Τρεις ημέρες μετά την τραγωδία με το ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου, οι φόβοι για εκατόμβη νεκρών επαληθεύονται καθώς οι μόνοι που διασώθηκαν είναι τα 104 άτομα που υπό την επήρεια του σοκ αναμένεται να μεταφερθούν σήμερα στη δομή της Μαλακάσας.
Οι αρχικές μαρτυρίες των προσφύγων για τον αριθμό των επιβατών στο μοιραίο πλοίο επιβεβαιώθηκαν, καθώς το Λιμενικό ανακοίνωσε ότι ο αριθμός των αγνοουμένων ανέρχεται σε 568 άτομα με βάση τις τελευταίες εκτιμήσεις. Ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά, από τους οποίους δεν διασώθηκε κανένας καθώς βρισκόταν στο αμπάρι του πλοίου και χάθηκαν μαζί με το σκάφος.
Την ίδια στιγμή νέες μαρτυρίες βλέπουν διαρκώς το φως της δημοσιότητας ενώ πληθαίνουν τα ερωτήματα για το τι συνέβη το μοιραίο βράδυ και κυρίως για το εάν η τραγωδία θα μπορούσε να αποφευχθεί.
Στην επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στους διασωθέντες στην Καλαμάτα, επιζώντες ανέφεραν στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ ότι το Λιμενικό πέταξε σχοινί για να ρυμουλκήσει το σκάφος που άρχισε μετά να ταλαντεύεται δεξιά και αριστερά.
Ίδιες αναφορές έρχονται και από άλλους επιζώντες. Ο κ. Τάσος Πολυχρονόπουλος, αλληλέγγυος που μίλησε με διασωθέντα, ανέφερε στην ΕΡΤ όσα του εξιστόρησε ο 24χρονος Σύρος: «Τους έδεσε με κάποιο σχοινί το σκάφος του λιμενικού και προσπάθησε να τους ρυμουλκήσει προς τα αριστερά. Για άγνωστο λόγο το σκάφος πήρε δεξιά κλίση και αιφνιδίως βυθίστηκε». Όπως είπε ο κ. Πολυχρονόπουλος 24χρονος ήταν σαφής στα όσα του δήλωσε.
Μέχρι στιγμής πέρα από την επίσημη διάψευση από το Λιμενικό – που αρνείται κατηγορηματικά κάθε τέτοιου είδους ενέργεια – δεν έχει υπάρξει κάποια άλλη ενημέρωση για το εάν οι μαρτυρίες αυτές αξιολογούνται στις έρευνες.
Ειδικότερα σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου του Λιμενικού, Νίκο Αλεξίου, ποτέ δεν έγινε κάποια τέτοια ενέργεια και πιθανώς οι πρόσφυγες μπερδεύουν το σκάφος του Λιμενικού με εμπορικό πλοίο που πέταξε σχοινιά για να τους δώσει νερό.
Ο εκπρόσωπος Τύπου του Λιμενικού, Νίκος Αλεξίου, μιλώντας στην ΕΡΤ το πρωί της Παρασκευής επέμεινε ότι το Λιμενικό έκανε ό, τι μπορούσε για να βοηθήσει, ότι οι πρόσφυγες αρνήθηκαν τη βοήθεια, και ότι δεν είχαν δικαιοδοσία να επέμβουν με επιχείρηση διάσωσης καθώς το σκάφος βρισκόταν σε διεθνή ύδατα.
Αρνήθηκαν οι πρόσφυγες τη βοήθεια;
Ωστόσο οι επίσημες απαντήσεις του Λιμενικού γεννούν νέα ερωτήματα για τις συνθήκες της τραγωδίας με πρώτο την άρνηση βοήθειας από τους πρόσφυγες. Κι αυτό γιατί οι ίδιοι οι πρόσφυγες εξέπεμψαν βοήθεια επικοινωνώντας με το Alarm Phone και δίνοντας το στίγμα του σκάφους.
