Δέσμη έκτακτων και μόνιμων παροχών συνολικού ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ (352 εκατ. ευρώ συν 1,6 δισ. ευρώ) περιλαμβάνει ο νέος προϋπολογισμός ο οποίος κατατίθεται αύριο Τρίτη 21 Νοεμβρίου στη Βουλή.
Πρόκειται για τις έκτακτες παροχές (καταβολή επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης σε χαμηλοσυνταξιούχους, ΑΜΕΑ, ανασφάλιστους υπερήλικες, δικαιούχους επιδομάτων τέκνων και ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος) οι οποίες θα δοθούν τον Δεκέμβριο σε 2,3 εκατ. δικαιούχους με συνολικό κόστος 352 εκατ. ευρώ αλλά και μόνιμα μέτρα από το 2024, συνολικού ύψους 1,6 δισεκ. ευρώ.
Δικαιούχοι των ενισχύσεων είναι:
- Οι δημόσιοι υπάλληλοι με οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ στον βασικό μισθό, αύξηση της οικογενειακής παροχής από 20 έως 50 ευρώ μηνιαίως, αύξηση των επιδομάτων θέσης ευθύνης κατά 30% και αύξηση του επιδόματος παραμεθορίου και ειδικών συνθηκών εργασίας στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας. Παράλληλα, αυξάνεται το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ (Διδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) καθώς και τα έξοδα διανυκτέρευσης του πολιτικού και ένστολου προσωπικού. Με το νέο μισθολόγιο, το μέσο ετήσιο όφελος ανά υπάλληλο ανέρχεται σε 2.084 ευρώ μικτά ή 1.476 ευρώ καθαρά.
- Οι συνταξιούχοι χωρίς προσωπική διαφορά, οι οποίοι από την 1η Ιανουαρίου 2024 θα δουν τις μηνιαίες τους αποδοχές να αυξάνονται κατά περίπου 3%. Το μέτρο αφορά 1,8 εκατ. συνταξιούχους χωρίς προσωπική διαφορά ή προσωπική διαφορά έως 10 ευρώ. Επίσης καταργείται η μείωση 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους και αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους.
Περίπου 750.000 συνταξιούχοι με συντάξεις έως 1.600 ευρώ με διαφορά άνω των 10 ευρώ δεν δικαιούνται αυξήσεις σύμφωνα με την νομοθεσία και θα έχουν έκτακτη ενίσχυση από 100 ισχύουσα έως 200 ευρώ, πριν τα Χριστούγεννα ενώ 150 ευρώ θα λάβουν περίπου 1,3 εκατ. χαμηλοσυνταξιούχοι με κύρια σύνταξη έως 700 ευρώ και χωρίς προσωπική διαφορά.
- Οι χαμηλοσυνταξιούχοι για τους οποίους μονιμοποιείται η πλήρης απαλλαγή περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη.
- Οικογένειες με παιδιά, καθώς αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ το αφορολόγητο όριο για μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα.
- Ιδιοκτήτες ακινήτων. Μειώνεται κατά 10% ο ΕΝΦΙΑ για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές.
- Δικαιούχοι επιδομάτων. Μέσα στη χρονιά αυξάνονται επίσης τα επιδόματα ΟΠΕΚΑ και ΔΥΠΑ/ΟΑΕΔ κατά 10-15 ευρώ και το επίδομα μητρότητας για επαγγελματίες και αγρότισσες (έως 630 ευρώ το μήνα).
Τα βασικά μεγέθη
Όσον αφορά στα βασικά μεγέθη του νέου προϋπολογισμού, προβλέπεται υψηλή ανάπτυξη, χαμηλότερη ανεργία, αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και του χρέους, αλλά και ενίσχυση των επενδύσεων.
Ο πήχης της ανάπτυξης τοποθετείται στο 2,4% για φέτος έναντι αρχικής πρόβλεψης στο προσχέδιο για 2,3% ενώ για το 2024 προβλέπεται επιτάχυνση στο 2,9% με «ατμομηχανή» τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν κατά 15,1% τον επόμενο χρόνο από 7,1% φέτος.
Ώθηση στην ανάπτυξη αναμένεται να δώσουν η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, η ταχύτερη απορρόφηση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και η ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος και η αύξηση των εξαγωγών κατά 5,6%.
Οριακά υψηλότερα συγκριτικά με τις εκτιμήσεις του Οκτωβρίου τοποθετείται ο πληθωρισμός για φέτος και το επόμενο έτος. Με βάση τη νέα πρόβλεψη η αύξηση του δείκτη από 3,8% στο προσχέδιο του προϋπολογισμού θα κινηθεί στο 3,9% για το 2023 για να υποχωρήσει στο 2,6% το 2024 από 2,4%. Η επί τα χείρω αναθεώρηση του πληθωρισμού είναι αποτέλεσμα των νέων προβλέψεων για μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια του κύματος των ανατιμήσεων σε ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών με «πηγή» της ακρίβειας την ενέργεια.
Παρά τις πληθωριστικές πιέσεις η ιδιωτική κατανάλωση θα ενισχυθεί. Φέτος στο 2,9% από 2,5% που ήταν η πρόβλεψη στο προσχέδιο για να επιβραδυνθεί στο 1,3% το 2024 έναντι πρώτης εκτίμησης για 1,6%.
«Βουτιά» στο -1,6% το 2024 προβλέπεται για τη δημόσια κατανάλωση.
Στο δημοσιονομικό μέτωπο το πρωτογενές πλεόνασμα για φέτος λόγω της ισχυρότερης ανάπτυξης και των υπερεισπράξεων από φόρους προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 1,1% του ΑΕΠ ενώ για το 2024 «τοποθετείται» στο 2,1%, λόγω ενίσχυσης των εσόδων (περίπου 600 εκατ. ευρώ) από το νέο καθεστώς φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών.
Το δημόσιος χρέος θα συνεχίσει καθοδικά φθάνοντας στο 152,2% του ΑΕΠ στο τέλος του 2024 ενώ ετοιμάζονται κινήσεις με νέες προεξοφλήσεις δανείων από το πρώτο μνημόνιο που θα μειώσουν το κόστος εξυπηρέτησης.
Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας θα συνεχίσουν να βελτιώνονται με την απασχόληση (σε εθνικολογιστική βάση) να εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 1,4% και το ποσοστό ανεργίας να αποκλιμακώνεται στο 11,2% το 2023 και περαιτέρω στο 10,6% το 2024 με ταυτόχρονη αύξηση των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας κατά 6,5% το 2023 και 3,7% το 2024.
