Αργια: Οι ημέρες υποχρεωτικής αργίας που από το νόμο έχουν καθορισθεί και κατά τις οποίες απαγορεύεται κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική εργασία, επαγγελματική δραστηριότητα, καθώς και η απασχόληση των μισθωτών.
Μια νέα υποχρεωτική αργία προστέθηκε στις ήδη υπάρχουσες σύμφωνα με το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της ΓΣΕΕ.
Συγκεκριμένα, μέχρι τώρα οι «επίσημες» αργίες ήταν οκτώ, και υπάρχουν και οι εθιμοτυπικές αργίες. Από φέτος, με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστή Χατζηδάκη, προστέθηκε η 28η Οκτωβρίου, που μέχρι τώρα ήταν προαιρετική αργία.
Το ΚΕΠΕΑ σημειώνει: «Οι ημέρες υποχρεωτικής αργίας που από το νόμο έχουν καθορισθεί και κατά τις οποίες απαγορεύεται κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική εργασία, επαγγελματική δραστηριότητα, καθώς και η απασχόληση των μισθωτών είναι οι εξής»:
Αργια: Ποιες είναι οι επίσημες αργίες – Ποια νέα προστέθηκε
Η 1η Ιανουαρίου η οποία προστέθηκε στις υποχρεωτικές αργίες δυνάμει του άρθρου 60 του Ν. 4808/2021
Η 6η Ιανουαρίου (εορτή των Θεοφανείων), η οποία προαστέθηκε στις υποχρεωτικές αργίες δυνάμει του άρθρου 60 του Ν. 4808/2021
Η 25η Μαρτίου
Η Δευτέρα του Πάσχα
Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου)
Η εορτή της Γεννήσεως του Χριστού (25η Δεκεμβρίου).
Η Δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων (26η Δεκεμβρίου), η οποία προστέθηκε στις υποχρεωτικές αργίες δυνάμει του άρθρου 42 του Ν. 4554/2018.
Η 1η Μαΐου, η οποία δυνάμει του άρθρου 14 του Ν. 4468/2017, ορίστηκε ως ηµέρα υποχρεωτικής αργίας. Με την ίδια ως άνω διάταξη ορίστηκε ότι με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης μετατίθεται η αργία της 1ης Μαΐου σε άλλη εργάσιμη ημέρα, εφόσον συμπίπτει με Κυριακή, με ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας ή με τη Δευτέρα του Πάσχα.
Η 28η Οκτωβρίου η οποία προστέθηκε στις υποχρεωτικές αργίες δυνάμει του άρθρου 60 του Ν. 4808/2021, ενώ μέχρι την δημοσίευση του νόμου είχε το χαρακτήρα της προαιρετικής αργίας.
Αργια – Αργιες: Τι ισχύει για τις αργίες στη χώρα
Με αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, που εκδίδονται μετά από γνωμοδότηση του ΑΣΕ και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορούν να ορίζονται και άλλες εορτές, μέχρι πέντε (5) κατ’ έτος, ως ημέρες υποχρεωτικής ή προαιρετικής αργίας ανά την Επικράτεια.
Εφόσον πρόκειται για τοπικές αργίες, η αρμοδιότητα ανήκει στους Περιφερειάρχες. Με την ίδια διαδικασία δύνανται να καταργούνται ή να αλλάζουν οι προβλεπόμενες αργίες (άρθρο 60 Ν. 4808/2021).
Διφορά μεταξύ υποχρεωτικών και προαιρετικών αργιών
Η μόνη διαφορά μεταξύ των υποχρεωτικών και προαιρετικών αργιών είναι ότι στις υποχρεωτικές αργίες απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών, ενώ κατά την προαιρετική αργία, η λειτουργία των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση η απασχόληση των μισθωτών σ’ αυτές ανήκουν αποκλειστικά στην διακριτική ευχέρεια του εργοδότη, οπότε οι εργαζόμενοι είναι υποχρεωμένοι να εργαστούν εφόσον αποφασισθεί αυτό. Κατά τα λοιπά και η εργασία της 28ης Οκτωβρίου αμείβεται όπως και οι υποχρεωτικές αργίες.
Πέρα όμως από τις παραπάνω εορτές (υποχρεωτικές), έχουν καθιερωθεί από διάφορους οργανισμούς, η μεγάλες επιχειρήσεις και άλλες ημέρες του έτους, εορτάσιμες ή μη, σαν ημέρες αργίας. Οι ημέρες αυτές αντιμετωπίζονται ως αργίες, είτε έχουν ορισθεί με Κανονισμό Εργασίας της επιχείρησης, είτε από έθιμο, είτε με Συλλογική Σύμβαση, διαιτητική απόφαση, διάταγμα, εσωτερικό κανονισμό ή από επιχειρησιακή συνήθεια.