Ακόμα, η ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων Nawal Soufi που επικοινώνησε πρώτη μαζί τους δίνει την εικόνα ότι οι άνθρωποι ήταν φοβισμένοι ότι δεν θα τα καταφέρουν, ότι υπήρχαν ήδη έξι νεκροί στο σκάφος – πιθανόν από δίψα καθώς είχε τελειώσει το πόσιμο νερό -, ότι ο οδηγός του πλοίου το είχε εγκαταλείψει και ότι ζητούσαν βοήθεια περιμένοντας ότι κάποιος θα έρθει να τους σώσει, όπως εξάλλου είναι αναμενόμενο και λογικό για κάθε άνθρωπο που βρίσκεται σε κίνδυνο.
Αλλά ακόμα και στην περίπτωση που οι άνθρωποι φοβόταν πιο πολύ τη σωτηρία τους από το ναυάγιο, το Λιμενικό είχε υποχρέωση να παράσχει βοήθεια είτε το ζητάει κάποιος είτε όχι, γεγονός που πέρα από την κοινή λογική έχουν υποδείξει μία σειρά νομικοί αλλά και ο ναύαρχος εν αποστρατεία του Λιμενικού και διεθνής πραγματογνώμονας Νίκος Σπανός.
Τα όρια ευθύνης της Ελλάδας
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σπανός από τη στιγμή που ένα σκάφος βρίσκεται σε κίνδυνο, καθώς κάτι τέτοιο είναι φανερό μιας και είναι υπερφορτωμένο και χωρίς μηχανή, πρέπει να ξεκινήσει επιχείρηση διάσωσης.
«Το σκάφος αυτό βρίσκεται σε κίνδυνο. Άσχετα ότι είναι μπουνάτσα. Γιατί είναι σε κίνδυνο; Γιατί είναι ένα πλοίο αναξιόπλοο, δεν έχει πιστοποιητικά, οι άνθρωποι είναι κρεμασμένοι σαν τα σταφύλια και είναι και ακυβέρνητο. Άρα, πρέπει να δράσει άμεσα η ελληνική πολιτεία δια των οργάνων της, οργανώνοντας επιχειρησιακό σχεδιασμό», σημείωσε κάνοντας ειδική αναφορά στη μη αξιοποίηση του ναυαγοσωστικού «Aigaion Pelagos» από το Γύθειο.
Εξάλλου η υποχρέωση διάσωσης εκπορεύεται από πολλές Συμβάσεις και το Δίκαιο της Θάλασσας, και αφορά και την περιοχή όπου ένα κράτος έχει στα όρια ευθύνης του για έρευνα και διάσωση. Αυτός είναι και ο λόγος που τόσο οι ιταλικές αρχές όσο και η Frontex ενημέρωσαν το ελληνικό Λιμενικό για το σκάφος καθώς βρισκόταν στα όρια ευθύνης της Ελλάδας.
Τι αναφέρει το Λιμενικό
Ο κ. Αλεξίου στη συνέντευξή του αναφέρει: «Δεν υπήρχε λάθος στο σχεδιασμό της επιχείρησης. Δεν υπήρχε ένδεια μέσων. Υπηρεσιακά ήμασταν εκεί». Όσο στο γιατί δεν έσπευσε για βοήθεια τις κρίσιμες ώρες το ναυαγοσωστικό Aigaion Pelagos που βρισκόταν αγκυροβολημένο στο Γύθειο, υποστήριξε ότι στο σημείο έφτασε πρώτο το σκάφος του Λιμενικού που ήταν πιο γρήγορο.
Ο ίδιος υποστήριξε ότι δεν ήταν σε κίνδυνο το πλοίο, που τελικά ναυάγησε, γι’ αυτό δεν επενέβη το Λιμενικό. «Εφόσον δεν είχε ζητήσει βοήθεια δεν μπορούσαμε να επέμβουμε. Δεν μπορείς να επέμβεις στα διεθνή ύδατα σε ένα σκάφος που δεν κάνει λαθρεμπόριο ή κάποιο άλλο ειδικό έγκλημα. Το σκάφος μετέφερε -παρανόμως- ανθρώπους. Δεν είχαμε μπει στη φάση κινδύνου για να μπορέσουμε να κάνουμε την επέμβαση», σημείωσε.
