Παρουσία πολυπληθούς ακροατηρίου, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Δευτέρας σε κεντρικό ξενοδοχείο στην Αθήνα η παρουσίαση του βιβλίου του καθηγητή της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ανταγωνισμού, Ενέργειας και Μεταφορών Νικόλα Φαραντούρη, με τίτλο “Η ενεργειακή κρίση στην Ελλάδα. Η δίνη της ακρίβειας, οι προειδοποιήσεις, οι προτάσεις για έξοδο”.
Μεταξύ των προσκεκλημένων ήταν πολιτικοί, ακαδημαϊκοί, καθηγητές πανεπιστημίου και δημοσιογράφοι. Την παρουσίαση προλόγισε και συντόνισε η δημοσιογράφος της εφημερίδας “Καθημερινή”, κυρία Χρύσα Λιάγγου, ενώ χαιρετισμό απηύθηνε και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας.
Tην παρουσίαση προλόγισε και συντόνισε η δημοσιογράφος της εφημερίδας “Καθημερινή”, κυρία Χρύσα Λιάγγου η οποία έκανε αναφορά στο πανεπιστημιακό, συγγραφικό, αλλά και καλλιτεχνικό έργο του κυρίου Φαραντούρη. Σημείωσε δε, ότι στο βιβλίο ο αναγνώστης πέραν των επιστημονικών αναλύσεων, θα διαβάσει τις προτάσεις του συγγραφέα για την καλύτερη θωράκιση της ελληνικής κοινωνίας και της οικονομίας εν γένει, στο πλαίσιο μίας νέας πολιτικής ενέργειας που επιβάλλουν οι καιροί, έτσι όπως τις έχει καταγράψει μέσα από επιστημονική τεκμηρίωση. Επίσης η κυρία Λιάγγου διάβασε μήνυμα του Μητροπολίτη Κεφαλληνίας κ.κ. Δημήτριου, ο οποίος ανέφερε ότι η ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό και ευχήθηκε καλή επιτυχία στην εκδήλωση.
Τσίπρας: To βιβλίο του Ν. Φαραντούρη συμβάλλει στην κατανόηση των πτυχών της ενεργειακής κρίσης και στην ανάδειξη του δρόμου για να την ξεπεράσουμε
«Ο Νικόλας με το βιβλίο του αυτό προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στο πιο επίκαιρο ερώτημα της εποχής. Προσπαθεί να εξηγήσει τι είναι αυτό που συμβαίνει επί 1,5 χρόνο και αφορά κάθε νοικοκυριό και κάθε επιχείρηση: να δώσει απαντήσεις για το ποιες είναι οι αιτίες, ποιες είναι οι ευθύνες και ποιες οι λύσεις απέναντι σε αυτό το τσουνάμι που έχει χτυπήσει και την ελληνική κοινωνία», είπε ο Αλέξης Τσίπρας στην παρουσίαση του βιβλίου του Νικόλα Φαραντούρη «Η Ενεργειακή κρίση στην Ελλάδα. Η δίνη της ακρίβειας, οι προειδοποιήσεις, οι προτάσεις για έξοδο».
Για το πρώτο ερώτημα, αν είναι δηλαδή η ακρίβεια μια υπόθεση που είναι αποκλειστικά εξωγενής και αν φταίει αποκλειστικά η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο κ. Τσίπρας σημείωσε ότι αρκεί μια ανάγνωση του βιβλίου για να διαπιστώσει κανείς ότι «η κρίση ενέργειας όσο και η πληθωριστική κρίση συνολικά, ξεκίνησε πολύ πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία». Επεσήμανε ότι «οι τιμές ενέργειας και άλλων αγαθών άρχισαν να αυξάνονται σημαντικά ήδη από την άνοιξη του 2021 και ότι η χώρα μας είχε πρωτιές στις τιμές ρεύματος χονδρεμπορικής ήδη από τον Αύγουστο του 21, δηλαδή 7 μήνες πριν την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία».
Άρα, υπάρχουν εξωγενείς και ενδογενείς παράγοντες που τρέφουν αυτό το τσουνάμι της ακρίβειας στη χώρα μας, παρατήρησε ο κ. Τσίπρας.
Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα, για το αν η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ευθύνες, ο κ. Τσίπρας εξέφρασε την άποψη πως έχει και μάλιστα τεράστιες: «και σε ό,τι αφορά τον απόλυτο αιφνιδιασμό και σε ό,τι αφορά το ρόλο κομπάρσου στις γεωπολιτικές εξελίξεις και σε ό,τι αφορά στο έλλειμμα ενεργειακής στρατηγικής εναλλακτικής».
«Ωστόσο, οι ευθύνες της ΕΕ δεν πρέπει να αποτελούν άλλοθι για τις επιλογές του κάθε κράτους μέλους ξεχωριστά ή την αδράνεια στο όνομα της αναμονής κάποιας ευρωπαϊκής λύσης που μπορεί να μην έρθει ποτέ ή όταν έρθει, ως συνήθως, θα είναι πολύ λίγη και πολύ αργά», είπε ο κ. Τσίπρας και επεξήγησε πως «η κρίση έφερε στο προσκήνιο εγγενείς αδυναμίες της ΕΕ ως προς τη χάραξη αυτόνομης ενεργειακής πολιτικής, το ετερόκλητο πλήθος ενεργειακών πολιτικών και αναγκών των κρατών-μελών καθώς και τις δομικές παθογένειες που ευθύνονται για το ενεργειακό αδιέξοδο: την εξάρτησή της από ορυκτά καύσιμα τρίτων χωρών και κυρίως από τη Ρωσία, την επισφαλή ενεργειακή της τροφοδοσία, τη σύγκρουση συμφερόντων εντός ΕΕ και τη μη έγκαιρη λήψη αποφάσεων σε θεσμικό επίπεδο».
«Οι ευθύνες της ΕΕ είναι μεγάλες, η ελληνική κυβέρνηση όμως καλό είναι να μην κρύβεται πίσω από αυτές τις ανεπάρκειες», πρόσθεσε και σχολίασε ότι επί 1 και πλέον χρόνο δεν έκανε καμία παρέμβαση στη λειτουργία της αγοράς.
Ακολούθως, ο κ. Τσίπρας προχώρησε στην παρουσίαση στοιχείων της Eurostat που δείχνουν ότι «η Ελλάδα είναι η πιο ακριβή χώρα στο ρεύμα προ φόρων και επιδοτήσεων», και υπογράμμισε ότι «επιλογή της κυβέρνησης ήταν και είναι να μην παρέμβει στην αγορά ενέργειας και στα καρτέλ και γι’ αυτό καταγράφουμε τις αρνητικές πρωτιές στις τιμές».
«Όλες οι κρίσιμες αποφάσεις από την 1η μέρα, ήταν σε λάθος κατεύθυνση», επεσήμανε ο κ. Τσίπρας και συνεχίζοντας την επίθεσή του στην κυβέρνηση αναφέρθηκε στην απόφασή της για βίαιη απολιγνιτοποίηση και για «βίαιη αεριοποίηση» – όπως είπε – «βίαιη πρόσδεση της χώρας στο φυσικό αέριο, καύσιμο ορυκτό και εισαγόμενο από 3-4 χώρες».
Συνοψίζοντας, ο κ. Τσίπρας έκανε λόγο για μια κυβέρνηση «δέσμια των ιδεολογικών εμμονών και ισχυρών συμφερόντων στο χώρο της ενέργειας που απενεργοποίησε από την πρώτη μέρα της θητείας της την δυνατότητα του κράτους να παρέμβει στον τομέα της ενέργειας και αγνόησε αυτό που η χώρα θα έπρεπε να έχει ως πρώτο στόχο: την ενεργειακή ασφάλεια και αυτονομία παραδίδοντας χώρα στο ρίσκο του εισαγόμενου φυσικού αερίου».
Όλα αυτές οι πλευρές, είπε ο κ. Τσίπρας, φωτίζονται στο βιβλίο του Νικόλα Φαραντούρη. «Ακόμη και κάποιες πλευρές που φαντάζουν τεχνικού χαρακτήρα και δυσνόητες, αλλά είναι εύκολα κατανοήσιμες: Από την αποτυχημένη διαπραγμάτευση για παράδειγμα της ΔΕΠΑ με τη Gazprom που κατέληξε σε 30% ακριβότερη προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου σε σχέση με την γειτονική Βουλγαρία, μέχρι την πρακτικά ανύπαρκτη ενεργοποίηση των διμερών και μακροπρόθεσμων ενεργειακών συμβολαίων που μειώνουν το ρίσκο των βραχυπρόθεσμων συμβολαίων. Και από την λειτουργία των αγορών και των χρηματιστηρίων ενέργειας και των στρεβλώσεων και κατασκευαστικών σφαλμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μέχρι την περιγραφή της ρηχής ελληνικής αγοράς και του εγχώριου ‘καπέλου’ στις τιμές».
