Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επισκέπτεται σήμερα την Τεχεράνη για συνομιλίες με τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, στο πρώτο ταξίδι του ηγέτη του Κρεμλίνου εκτός της πρώην Σοβιετικής Ένωσης μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Στην Τεχεράνη, ο Πούτιν θα έχει επίσης την πρώτη συνάντησή του πρόσωπο με πρόσωπο με έναν ηγέτη χώρας μέλους του ΝΑΤΟ, τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, για να συζητήσουν μια συμφωνία που θα επιτρέψει την επανάληψη των εξαγωγών σιτηρών από τα ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα καθώς και την ειρήνη στη Συρία.
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν – Βλαντίμιρ Πούτιν
Το ταξίδι του Πούτιν, που πραγματοποιείται λίγες μόνο ημέρες μετά την επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στο Ισραήλ και στη Σαουδική Αραβία, στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στη Δύση για τα σχέδια της Μόσχας να σφυρηλατήσει στενότερους στρατηγικούς δεσμούς με το Ιράν, την Κίνα και την Ινδία απέναντι στις δυτικές κυρώσεις.
«Η επαφή με τον Χαμενεΐ είναι πολύ σημαντική», δήλωσε ο Γιούρι Ουσάκοφ, σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν, στους δημοσιογράφους στη Μόσχα. «Ένας διάλογος εμπιστοσύνης έχει αναπτυχθεί ανάμεσά τους για τα πιο σημαντικά θέματα στη διμερή και διεθνή ατζέντα».
«Στα περισσότερα θέματα, οι θέσεις μας είναι κοντινές ή ταυτόσημες»
Ο Πούτιν θα συναντήσει επίσης τον Ιρανό πρόεδρο Εμπραχίμ Ραΐσι που εξελέγη πέρυσι.
Όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, για το Ιράν, που προσπαθεί να τα βγάλει πέρα υπό το βάρος των δυτικών κυρώσεων και είναι στα «μαχαίρια» με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και μια σειρά άλλων θεμάτων, η επίσκεψη του Πούτιν πραγματοποιείται την κατάλληλη στιγμή.
Οι θρησκευτικοί ηγέτες του επιθυμούν διακαώς να ενισχύσουν τις στρατηγικές σχέσεις με τη Ρωσία απέναντι σε έναν αναδυόμενο υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ συνασπισμό αραβικών χωρών του Κόλπου και του Ισραήλ που θα μπορούσε να μετατοπίσει την ισορροπία στη Μέση Ανατολή ακόμα πιο μακριά από το Ιράν.
«Σε ό,τι αφορά τους εν εξελίξει γεωπολιτικούς δεσμούς μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, το (θρησκευτικό) κατεστημένο προσπαθεί να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Μόσχας στην αντιπαράθεση της Τεχεράνης με την Ουάσινγκτον και τους περιφερειακούς συμμάχους της», δήλωσε υψηλόβαθμος Ιρανός αξιωματούχος, που ζήτησε να μην κατονομαστεί.
Ενθαρρυμένο από τις υψηλές τιμές του πετρελαίου αφότου ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, το Ιράν ευελπιστεί πως με την υποστήριξη της Ρωσίας θα μπορούσε να πιέσει την Ουάσινγκτον προκειμένου να κάνει παραχωρήσεις για την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015.
«Χρειαζόμαστε έναν ισχυρό σύμμαχο και η Μόσχα είναι μια υπερδύναμη», δήλωσε υψηλόβαθμος Ιρανός αξιωματούχος που ζήτησε ανωνυμία.
Ωστόσο η αυξημένη «κλίση» της Ρωσίας προς το Πεκίνο τους τελευταίους μήνες έχει μειώσει σημαντικά τις εξαγωγές ιρανικού αργού στην Κίνα — μια σημαντική πηγή εισοδήματος για την Τεχεράνη αφότου ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επανέφερε τις κυρώσεις το 2018.
Τον Μάιο, το Reuters μετέδωσε πως οι ιρανικές εξαγωγές αργού στην Κίνα έπεσαν απότομα καθώς το Πεκίνο προτίμησε τα βαρέλια ρωσικού αργού που είχαν σημαντική έκπτωση, αφήνοντας σχεδόν 40 εκατ. βαρέλια ιρανικού πετρελαίου αποθηκευμένα σε δεξαμενόπλοια στην Ασία και σε αναζήτηση αγοραστών.
