Συγκρατημένα αισιόδοξος για την επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας και για το βάθος της ύφεσης εμφανίζεται ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας σε συνέντευξή του στον «Φιλελεύθερο».
«Με τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουμε, θα έχουμε τις ελάχιστες δυνατές κοινωνικές και οικονομικές απώλειες», σημειώνει χαρακτηριστικά και υπογραμμίζει πως «η επόμενη ημέρα της κρίσης είναι εξίσου σημαντική – αν όχι περισσότερο. Κρατάμε σημαντικά εφόδια και γι’ αυτήν»
Ο υπουργός τονίζει ότι θα δοθεί ιδιαίτερα έμφαση μέσα από το πακέτο του Μαΐου στην παροχή ρευστότητας προς τις επιχειρήσεις, καθώς επίσης και στη στήριξη της απασχόλησης, η οποία και αποτελεί βασική προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Αναφερόμενος μάλιστα στο μέτρο της αναστολής συμβάσεων, τονίζει ότι «με κλειστή, ουσιαστικά, την οικονομία, οφείλαμε να επιδοτήσουμε την απασχόληση, μέσω της προσωρινής αναστολής της εργασίας, και το πράξαμε». Διευκρινίζει, όμως, στέλνοντας ταυτόχρονα και ένα μήνυμα προς τις επιχειρήσεις, ότι «αυτό δεν μπορεί να γίνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, διότι δεν το επιτρέπουν οι δημοσιονομικές αντοχές, ούτε συνάδει με ένα βιώσιμο και παραγωγικό αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας. Συνεπώς οι επιχειρήσεις, με τη λελογισμένη στήριξη του κράτους, θα πρέπει να αναλάβουν και αυτές το δικό τους μερίδιο ευθύνης».
Τέλος, αναφερόμενος στο «μαξιλάρι», σημειώνει ότι ταμειακά διαθέσιμα δεν ανακάλυψε ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά προϋπήρχαν, και δηλώνοντας με έμφαση ότι τα ταμειακά διαθέσιμα που παρέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2015 ήταν ύψους 16 δισ. ευρώ. Και καταλήγει λέγοντας ότι αυτά που παρέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ και ονομάζεται «δημόσια περιουσία» είναι ίσα με αυτά που παρέδωσε, αν εξαιρεθεί το «ειδικό αποθεματικό».
Συνέντευξη στον Θανάση Παπαδή:
– Πόσο αισιόδοξος είστε για την επόμενη ημέρα; Τι σημαίνει στην πράξη για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μια ύφεση με τερατώδη ποσοστά 9%-10%, όπως δείχνουν οι πρώτες εκτιμήσεις;
Είμαι αισιόδοξος ότι η παρούσα κρίση θα είναι παροδική και ότι, με τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουμε, θα έχουμε τις ελάχιστες δυνατές κοινωνικές και οικονομικές απώλειες.
Και επειδή η επόμενη ημέρα της κρίσης είναι εξίσου σημαντική -αν όχι περισσότερο-, κρατάμε σημαντικά εφόδια και για αυτήν. Σε ό,τι αφορά το βάθος της ύφεσης, αυτό εξαρτάται από την έκταση της υγειονομικής κρίσης. Ακριβείς εκτιμήσεις, σήμερα, δεν μπορεί να γίνουν. Με τις πολιτικές όμως που υλοποιούμε, θα την περιορίσουμε και, παράλληλα, θα διασφαλίσουμε την ταχύτερη και ισχυρότερη δυνατή ανάκαμψη το 2021.
– Η ανάκαμψη της οικονομίας θα απαιτήσει ιστορικές αποφάσεις και ρηξικέλευθες πολιτικές. Μπορεί η κυβέρνησή σας να κάνει αυτό που περιμένουν οι πολίτες; Την υπέρβαση; Μπορεί να λάβει επίπονα, αλλά απαραίτητα μέτρα για να μεταρρυθμίσει τον τρόπο που λειτουργούν ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας;
Τόσο πριν από την υγειονομική κρίση όσο και κατά τη διάρκειά της, η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι τολμά να υλοποιεί διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις οι οποίες οδηγούν τη χώρα μπροστά, ξεπερνώντας αγκυλώσεις, αδυναμίες και παθογένειες.