«Ο Νικόλας συμβάλλει στην κατανόηση των πτυχών της ενεργειακής κρίσης και κυρίως στην ανάδειξη του δρόμου για να την ξεπεράσουμε με δίκαιο τρόπο», κατέληξε ο κ. Τσίπρας και ολοκληρώνοντας τον χαιρετισμό του, τόνισε:
«Ο Νικόλας ο Φαραντούρης ως επιστήμονας, τις μέρες της ενεργειακής κρίσης, με δεκάδες παρεμβάσεις, κάνει το καθήκον του: τεκμηριώνει, διαφωτίζει, παρεμβαίνει. Αυτός είναι ρόλος της επιστήμης. Όχι να είναι στην υπηρεσία της προπαγάνδας, αλλά στην υπηρεσία της αλήθειας, του κοινού καλού, έτσι όπως ο καθένας το κατανοεί. Έτσι όμως όπως αντικειμενικά η επιστήμη το προσδιορίζει. Μακάρι να ήταν οι περισσότεροι συνάδελφοί του σε κάθε τομέα. Μακάρι να είναι αυτό το βιβλίο αφορμή να προβληματιστούμε αλλά και να αφυπνιστούμε. Να αφήσουμε τις εύκολες ατάκες και να αναζητήσουμε λύσεις που συνήθως περνάνε μέσα από τη βάσανο της μελέτης, της γνώσης και της τεκμηρίωσης γιατί μόνο τότε οι λύσεις θα είναι βιώσιμες και δίκαιες».
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς και καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών και Αναπτυξιακών σχέσεων, κύριος Άγγελος Κότιος που έλαβε ακολούθως το λόγο, αναφέρθηκε στο βιβλίο και στα θέματα που αναλύει, αλλά και προσωπικά στον φίλο και συνοδοιπόρο του στο πανεπιστημιακά πράγματα τα τελευταία 20 χρόνια, χαρακτηρίζοντάς τον Νικόλα Φαραντούρη ως τον… Μέσι του Πανεπιστημίου Πειραιά.
Τέλος, ο αναπληρωτής Καθηγητής στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, κύριος Χάρης Δούκας αναφέρθηκε στη νέα συγγραφική προσπάθεια του Νικόλα Φαραντούρη, στην ενεργειακή κρίση, στην κλιματική κρίση λόγω και του παρωχημένου μοντέλου ανάπτυξης που ακολουθούμε και τέλος στην ανάγκη μετάβασης στην πράσινη ανάπτυξη με την κοινωνία στο προσκήνιο. Δηλαδή τους πολίτες να συμμετέχουν ομότιμα και ισότιμα στην παραγωγή ενέργειας.
Στο τέλος της εκδήλωσης ο Νικόλας Φαραντούρης ευχαρίστησε τον εκδοτικό οίκο Παπαζήση για την διοργάνωση, τον Αλέξη Τσίπρα για την παρουσία του αλλά και για τη συνεργασία τους, τους συναδέλφους του καθηγητές, τη συντονίστρια του πάνελ και όλους όσους παραβρέθηκαν στην εκδήλωση τιμώντας τον με την παρουσία τους. Ενώ ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του τονίζοντας ότι η ενέργεια δεν είναι ένα αγοραίο αγαθό ενώ στάθηκε στην ανάγκη ενεργειακού μετασχηματισμού με την κοινωνία στο επίκεντρο.
Το βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Παπαζήση” είναι εξαιρετικά επίκαιρο, καθώς πραγματεύεται την ενεργειακή κρίση για την οποία, σύμφωνα με τον συγγραφέα, ευθύνονται οι λανθασμένες προτεραιότητες και η έλλειψη προσανατολισμού στην ενεργειακή πολιτική.
