Το ΚΚΕ λέει το τελευταίο αντίο στον Λάζαρο Κυρίτση, τον «παλαίμαχο Μακρονησιώτη σύντροφο, που έφυγε πλήρης ημερών από τη ζωή». Ο εκλιπών καταγόταν από την Χαραυγή Πωγωνίου Ιωαννίνων και πέθανε στα 102 του χρόνια.
Το ΚΚΕ σε ανακοίνωση της Κεντρικής του Επιτροπής «αποχαιρετά με μεγάλη περηφάνια και σεβασμό έναν από τους τελευταίους της δρακογενιάς των αλύγιστων της ταξικής πάλης, τον παλαίμαχο Μακρονησιώτη σύντροφο Λάζαρο Κυρίτση, ο οποίος έφυγε χτες, πλήρης ημερών από τη ζωή».
«Ο σύντροφος Λάζαρος γεννήθηκε το 1920 στην Χαραυγή Πωγωνίου Ιωαννίνων. Μαθητής γυμνασίου μετακομίζει στην Αθήνα για να βοηθήσει, μαζί με τον αδελφό του, τον πατέρα τους, που έχει ανοίξει μπακάλικο» και συνεχίζει το γυμνάσιο στην Καλλιθέα, ενώ λίγο αργότερα βρίσκεται σε οικοτροφείο στην Παραμυθιά Θεσπρωτίας, όπου «γνωρίζει τη συντροφικότητα, την ανιδιοτέλεια, την αλληλεγγύη, αλλά έρχεται και σε επαφή με τις μαρξιστικές ιδέες» σημειώνει, μεταξύ άλλων, το ΚΚΕ.
Το 1938 επιστρέφει στην Αθήνα, γράφεται στη Νομική Σχολή και αρχίζει να δουλεύει σε δικηγορικό γραφείο, «απ’ όπου φεύγει λόγω της χαμηλής αμοιβής και στη συνέχεια βρίσκει δουλειά σε εστιατόριο» όπου κάνει και τα πρώτα του βήματα στον συνδικαλισμό, έρχεται σε επαφή με το Σωματείο Επισιτισμού για τις συνθήκες δουλειάς και τα μεροκάματα.
ΚΚΕ – Ο Λάζαρος Κυρίτσης στη γερμανική Κατοχή
«Το 1940, με την γερμανική κατοχή, επιστρέφει στο χωριό του και στις αρχές του 1943 εντάσσεται στο ΕΑΜ και αναλαμβάνει τη δημιουργία ομάδας του ΕΑΜ στην περιοχή. Με την ίδρυση του ΕΛΑΣ, αρχικά ανήκει στον εφεδρικό ΕΛΑΣ, ενώ από τις αρχές του 1944 κατατάσσεται στον τακτικό ΕΛΑΣ, με την ειδικότητα του ολμιστή…».
Το 1945, μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, κατατάσσεται για να υπηρετήσει τη θητεία του στον εθνικό στρατό, στα ΕΜΠΕΔΑ, στην περιοχή της Ν. Χαλκηδόνας, όπου με άλλα οργανωμένα μέλη του ΚΚΕ διαμαρτύρονται για τη διάδοση της φασιστικής εφημερίδας “Ελληνικό Αίμα” μέσα στο στρατόπεδο και καθώς η διακίνηση συνεχιζόταν «οι κομμουνιστές – φαντάροι απαντούν με τη διακίνηση του Ριζοσπάστη μέσα στο στρατόπεδο, ενέργεια που βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση από τους φαντάρους του στρατοπέδου».