Τέτοιες εορτές είναι:
- Πρωτοχρονιά
- Θεοφάνια
- Καθαρή Δευτέρα
- Μεγάλη Παρασκευή
- Αγίου Πνεύματος
- Μεγάλες τοπικές εορτές.
Η αμοιβή για τις υποχρεωτικες αργιες
Eάν δεν λειτουργήσει η επιχείρηση καταβάλλεται στους μισθωτούς που αμείβονται με ημερομίσθιο το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιο τους χωρίς καμία προσαύξηση. Στους μισθωτούς που αμείβονται με μισθό δεν οφείλεται καμία πρόσθετη αμοιβή, πέραν του μηνιαίου μισθού τους.
Οι μισθωτοί που θα απασχοληθούν σε ημέρα υποχρεωτικής αργίας δικαιούνται να λάβουν:
(α) αν αμείβονται με ημερομίσθιο, το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιο τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν.
(β) Αν αμείβονται με μηνιαίο μισθό: i) αν μεν πρόκειται για μισθωτούς επιχειρήσεων που λειτουργούν νομίμως κατά τις Κυριακές, μόνο προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο 1/25 του νόμιμου μισθού τους και όχι άλλη αμοιβή, διότι η αμοιβή τους για την απασχόληση κατά την αργία θεωρείται ότι περιλαμβάνεται στον μηνιαίο μισθό τους και ii) αν πρόκειται για επιχειρήσεις που αργούν κατά τις Κυριακές και ημέρες αργίας, οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό θα λάβουν εκτός από την προσαύξηση 75% στο νόμιμο μισθό και το 1/25 του συνήθως καταβαλλόμενου μισθού τους.
Όλα τα παραπάνω ισχύουν όταν οι αργίες εμπίπτουν σε μία από τις εργάσιμες ημέρες.
Η αμοιβ’η για τις κατ’ έθιμον αργίες
Όπως είναι γνωστό οι εορτές αυτές δεν περιλαμβάνονται στις εξαιρέσιμες και συνεπώς είναι εργάσιμες ημέρες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα. Έτσι επιτρέπεται κατά την ημέρα αυτή η λειτουργία των ιδιωτικών επιχειρήσεων όσο και η απασχόληση των μισθωτών.
Οι μισθωτοί που απασχολούνται κατά τις ημέρες αυτές:
(α) αν είναι ημερομίσθιοι, δικαιούνται να λάβουν το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους χωρίς καμία προσαύξηση,
(β) αν αμείβονται με μηνιαίο μισθό, δεν δικαιούνται πρόσθετης αμοιβής, πέρα του κανονικού μηνιαίου μισθού τους.
Σημειώνεται ιδιαίτερα για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο εάν δεν απασχοληθούν τις ημέρες αυτές , έστω και για λόγους που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα τους, δεν υπάρχει θέμα για την καταβολή του ημερομισθίού τους.
Εάν η επιχείρηση παραμένει συνήθως κλειστή κατά τις ημέρες αυτές:
(α) όσοι αμείβονται με ημερομίσθιο, δεν δικαιούνται κατά κανόνα να λάβουν το ημερομίσθιο τους, γιατί δεν υπάρχει διάταξη νόμου με την οποία να θεσπίζεται γενική υποχρέωση των εργοδοτών για την πληρωμή του ημερομισθίου στις μη εξαιρέσιμες αργίες, εκτός βέβαια αν από έθιμο ή επιχειρησιακή συνήθεια ή ΣΣΕ κλπ προβλέπεται ότι θα αργήσουν στις εορτές αυτές, καταβάλλοντας όμως το αντίστοιχο ημερομίσθιο,
(β) όσοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό θα λάβουν κανονικά το μισθό τους χωρίς καμιά πρόσθετη αμοιβή.
Εάν η επιχείρηση παραμένει συνήθως κλειστή κατά τις ημέρες αυτές και εκτάκτως λειτούργησε, με μονομερή απόφαση του εργοδότη:
α) οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο δικαιούνται το κανονικό τους ημερομίσθιο και
(β) οι αμειβόμενοι με μισθό δικαιούνται να λάβουν το 1/25 επί πλέον του μισθού τους (διότι ο μισθός αντιστοιχεί στις εργάσιμες ημέρες του μηνός, ενώ η μέρα αυτή δεν ήταν γι αυτούς εργάσιμη και συνεπώς δεν περιλαμβάνονταν στο μισθό τους η αμοιβή για τη μέρα αυτή).