«Μέχρι να συμβεί το μοιραίο προσπαθούσαμε να τους εξηγήσουμε ότι πρέπει να τους βοηθήσουμε και πρέπει να δεχθούν τη βοήθειά μας», πρόσθεσε μεταξύ άλλων ο κ. Αλεξίου αναφέροντας ότι οι άνδρες του Λιμενικού προσπαθούσαν στις συνεχείς επικοινωνίες μαζί τους να τους εξηγήσουν ότι ήθελαν να συνδράμουν.
Όσον αφορά την προανακριτική διαδικασία τόνισε ότι είναι σε εξέλιξη και μπορούν να προκύψουν και νέα δεδομένα μετά τις πρώτες συλλήψεις.
Σιακαντάρης, κυβ. εκπρόσωπος: “Το Λιμενικό προσέγγισε το αλιευτικό δύο ώρες πριν το ναυάγιο – Έλαβε απάντηση «No help…Go Italy»
“Το λιμενικό έδειξε ότι μπορεί να ανταποκριθεί με πλήρη επάρκεια σε ανάλογα περιστατικά”, είπε νωρίτερα, μιλώντας στην ΕΡΤ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Ηλίας Σιακαντάρης για το τραγικό ναυάγιο σε διεθνή ύδατα ανοιχτά της Πύλου. Διευκρίνισε ότι «το σκάφος του λιμενικού προσέγγισε το αλιευτικό δύο ώρες πριν από το ναυάγιο. Οι επιβαίνοντες αρνήθηκαν κάθε βοήθεια και το αλιευτικό συνέχισε την πορεία του». «Το λιμενικό δεν έριξε προς το αλιευτικό σχοινί πρόσδεσης» ξεκαθάρισε. «Δεν μπορεί να συναρτάται η προσέγγιση του Λιμενικού με τη βύθιση του σκάφους μόνο και μόνο χρονικά» υπογράμμισε.
«Οι Λιμενικές αρχές προχώρησαν γρήγορα στο στάδιο της προανάκρισης. Εντόπισαν εννέα ανθρώπους εκ των διασωθέντων ναυαγών, ως υπόπτους διακινητές και ως εκ τούτου, διαχωρίζεται η μοίρα τους από εδώ και στο εξής από τους υπόλοιπους ναυαγούς. Κρατούνται στην Καλαμάτα και ο ένας στο νοσοκομείο» είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
«Αυτό είναι το θετικό. Η γρήγορη αντίδραση των ανακριτικών αρχών σε συνθήκες που δεν είναι και πολύ εύκολες να προχωρήσουν σε αυτό το αποτέλεσμα» υπογράμμισε.
Για το κατά πόσο έγινε προσπάθεια προσέγγισης του Λιμενικού στο σκάφος και για το εάν πέταξε σχοινί πρόσδεσης προς το αλιευτικό, ο κ. Σιακαντάρης ήταν ξεκάθαρος.
«Να θυμίσω ότι το Λιμενικό προσέγγισε δύο ώρες πριν το ναυάγιο. Μετά από την προσέγγιση του Λιμενικού και μετά την άφιξη του στην περιοχή, το σκάφος συνέχισε την πορεία του. Έμεινε από μηχανή, σταμάτησε η μηχανή του στις 2 παρά 20 και στις 2 βυθίστηκε. Επομένως δεν μπορεί να συναρτάται η προσέγγιση του Λιμενικού με τη βύθιση του σκάφους μόνο και μόνο χρονικά»
«Δεν έχει δώσει σχοινί προσέγγισης το Λιμενικό» υπογράμμισε. «Σχοινί χρησιμοποιείται στη θάλασσα για ρίψη εφοδίων από τα δύο παραπλέοντα εμπορικά. Σχοινί, όχι ρυμούλκησης, χρησιμοποίησε για λίγα λεπτά και το λιμενικό κατά την προσέγγισή του από απόσταση. Στη συνέχεια το πήραν οι επιβάτες στο αλιευτικό για λίγα λεπτά, Στη συνέχεια το πέταξαν στη θάλασσα και συνέχισαν την πορεία τους».
