Η μάχη κατά του Covid-19 και τα έκτακτα μέτρα ενίσχυσης επιχειρήσεων και εργαζομένων οδήγησαν τον προϋπολογισμό σε έλλειμμα 1,5 δισ. ευρώ την περίοδο του Ιανουαρίου – Απριλίου 2020, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, έναντι του στόχου της κυβέρνησης για πλεόνασμα ύψους 783 εκατ. ευρώ στο τετράμηνο και έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 1,463 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2019.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 14.110 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 1.343 εκατ. ευρώ ή 8,7% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας COVID-19. Επιπρόσθετα, εκκρεμεί η καταχώριση ποσού 60 εκατ. ευρώ περίπου στους Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εσόδων (ΑΛΕ) και συγκεκριμένα στην κατηγορία «Φόροι» κατά το μήνα Μάρτιο 2020. Το ανωτέρω ποσό θα εμφανιστεί στους ορθούς ΑΛΕ κατά την έκδοση του οριστικού δελτίου εκτέλεσης κρατικού προϋπολογισμού μηνός Απριλίου σε σωρευτική βάση.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 15.435 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.236 εκατ. ευρώ ή 7,4% έναντι του στόχου. Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου. Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1.325 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 106 εκατ. ευρώ από το στόχο (1.219 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.267 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 153 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Ειδικότερα, τον Απρίλιο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.007 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 1.178 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
Η μείωση αυτή οφείλεται αφενός στο γεγονός ότι τον Μάρτιο 2020 εισπράχτηκε ποσό 779 εκατ. ευρώ (528 εκατ. ευρώ αποτυπώνονται στην κατηγορία «Λοιποί φόροι επί παραγωγής» και 251 εκατ. ευρώ περιλαμβάνονται στην κατηγορία «Μεταβιβάσεις») που αφορά μέρισμα από την Τράπεζα της Ελλάδος και τα έσοδα από ANFAs & SMPs, που είχαν αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθούν τον Απρίλιο 2020 και αφετέρου στις επιπτώσεις από τα μέτρα για τον COVID-19.
Ειδικότερα και λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω η πραγματική μείωση των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού το μήνα Απρίλιο ανήλθε σε 399 εκατ. ευρώ σε σχέση με το μηνιαίο στόχο και οφείλεται στη λήψη μέτρων φορολογικής ανακούφισης όπως η αναστολή καταβολής του Φ.Π.Α. και των βεβαιωμένων οφειλών στις επιχειρήσεις που επλήγησαν από τον κορονοϊό, καθώς και η παροχή κινήτρου έκπτωσης 25% εφόσον κατέβαλαν εμπρόθεσμα τις οφειλές τους (ΦΠΑ και βεβαιωμένοι φόροι). Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.274 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 1.145 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 2.840 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.016 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Όμως αν αφαιρέσουμε το μέρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος ύψους 528 εκατ. ευρώ που εντάσσεται στην κατηγορία αυτή και το οποίο εισπράχθηκε το Μάρτιο, η πραγματική μείωση για το μήνα Απρίλιο ανέρχεται σε 488 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 361 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 245 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι επιστροφές εσόδων του Απριλίου 2020 ανήλθαν σε 267 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 33 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (234 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2020 ανήλθαν στα 18.172 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1.064 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (17.108 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:
α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 ύψους περίπου 720 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
β) οι αυξημένες πληρωμές του ΠΔΕ κατά 658 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους (κατά 582 εκατ. ευρώ) και
γ) οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 119 εκατ. ευρώ.
Με αντίρροπο χαρακτήρα κινήθηκε η υποεκτέλεση σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν με ανάλωση μέρους του αποθεματικού.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Απριλίου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 1.175 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω του ΠΔΕ, το οποίο παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 922 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Απριλίου 2020 ανήλθαν στα 5.246 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1.189 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (4.057 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω των προαναφερομένων αιτιών (αποζημίωση ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 και υπέρβαση στόχου ΠΔΕ).