Εάν η επιχείρηση συνήθως λειτουργεί κατά τις ημέρες αυτές και εκτάκτως δεν λειτούργησε, με μονομερή απόφαση του εργοδότη, οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο, δικαιούνται να λάβουν το ημερομίσθιο τους, κατά τις διατάξεις περί υπερημερίας εργοδότου, ενώ όσοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό δεν δικαιούνται άλλης αμοιβής εκτός από τον κανονικό μηνιαίο μισθό τους.
Επίσης τονίζουμε ότι εάν κατά τις ημέρες αυτές που χαρακτηρίζονται σαν εργάσιμες ο μισθωτός απουσιάσει αυθαίρετα από την εργασία του, όχι μόνο δεν δικαιούται να λάβει το ημερομίσθιό του αλλά θεωρείται και παραβάτης των συμβατικών του υποχρεώσεων, δηλαδή πρόκειται για αδικαιολόγητη απουσία. Αντίθετα αν ο εργοδότης δεν επιτρέψει για οποιοδήποτε λόγο, εκτός από την περίπτωση ανώτερης βίας, στους μισθωτούς του να εργαστούν, υποχρεούται να τους καταβάλλει το ημερομίσθιο της ημέρας αυτής.
Αργια: Ειδικότερα οι εορτές του Πάσχα:
Δευτέρα του Πάαχα: είναι η μοναδική που ανήκει στις εξαιρέσιμες υποχρεωτικές αργίες και, επομένως, ισχύουν τα όσα προβλέπονται για τις αργίες αυτές.
Μεγάλη Παρασκευή: δεν ανήκει στις εξαιρετέες εορτές. Συνεπώς επιτρέπεται κατ’ αυτήν η λειτουργία των επιχειρήσεων και η απασχόληση των μισθωτών. Ωστόσο, η Μεγάλη Παρασκευή είναι αργία για τους επί σχέση δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου μισθωτούς του Δημοσίου- ΝΠΔΔ και ΟΤΑ όπως επίσης έχει καθιερωθεί ως αργία με Διατάγματα, Υπουργικές Αποφάσεις, Συλλογικές Συμβάσεις, Διαιτητικές Αποφάσεις κ.λπ., για διαφόρους κλάδους μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα.
Επίσης και ειδικά για τα εμπορικά καταστήματα και τα καταστήματα τροφίμων, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Β.Δ 748/66, απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των καταστημάτων μέχρι της 13:00 της Μεγάλης Παρασκευής. Παράλληλα, όμως, σημειώνεται ότι με απόφαση του αρμοδίου Αντιπεριφερειάρχη και μετά από σύμφωνη γνώμη των οικείων επαγγελματικών, εργοδοτικών και εργατικών οργανώσεων, είναι δυνατόν να καθορίζεται και διαφορετικά η λειτουργία των καταστημάτων την παραπάνω ημέρα εφόσον οι τοπικές συνθήκες το επιβάλλουν (Ν.435/76).
Μεγάλο Σαββατο: δεν ανήκει επίσης στις εξαιρετέες εορτές και επομένως είναι εργάσιμη ημέρα για τούς εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα (εκτός ωρισμένων κατηγοριών μισθωτών. Το Μ. Σαββατο έχει καθιερωθή ως αργία για τούς μισθωτούς του δημοσίου τομέα.
Τι ισχύει για την Κυριακη του Πασχα
Κυριακή του Πάσχα: ισχύει ό,τι και για τις λοιπές Κυριακές του έτους, απαγορεύεται δηλαδή η εργασία κατ’ αυτήν. Επομένως όσοι μισθωτοί απασχοληθούν, δικαιούνται να λάβουν:
(α) Εάν μεν αμείβονται με ημερομίσθιο, τόσα καταβαλλόμενα ωρομίσθια όσες ώρες απασχολήθηκαν και προσαύξηση 75% επί του νομίμου ωρομισθίου για όσες ώρες απασχολήθηκαν. Επίσης δικαιούνται αναπληρωματικής αναπαύσεως σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδος που ακολουθεί την Κυριακή του Πασχα και
(β) Εάν αμείβονται με μηνιαίο μισθό, το 75% του προκύπτοντος από τον νόμιμο μισθό τους ωρομισθίου, για όσες ώρες απασχολήθηκαν, και αναπληρωματική ανάπαυση σε άλλη ημέρα της εβδομάδος. Εν περιπτώσει μη χορηγήσεως αναπληρωματικής αναπαύσεως, οι επί μηνιαίω μισθώ δικαιούνται να λάβουν και αμοιβή ίση με τόσα ωρομίσθια όσες ώρες απασχολήθηκαν, εξευρισκόμενα βάσει του καταβαλλομένου μηνιαίου μισθού τους, ως αποζημίωση για τη στέρηση της αναπληρωματικής αναπαύσεως.