Ο Γενικός ΔείκτηςGRe+1, ο οποίος είναι ο μέσος των δεικτών Οικονομικής Συγκυρίας και Παραγωγικών Συντελεστών, διαμορφώθηκε σε 50,8%, έναντι 54,2% που ήταν στο τέλος Σεπτεμβρίου.
Ωστόσο, η εικόνα που προκύπτει από τη σύγκριση ολόκληρου του 2019 με το 2018 είναι πολύ διαφορετική. Η μέση τιμή του δείκτη αυξήθηκε εντυπωσιακά από 18,2% σε 42,5%. Το ερώτημα που προκύπτει συνεπώς είναι κατά πόσον η κάμψη της αισιοδοξίας που σημειώθηκε το τέταρτο τρίμηνο θα είναι παροδική ή σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής.
Το τέταρτο τρίμηνο μειώθηκε ελαφρά η αισιοδοξία των συμβούλων μάνατζμεντ για την εξέλιξη των βασικών μακροοικονομικών μεγεθών κατά το επόμενο δωδεκάμηνο. Ο μέσος όρος της διαφοράς μεταξύ των ποσοστών «θετικών» – «αρνητικών» απαντήσεων για τις πέντε μεταβλητές του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές και ποσοστό μεταβολής του γενικού επιπέδου των τιμών) διαμορφώθηκε στο 53,1% από 53,6% στο τέλος Σεπτεμβρίου.
Η εξέλιξη οφειλόταν στην αναθεώρηση προς τα κάτω των προσδοκιών για τον ρυθμό μεγέθυνσης και τις επενδύσεις, οι οποίες κρίθηκαν υπέρ το δέον αισιόδοξες. Οι προβλέψεις για τα υπόλοιπα μεγέθη έγιναν όμως περισσότερο ευνοϊκές. Το δε ισοζύγιο «θετικών» – «αρνητικών» απαντήσεων για την ανεργία έλαβε τη μεγαλύτερη τιμή του από το 2014, όταν ξεκίνησε η δημοσιοποίηση του Βαρομέτρου του ΣΕΣΜΑ.
Η ελαφρά αυτή επιδείνωση το τέταρτο τρίμηνο δεν θα πρέπει, ωστόσο, να επισκιάσει τη σημαντική αύξηση του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας το 2019. Ο μέσος όρος των τεσσάρων τριμήνων διαμορφώθηκε σε 45,3% από 28,1% το 2018. Σημειώνεται, επίσης, ότι η βελτίωση του δείκτη συνεχίζεται από το 2016.
Ο Δείκτης Παραγωγικών Συντελεστών ακολούθησε την πορεία του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας το τέταρτο τρίμηνο 2019. Καταγράφηκε ελαφρά μείωση του βαθμού αισιοδοξίας. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος της διαφοράς «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για τις μεταβλητές του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών (ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο) μειώθηκε σε 48,4% στο τέλος Δεκεμβρίου, από 54,7% που ήταν το τρίτο τρίμηνο. Η επιδείνωση ήταν εντονότερη όσον αφορά τις συνθήκες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και το θεσμικό πλαίσιο. Ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των συμβούλων μάνατζμεντ πάντως θεωρεί ότι το επόμενο δωδεκάμηνο θα υπάρξει βελτίωση και των δύο αυτών μεταβλητών.
Εάν εξετασθεί το σύνολο του 2019 και συγκριθεί με τα προηγούμενα έτη, η εικόνα που δημιουργείται είναι πολύ διαφορετική. Ο μέσος όρος των τεσσάρων τριμήνων του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών έλαβε την υψηλότερη τιμή του από το 2014. Διαμορφώθηκε σε 39,8%, σημειώνοντας σημαντική βελτίωση έναντι του αντιστοίχου μέσου όρου του 2018, ο οποίος ήταν μόλις 8,2.