Πριν από την άφιξη του Πούτιν, η Εθνική Ιρανική Εταιρία Πετρελαίου (NIOC) και η ρωσική εταιρία παραγωγής αερίου Gazprom υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης ύψους περίπου 40 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με την ειδησεογραφική υπηρεσία του υπουργείου Πετρελαίου του Ιράν, SHANA.
Η συμφωνία υπογράφηκε στη διάρκεια τελετής που μεταδόθηκε διαδικτυακά από τους διευθύνοντες συμβούλους των δύο εταιριών.
Η Gazprom θα βοηθήσει την NIOC να αναπτύξει τα πεδία αερίου Κις και Βόρειο Παρς και επίσης έξι πετρελαιοπηγές, σύμφωνα με τη SHANA. Η Gazprom θα εμπλακεί επίσης στην ολοκλήρωση προγραμμάτων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και στην κατασκευή αγωγών εξαγωγών αερίου.
Το Ιράν διαθέτει τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα αερίου μετά τη Ρωσία, όμως οι κυρώσεις των ΗΠΑ έχουν παρεμποδίσει την πρόσβαση στην τεχνολογία και έχουν επιβραδύνει την ανάπτυξη εξαγωγών αερίου.
Συρία, Ουκρανία
Σε ψηλή θέση στην ατζέντα των σημερινών τριμερών συνομιλιών που θα περιλαμβάνουν επίσης την Τουρκία θα είναι οι προσπάθειες να μειωθεί η βία στη Συρία, όπου ο Ερντογάν απειλεί να εξαπολύσει περισσότερες στρατιωτικές επιχειρήσεις προκειμένου να διευρύνει τις βάθος 30 χλμ. «ζώνες ασφαλείας» κατά μήκος των συνόρων. Η Μόσχα και η Τεχεράνη εναντιώνονται αμφότερες σε οποιεσδήποτε τέτοιες ενέργειες από την Τουρκία.
«Η διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας είναι πολύ σημαντική, και οποιαδήποτε στρατιωτική επίθεση στη βόρεια Συρία θα βλάψει αναμφίβολα την Τουρκία, τη Συρία και ολόκληρη την περιοχή και θα ωφελήσει τους τρομοκράτες», είπε ο Χαμενεΐ στον Ερντογάν.
Οποιαδήποτε τουρκική επιχείρηση στη Συρία θα περιελάμβανε επίσης επίθεση στην κουρδική πολιτοφυλακή YPG, σημαντικό τμήμα των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) που ελέγχουν μεγάλα τμήματα της βόρειας Συρίας και θεωρούνται από την Ουάσινγκτον σημαντικός σύμμαχος εναντίον της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος.
Ο υψηλόβαθμος Τούρκος αξιωματούχος είπε πως η σχεδιαζόμενη επιχείρηση της Τουρκίας θα συζητηθεί, όπως και πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες η Ρωσία και οι Κούρδοι διεξάγουν κοινές επιχειρήσεις σε ορισμένες περιοχές της Συρίας.
Η Ρωσία και το Ιράν είναι οι ισχυρότεροι υποστηρικτές του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, ενώ η Τουρκία υποστηρίζει τους εξεγερθέντες εναντίον του Άσαντ.
Ο Πούτιν, που φέτος κλείνει τα 70, έχει πραγματοποιήσει ελάχιστα ταξίδια στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας Covid και στη συνέχεια της ουκρανικής κρίσης. Το τελευταίο του ταξίδι πέρα από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης ήταν στην Κίνα τον Φεβρουάριο.
Οι διμερείς συνομιλίες του με τον Ερντογάν θα επικεντρωθούν σε ένα σχέδιο για επανεκκίνηση των εξαγωγών ουκρανικών σιτηρών.
Η Ρωσία, η Ουκρανία, η Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη αναμένεται να υπογράψουν μια συμφωνία αργότερα αυτή την εβδομάδα με σκοπό την επανέναρξη της μεταφοράς με πλοία σιτηρών από την Ουκρανία διά μέσου της Μαύρης Θάλασσας.
