Μια συζήτηση που έχει σημασία να ξεκινήσει δημόσια, αφορά στις πολιτικές των Δήμων και των Περιφερειών ως προς την καταπολέμηση της αναπηροφοβίας και του αποκλεισμού των ατόμων με αναπηρία.
Τα είδη του αποκλεισμού που υφίσταται ένα άτομο με αναπηρία είναι ποικίλα και βρίσκονται σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας και της κοινωνικής ζωής μας. Ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής των ανθρώπων με αναπηρία αφορά στο ότι χρειάζεται να έχουν ισχυρούς οικονομικούς πόρους προκειμένου να στηρίξουν μια καθημερινότητα με πρόσβαση στα απαραίτητα. Στην πραγματικότητα, η αναπηρία κοστίζει πολύ ακριβά -στην Ελλάδα!-, αν αναλογιστούμε πόσες σημαντικές υπηρεσίες και αναγκαία αγαθά για έναν άνθρωπο με αναπηρία δεν παρέχονται εντελώς δωρεάν από το κράτος. Αυτό σημαίνει ότι η αναπηρία είναι ένα βαθιά ταξικό ζήτημα, καθώς η μη παροχή των απαραίτητων συνεπάγεται οικονομική επισφάλεια και πλήρη αποκλεισμό. Αν προσθέσουμε, μάλιστα, ως δεδομένο το πολύ χαμηλό ποσό των επιδομάτων αναπηρίας που δίνονται από το ελληνικό κράτος, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζουμε σοβαρά προβλήματα επιβίωσης.
Αναπηρία και Κοινωνική Πολιτική
Στο ερώτημα με ποιον τρόπο θα μπορούσε να ασκηθεί η κοινωνική πολιτική σε επίπεδο Δήμου ή Περιφέρειας προκειμένου να μειώσουν οι ΟΤΑ την ανισότητα και τον αποκλεισμό, θα μπορούσαν να τεθούν αρκετές προτάσεις, λόγου χάρη η παροχή δωρεάν μέσων όπως αναπηρικά αμαξίδια, χρηματοδότηση εκπαίδευσης σκύλων οδηγών τυφλών κ.α. ανάλογα με το είδος της βλάβης, διαμόρφωση εγκαταστάσεων συμπεριληπτικών όπου εμποδιζόμενα άτομα μπορούν να συμμετέχουν ισότιμα, διαμόρφωση εκπαιδευτικών και εργασιακών χώρων με τέτοια χαρακτηριστικά ώστε να μην αποκλείονται άτομα με αναπηρία και πολλές άλλες ιδέες οι οποίες θα είχαν το ίδιο πρόσημο: την κρατική εμπλοκή και αξιοποίηση προϋπολογισμών ώστε, έστω ετεροχρονισμένα και με καθυστέρηση, να μπορούμε οι πολίτες με αναπηρία να έχουμε πρόσβαση σε μια ολοκληρωμένη ζωή. Στον αντίποδα αυτών των προτάσεων, έχει νόημα να σχολιάσουμε τη στήριξη της Περιφέρειας Αττικής, η οποία ως βασικό μέτρο καταπολέμησης της αναπηροφοβίας όρισε τη συλλογή καπακιών, τα οποία παρέδωσε πριν λίγους μήνες σε σύλλογο παραπληγικών με στόχο την αξιοποίησή τους για την κατασκευή αμαξιδίων, αναρτώντας και μια φιλόδοξη ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία μετά από αυτήν την κίνηση της Περιφέρειας, φαίνεται να είμαστε πολλά βήματα πιο κοντά στην ισότητα.
Πρέπει να κάνουμε μία σημαντική διευκρίνιση: Υπάρχει ουσιαστική και θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής και στην κοινωνική αλληλεγγύη. Η κοινωνική αλληλεγγύη αφορά στους πολίτες και στη δημιουργία συμπράξεων και άτυπων δικτύων με στόχο την κάλυψη αναγκών οι οποίες παραμελούνται από το κράτος. Ένα τέτοια παράδειγμα είναι και η συλλογή καπακιών για την κατασκευή αμαξιδίων για ανθρώπους με αναπηρία οι οποίοι στερούνται χρηματικής δυνατότητας να αγοράσουν. Είναι μια πρωτοβουλία στην οποία συμμετέχουν πολίτες, οι οποίοι με τους περιορισμένους πόρους που έχουν αναζητούν δημιουργικούς τρόπους να επιφέρουν αλλαγές. Πρόκειται για άτυπα κοινωνικά δίκτυα τα οποία προσφέρουν με εθελοντικούς όρους και συμβάλλουν στην κάλυψη κοινωνικών αναγκών.
Κοινωνική πολιτική είναι η οργανωμένη και κρατικά σχεδιασμένη άσκηση πολιτικών αποφάσεων για την κοινωνική προστασία ομάδων που βρίσκονται σε κίνδυνο, μέσα από αλλαγές στο μακρο-επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι η συμμετοχή της Περιφέρειας στη συλλογή καπακιών είναι μια παρωδία άσκησης κοινωνικής πολιτικής και είναι τουλάχιστον κωμικό ένας δημόσιος και εκλεγμένος θεσμός όπως ο Περιφερειάρχης, να συμμετέχει με όρους πολίτη σε μια τυπικά μόνο συμβολική, και ανέξοδη , κίνηση κατά του αποκλεισμού.
Μάλιστα, η προκλητική παράλειψη τόσων χρόνων, για ουσιαστικές κοινωνικές παρεμβάσεις, κάνει σχεδόν προσβλητική τη συγκεκριμένη κίνηση της Περιφέρειας διά χειρός Πατούλη, η οποία όχι μόνο θα έπρεπε να ορίσει ακαριαίες αλλαγές στην κάλυψη αυτών των αναγκών, αλλά και να απολογηθεί για την ουσιαστική βλάβη που έχουν υποστεί τόσο χρόνια οι πολίτες με αναπηρία, εξ αιτίας των αποσπασματικών ενεργειών, της ανεπάρκειας και των παραλήψεων της Περιφέρειας Αττικής στο δομημένο χώρο και σε ψηφιακό επίπεδο.
Αντ’ αυτού, βρισκόμαστε ενώπιον μιας ακόμη προσπάθειας υποτίμησης της νοημοσύνης μας. Για να δούμε, η προσπάθειά τους αυτή θα πετύχει;