Oι αναχετικοί παραγοντες στην επιχειρηματικη δράση:
Οι απόψεις των συμβούλων μάνατζμεντ για τα κυριότερα εμπόδια στην επιχειρηματική δράση δεν άλλαξαν ουσιαστικά το τέταρτο τρίμηνο του 2019. Τα πέντε σημαντικότερα ήταν τα εξής:
-Υψηλή φορολογία.
-Έλλειψη σταθερότητας του φορολογικού συστήματος.
-Αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση.
-Ασυνέχεια στη λειτουργία του κράτους.
-Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης.
Καθ’ όλη δε την περίοδο 2014-2019, την ομάδα των πέντε σημαντικότερων εμποδίων στην επιχειρηματική δράση απαρτίζουν η υψηλή φορολογία, η έλλειψη σταθερότητας του φορολογικού συστήματος, η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση και η ασυνέχεια στη λειτουργία του κράτους. Για τους πέντε αυτούς παράγοντες, ο μέσος όρος των τεσσάρων τριμήνων κάθε έτους υπερβαίνει το 4,0. Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί και η σημασία των δυσλειτουργιών που εμφανίζει η ελληνική δικαιοσύνη.
Οι αποψεις των συμβουλων ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ για το εσπα:
Στο τέλος κάθε έτους, ο ΣΕΣΜΑ καταγράφει τις απόψεις των συμβούλων μάνατζμεντ για τη συμβολή του ΕΣΠΑ στην ανάπτυξη της οικονομίας και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Καταγράφονται, επίσης, οι απόψεις των συμβούλων μάνατζμεντ για την κατανομή των χρηματικών πόρων του νέου ΕΣΠΑ μεταξύ των πέντε στόχων της ΕΕ: «εξυπνότερη», «πράσινη», «διασυνδεδεμένη» και «κοινωνική» ΕΕ, καθώς και μια ΕΕ που προωθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη όλων των περιοχών.
Όπως είχε διαφανεί και από τις έρευνες των προηγουμένων ετών, οι συμβούλων μάνατζμεντ είναι σε σημαντικό βαθμό σκεπτικοί σε ότι αφορά στη συμβολή του ΕΣΠΑ στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης. Η πλειονότητα θεωρεί ότι η συμβολή του ήταν «μέτρια» και μόνο ποσοστό 24,4% θεωρεί τη συμβολή αυτή σημαντική. Από την άλλη πλευρά, περισσότεροι από ένας στους πέντε συμβούλους μάνατζμεντ εκτιμούν ότι η συμβολή ήταν μικρή, ή ανύπαρκτη.
Οι εκτιμήσεις αυτές συνάδουν τις απόψεις των συμβούλων μάνατζμεντ για τη συμβολή του ΕΣΠΑ στην επίλυση των διαρθρωτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία. Η πλειονότητα των συμβούλων μάνατζμεντ θεωρεί ότι το ΕΣΠΑ συνέβαλε «λίγο» στην αντιμετώπιση των διαθρωτικών προβλημάτων που προαναφέρθηκαν. Τα εν λόγω ποσοστά κυμάνθηκαν μεταξύ 52,4% για την εισαγωγή νέων τεχνολογιών και 68,3% για την αύξηση του μεγέθους των επιχειρήσεων και την επίτευξη οικονομιών κλίμακος. Από την άλλη πλευρά, τα ποσοστά όσων θεωρούν ότι το ΕΣΠΑ είχε «αρκετή» συμβολή ήταν υψηλότερα του 25% σε τέσσερεις περιπτώσεις, με υψηλότερο εκείνο για την ανεργία. Τα δε μερίδια αυτών που θεωρούν ότι η συμβολή ήταν σημαντική δεν ξεπέρασαν το 13,4%, ενώ για τέσσερα από τα έξι προβλήματα ήταν μικρότερα του 5%.
