επηρεάσουν περισσότερο τις χώρες χαμηλού εισοδήματος, με τρόπο σοβαρό.
Και γνωρίζουμε ότι θα έχουμε επιπλέον δυσκολίες όσον αφορά τις αλυσίδες εφοδιασμού. Για παράδειγμα, ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας ήδη πλήττεται δεινά. Διότι υπάρχουν πολλά εξαρτήματα τα οποία κατασκευάζονταν στην Ουκρανία και τα οποία δεν κατασκευάζονται πλέον στα εργοστάσια εκεί – ή αν λειτουργούν κάποια εργοστάσια, αυτά λειτουργούν υπό ένα πολύ περιορισμένο καθεστώς.
Γνωρίζουμε ότι όλα αυτά με την σειρά τους θα έχουν κοινωνικές συνέπειες. Διότι, όπως γνωρίζετε, ο πληθωρισμός πάντα χτυπά πολύ περισσότερο τα πιο ευπαθή νοικοκυριά.
Συνεπώς, όταν θέτετε αυτό το ερώτημά σας σχετικά με το αν θα πρέπει να καταλήξουμε σε κάποια νέα εργαλεία. Ναι, θα πρέπει να αξιολογήσουμε κάποια νέα εργαλεία, αλλά αυτή την στιγμή δεν έχουμε την απαραίτητη σαφήνεια προκειμένου να καταφέρουμε να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα. Περιμένω ότι οι ηγέτες στη Σύνοδο στις Βερσαλλίες θα είναι σε θέση να δώσουν μια γενική καθοδήγηση. Θα ήθελα να παροτρύνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επεξεργαστεί μία τέτοια καθοδήγηση. Δεν γνωρίζω πάντως ότι έχει ληφθεί μια συγκεκριμένη απόφαση. Γνωρίζω ότι συντάχθηκε κάποιο άρθρο στη ‘Le Monde’. Δεν πρόκειται πάντως για κάποια επίσημη απόφαση αυτή την στιγμή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Όσον αφορά τη γενική ρήτρα διαφυγής, θα πάρουμε μια σχετική απόφαση στα τέλη της Άνοιξης βάσει των εαρινών οικονομικών προοπτικών που θα έχουμε τότε».