«Από εκεί και πέρα ξεκινούν οι διώξεις. Ο σύντροφος Λάζαρος μεταφέρεται μαζί με 11 ακόμα στρατιώτες στο Χαϊδάρι, στο κελί 15 – κελί μελλοθάνατων επί γερμανικής κατοχής…. Περνά από στρατοδικείο και καταδικάζεται σε φυλάκιση» και «στη συνέχεια μεταφέρεται ως κρατούμενος στο 300 τάγμα στον Αγ. Παντελεήμονα και τότε του ζητούν να συμμετέχει σε εκτελεστικό απόσπασμα στο Χαϊδάρι. Ο σύντροφος Λάζαρος αρνείται, προβάλλοντας τον πραγματικό λόγο της άρνησής του: “Δεν θα σήκωνα ποτέ το όπλο απέναντι στους συντρόφους μου”» αναφέρει το ΚΚΕ και σημειώνει: «Αυτή η αλύγιστη και περήφανη στάση του είναι το “εισιτήριο” για τη μεταφορά του στο κολαστήριο της Μακρονήσου» όπου αρχικά τοποθετείται στο Β΄ Τάγμα σκαπανέων και «μετά από δύο μήνες και τη σταθερή άρνησή του να υπογράψει δήλωση μετάνοιας, μεταφέρεται στο Α’ Τάγμα σκαπανέων, στο τάγμα των “αμετανόητων” ή το “κόκκινο τάγμα” όπως το αποκαλούσαν οι στρατιωτικές υπηρεσίες….».
«… Ο σύντροφος Λάζαρος Κυρίτσης, όπως και χιλιάδες άλλοι κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές καταφέρνει να βγει ζωντανός από αυτό το κολαστήριο, κερδίζοντας επάξια τον τιμητικό τίτλο: ΑΛΥΓΙΣΤΟΣ» και «το 1949 μεταφέρεται από τη Μακρόνησο για να δουλέψει στην κατασκευή του δρόμου Μουζάκι – Καρδίτσα, απ’ όπου και παίρνει το 1950 το απολυτήριο του από το στρατό. Επιστρέφει στην Αθήνα, συνδέεται με τον παράνομο μηχανισμό του Κόμματος και εκπαιδεύεται στην στοιχειοθεσία και αξιοποιείται στο παράνομο τυπογραφείο».
Το 1952 ολοκληρώνει τις σπουδές του και παίρνει το πτυχίο του στη Νομική. Με τη διάλυση των κομματικών οργανώσεων εντάσσεται στην ΕΔΑ, και από το 1964 είναι επικεφαλής της δημοτικής παράταξης στον Δήμο Ζωγράφου, χρέωση που είχε από το Κόμμα και μετά την μεταπολίτευση. Αξιοποιείται από το κόμμα ως υποψήφιος βουλευτής με τα ψηφοδέλτια της ΕΔΑ και μετά τη μεταπολίτευση με τα ψηφοδέλτια του ΚΚΕ.
Στη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας συλλαμβάνεται για την αντιδικτατορική του δράση και καταδικάζεται σε ποινή φυλάκισης 18 χρόνων, από τα οποία εκτίει τα 6, του αφαιρείται η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, την οποία επανακτά μετά το 1974.
«Όλα τα επόμενα χρόνια ο σύντροφος Λάζαρος Κυρίτσης πρωτοστατεί στην ίδρυση, λειτουργία και δράση της Πανελλήνιας Ένωσης Κρατουμένων Αγωνιστών Μακρονήσου (ΠΕΚΑΜ) και στη δημιουργία του Μουσείου της.
Παραμένει μπροστάρης στον αγώνα για να διατηρηθεί η Μακρόνησος ως τόπος ιστορικής μνήμης και να απαλλαγεί από τους καταπατητές της, να ανοίξουν τα αρχεία του στρατού και να φανεί η ιστορική αλήθεια για τη σφαγή της Μακρονήσου. Κυρίως όμως παραμένει μπροστάρης στον αγώνα για τη διάδοση της ιστορικής αλήθειας στη νέα γενιά».
Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ αποχαιρετά τον σύντροφο Λάζαρο Κυρίτση και «εκφράζει τα θερμά της συλλυπητήρια στις κόρες του Αγλαΐα και Λεμονιά, στα εγγόνια, τους οικείους και τους φίλους του», καταλήγει η ανακοίνωση του κόμματος» καταλήγει η ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ.