Οι δυσμενέστερες απόψεις καταγράφονται σε ότι αφορά την αύξηση του μεγέθους των επιχειρήσεων, όπου το άθροισμα των ποσοστών του «λίγο» και «καθόλου» είναι 80,5% και τη σύνδεση έρευνας και εκπαίδευσης με την παραγωγή, όπου το αντίστοιχο μερίδιο ήταν 80,2%. Από την άλλη πλευρά, το άθροισμα των μεριδίων του «σημαντικά» και «αρκετά» ήταν υψηλότερα για την συμβολή του ΕΣΠΑ στην αύξηση των επενδύσεων και την εισαγωγή νέων τεχνολογιών, 42,7%.
Η γενική εικόνα που προκύπτει για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων μέσω του ΕΣΠΑ είναι ότι η συμβολή του ήταν μικρή. Αυτό υποστηρίζει η πλειονότητα, 63,3% των συμβούλων μάνατζμεντ.
Οι σύμβουλοι μάνατζμεντ θεωρούν επίσης ότι οι κυριότεροι τομείς όπου το ΕΣΠΑ συνέβαλε ήταν ο ψηφιακός μετασχηματισμός, που συγκέντρωσε 50 «ψήφους», η εξοικονόμηση ενέργειας με 39 και η βελτίωση της οργάνωσης των επιχειρηματικών μονάδων με 29.
Κάπως ευνοϊκότερη είναι η εικόνα που δημιουργείται για τη συμμετοχή του ΕΣΠΑ στην ενίσχυση της εν γένει ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Συγκεκριμένα, η πλειονότητα πιστεύει ότι υπήρξε «αρκετή» συμβολή σε ότι αφορά τη βελτίωση των υποδομών και μεταφορών και δικτύων. Αντιθέτως, όμως, αντίστοιχα μεγάλη μερίδα συμβούλων μάνατζμεντ θεωρούν ότι υπήρξε περιορισμένη συνεισφορά στη βελτίωση της αποδοτικότητας της δημόσιας διοίκησης, που είναι και ένα από τα κυριότερα εμπόδια στην επιχειρηματική δράση (βλ. Τμήμα Β.4) και στην ανάπτυξη του ανθρωπίνου δυναμικού.
Τέλος, καταγράφηκαν οι προτιμήσεις των συμβούλων μάνατζμεντ για την κατανομή των χρηματικών πόρων του ΕΣΠΑ μεταξύ των πέντε θεμελιωδών στόχων που θέτει η ΕΕ. Οι στόχοι αυτοί παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.
Οι προτεραιότητες των συμβούλων μάνατζμεντ στρέφονται περισσότερο προς την εξυπνότερη Ευρώπη που προάγει τον καινοτόμο και έξυπνο βιομηχανικό μετασχηματισμό, καθώς και προς την ενίσχυση της προστασίας του περιβάλλοντος και την πράσινη ΕΕ. Ακολουθούν η ενίσχυση της βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης όλων των περιοχών και, τέλος, η ενίσχυση της κινητικότητας και των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας. Η τρίτη αυτή προτεραιότητα συνάδει με την απογοήτευση των Συμβούλων από την συνεισφορά του ΕΣΠΑ 2014-2020 στην προώθηση τεχνολογιών αιχμής.
H παρούσα, 24η η έρευνα πραγματοποιήθηκε από 20-12-2019 έως 16-01-2020 και κατέγραψε τις προσδοκίες και τις απόψεις που διαμορφώθηκαν κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2019. Συλλέχθηκαν 83 απαντήσεις που αντιστοιχεί σε ποσοστό ανταπόκρισης 66,9%.
Επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο κ. Κωνσταντίνος Αϊβαλής και υπεύθυνος της έρευνας ο κ. Αλέξανδρος Καλόμοιρος, Ταμίας Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΣΜΑ.
Η έρευνα για το δ’ τρίμηνο 2019 πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των μελών του ΣΕΣΜΑ: BPM, KPMG, PwC, ΣΤΟΧΑΣΙΣ και ANALYSIS Consulting.
Πηγή: businessnews.gr