«Δεν υπήρχε σχοινί πρόσδεσης. Ήταν σχοινί προκειμένου να σταθεροποιηθούν, να πλησιάσουν, να δουν αν θέλουν οποιαδήποτε βοήθεια. Την αρνήθηκαν έλεγαν «No help…Go Italy» και συνέχισαν την πορεία τους» σημείωσε.
«Υπήρχε μια ένταση πάνω στο πλοίο από ότι αναφέρουν αλλά αυτά προκύπτουν σιγά σιγά και από τις καταθέσεις» πρόσθεσε.
«Το σκάφος του λιμενικού έφτασε στις 22:40 στην περιοχή και η βύθιση έγινε στη 1:02, δύο ώρες αργότερα» ξεκαθάρισε.
Μετά τη μεταφορά των διασωθέντων στη δομή της Μαλακάσας ο κ. Σιακαντάρης ενημέρωσε πως «θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες της επεξεργασίας των αιτήσεων ασύλου, που εκτιμούμε ότι θα υποβάλλουν οι ναυαγοί και θα γίνουν τα προβλεπόμενα από αυτή την διαδικασία».
«Κάτι έγινε σε αυτό το πλοίο. Πολλά στοιχεία θα προκύψουν από τις ανακρίσεις των εννέα, αλλά και τις συνεντεύξεις και τις συζητήσεις με τους υπόλοιπους ναυαγούς» σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
«Είχαμε και άλλο ναυάγιο την ίδια ημέρα νότια της Κρήτης. Με πολύ χειρότερες συνθήκες – Διεσώθηκαν όλοι»
Γνωρίζουμε ότι «το ίδιο βράδυ, την ίδια μέρα, το βράδυ της 13ης Ιουνίου, είχαμε δύο ναυάγια στην Ελλάδα. Το ένα είναι αυτό για το οποίο συζητάμε και είχε αυτή την τραγική κατάληξη. Υπήρχε και ένα άλλο σκάφος νότια της Κρήτης με πολύ χειρότερες καιρικές συνθήκες, από ότι από αυτές που αντιμετώπιζε το αλιευτικό στο Ιόνιο, το οποίο προσέγγισαν οι λιμενικές αρχές, ζήτησαν βοήθεια και διεσώθησαν όλοι οι επιβαίνοντες. Μέχρι το μεσημέρι είχαν πάει με λεωφορείο σε νοσοκομείο του Ηρακλείου. Δύο ναυάγια λοιπόν».
Απαντώντας στο κατά πόσο, σε όλη τη διαδικασία, από την αρχή όταν λάβαμε το πρώτο σήμα από τους Ιταλούς για το αλιευτικό από τους Ιταλούς έως τώρα, όλα έγιναν άψογα από πλευράς της χώρας μας, χωρίς το παραμικρό λάθος απάντησε:
«Εμείς έχουμε εμπιστοσύνη και ως υπηρεσιακή κυβέρνηση, στις αναφορές και στον επαγγελματισμό των ανθρώπων του Λιμενικού, οι οποίοι την ίδια μέρα απέδειξαν ότι τον διαθέτουν, διασώζοντας 80 ανθρώπους και μεταφέροντάς τους με ασφάλεια στο Ηράκλειο. Επομένως θεωρούμε ότι με βάση τις αναφορές που έχουμε μέχρι στιγμής με βάση την καταγραφή των γεγονότων και το διεθνές δίκαιο και όχι μόνο το διεθνές δίκαιο, τους νόμους, τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ενωσιακό δίκαιο αλλά και το ελληνικό δίκαιο. Με βάση λοιπόν όλα αυτά τα στοιχεία και τις μαρτυρίες, τις μαρτυρίες των περιπλεόντων πλοίων, οι οποίες είναι εξ ορισμού ανεξάρτητες γιατί ήταν εμπορικά πλοία τα οποία ενεπλάκησαν από τις αρχές σε αυτή την επιχείρηση, δεν έχουμε κανένα λόγο να αμφισβητούμε ότι δεν κινήθηκαν σύννομα»
«Δεν υπήρχε κανένα κενό σε επίπεδο οργάνωσης στην συγκεκριμένη επιχείρηση» υπογράμμισε.