Ειδικότερα, ο κύριος Φαραντούρης θεωρεί πως το υψηλό ενεργειακό κόστος οφείλεται τόσο σε εξωγενείς, όσο και σε ενδογενείς παράγοντες, οι οποίοι έχουν καταστήσει σήμερα την Ελλάδα πρωταθλήτρια ακρίβειας στην Ευρώπη σε όλες τις επιμέρους ενεργειακές αγορές. Μάλιστα θεωρεί ότι οι ενδογενείς παράγοντες προϋπήρχαν της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και αναδεικνύουν τις σημαντικές παθογένειες στην οργάνωση και τη στελέχωση της ελληνικής ενεργειακής πολιτικής και συνακόλουθα την ανάγκη ανασχεδιασμού της. Στο βιβλίο γίνεται επίσης αναφορά σε λανθασμένες πολιτικές επιλογές αναφορικά με το ενεργειακό μείγμα που ακολουθεί η χώρα μας, σε στρεβλώσεις στην αγορά ενέργειας, στην απουσία ρυθμιστικής εγρήγορσης και εποπτείας, καθώς και σε ατυχείς χειρισμούς στις εξωτερικές ενεργειακές μας σχέσεις.
Η περιγραφή του βιβλίου
Και πράγματι: Υπήρχαν όλες οι ενδείξεις και οι προειδοποιήσεις για δυσλειτουργίες της αγοράς ενέργειας, λανθασμένες προτεραιότητες και έλλειψη προσανατολισμού στην ενεργειακή πολιτική που τελικά οδήγησαν στη μεγαλύτερη ενεργειακή κρίση των τελευταίων ετών στη χώρα μας.
Το υψηλό ενεργειακό κόστος οφείλεται ασφαλώς τόσο σε εξωγενείς, όσο όμως και σε ενδογενείς παράγοντες, οι οποίοι καθιστούν σήμερα την Ελλάδα αρνητική πρωταθλήτρια ακρίβειας στην Ευρώπη σε όλες τις επιμέρους ενεργειακές αγορές (ηλεκτρισμού, πετρελαιοειδών, φυσικού αερίου). Οι ενδογενείς παράγοντες προϋπάρχουν της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και αναδεικνύουν σημαντικές παθογένειες στην οργάνωση (και τη στελέχωση) της ελληνικής ενεργειακής πολιτικής και την ανάγκη ανασχεδιασμού της σήμερα.
Ήδη από τα τέλη του 2020 και τις αρχές του 2021 –πολύ πριν από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022– υπήρξαν προειδοποιήσεις για πολιτικές επιλογές αναφορικά με το ενεργειακό μας μείγμα, για στρεβλώσεις στην αγορά ενέργειας, για απουσία ρυθμιστικής εγρήγορσης και στιβαρής εποπτείας και για ατυχείς χειρισμούς στις εξωτερικές ενεργειακές μας σχέσεις, που προοιωνίζονταν αυξήσεις στις τιμές και ενεργειακή εξάρτηση. Οι προειδοποιήσεις αυτές εντάθηκαν από το καλοκαίρι του 2021 με τη μορφή αναλύσεων, άρθρων γνώμης, επιστημονικής τεκμηρίωσης και δυναμικής πολιτικής παρέμβασης και, ασφαλώς, με την κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων για την καλύτερη θωράκιση της κοινωνίας και της οικονομίας στο πλαίσιο μιας νέας προοδευτικής πολιτικής ενέργειας που επιβάλλουν οι καιροί, όπως περιγράφεται στο ανά χείρας πόνημα του Καθηγητή Νικόλα Φαραντούρη.
Το βιογραφικό του Νικόλα Φαραντούρη
Ο Νικόλας Φαραντούρης είναι Καθηγητής της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ανταγωνισμού, Ενέργειας και Μεταφορών και Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος ΜSc in Energy Strategy, Law & Economics στο Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς, δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Έχει εργαστεί επί μια 20ετία ως δικηγόρος σε Αθήνα, Βρυξέλλες, Λονδίνο και Νέα Υόρκη, μέλος του Δ.Σ., Διευθυντής Νομικών Υπηρεσιών, Νομικός Σύμβουλος και Πρόεδρος (υπηρεσιακός) της ΔΕΠΑ A.E. και Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών Υποθέσεων της EUROGAS, της ένωσης 45 ενεργειακών εταιρειών στην Ευρώπη. Είναι Μέλος της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών και σύμβουλος του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. σε θέματα Ενέργειας και Ανταγωνισμού.