Παράλληλα, έχει αποδείξει ότι λειτουργεί συντονισμένα και ψύχραιμα στη διαχείριση κρίσεων. Σας υπενθυμίζω, ενδεικτικά, τις άμεσες και αποτελεσματικές πρωτοβουλίες που αναλάβαμε για την ενίσχυση της δημόσιας υγείας, καθώς και την ψηφιακή μεταρρύθμιση, που ξεκίνησε πριν από την πανδημία και τον τελευταίο ενάμιση μήνα, υπό αντίξοες συνθήκες, επιταχύνθηκε θεαματικά, δίνοντας στους πολίτες τη δυνατότητα να διεκπεραιώσουν εξ αποστάσεως, με ασφάλεια, μια σειρά από συναλλαγές με το Δημόσιο.
Επιπλέον, από τους πρώτους μήνες διακυβέρνησης της χώρας, προχωρήσαμε σε μεταρρυθμιστικές τομές, όπως είναι ενδεικτικά ο φορολογικός νόμος, που μείωσε τα βάρη πολιτών και επιχειρήσεων εισάγοντας την αναπτυξιακή διάσταση στο πεδίο της φορολογίας, και ο επενδυτικός νόμος, ο οποίος επέτρεψε να «ξεπαγώσουν» μεγάλα επενδυτικά σχέδια.
Ακόμη όμως και μέσα στην τρέχουσα δυσμενή συγκυρία, η κυβέρνηση συνεχίζει να εφαρμόζει το μεταρρυθμιστικό σχέδιό της. Για παράδειγμα, σύντομα θα παρουσιαστεί το νέο πτωχευτικό νομοσχέδιο, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει το υψηλό και συσσωρευμένο ιδιωτικό χρέος με κοινωνική δικαιοσύνη και ευαισθησία, καθώς και το νέο χωροταξικό νομοσχέδιο, που θα διαμορφώσει ένα ενιαίο, σταθερό πλαίσιο κανόνων, παρέχοντας διαφάνεια σε πολίτες, επιχειρήσεις και επενδυτές.
– Στο τραπέζι έχουν πέσει πολλές προτάσεις. Διαβάζουμε για αναγκαστικές περικοπές στις αποδοχές των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και μεγαλύτερη ευελιξία. Για δρομολογούμενες μειώσεις στους μισθούς του Δημοσίου, αλλά και για αναδιάρθρωση και πώληση ή κλείσιμο ζημιογόνων ΔΕΚΟ. Ποια απ’ όλα αυτά ισχύουν;
Δεν ισχύει τίποτε απ’ όλα αυτά. Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει και εφαρμόζει ένα ευρύ πλέγμα συνεκτικών μέτρων, με στόχο την ενίσχυση της δημόσιας υγείας, της απασχόλησης, της ρευστότητας των επιχειρήσεων και της κοινωνικής συνοχής. Παράλληλα, αξιοποιεί στον βέλτιστο βαθμό, και την κατάλληλη στιγμή, κάθε διαθέσιμο, εγχώριο και ευρωπαϊκό μέσο, ώστε η κοινωνία και η οικονομία να βγουν όρθιες από την κρίση και οι επιπτώσεις της να είναι παροδικές.
– Τι θα περιλαμβάνει το επόμενο πακέτο στήριξης της πραγματικής οικονομίας; Γίνεται συζήτηση για ενίσχυση της οικονομίας με μειώσεις φόρων και εισφορών. Αντέχει ο προϋπολογισμός μας τέτοια μέτρα;
Το επόμενο πακέτο μέτρων στήριξης, τον μήνα Μάιο, και η τελική μορφή του θα εξαρτηθούν από τις συστάσεις των ειδικών σε ό,τι αφορά το άνοιγμα της οικονομίας. Στόχος μας είναι όσο προχωράμε προς την έξοδο από την υγειονομική κρίση να ενισχύουμε περισσότερο τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, συνδυάζοντάς την με διατήρηση των θέσεων απασχόλησης.
Όταν θα έχουμε πλέον αφήσει πίσω μας την πανδημία και η οικονομία θα έχει σταθεροποιηθεί, τότε θα επιστρέψουμε στην ορθή δημοσιονομική πολιτική της μείωσης φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, λαμβάνοντας, βεβαίως, υπόψη τα δημοσιονομικά και ταμειακά περιθώρια της χώρας.
– Το πρώτο θύμα της ύφεσης είναι η απασχόληση. Οι εκτιμήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας είναι ζοφερές. Αν και δεν είναι της αρμοδιότητάς σας, πόσο ψηλά στην ατζέντα βρίσκεται το συγκεκριμένο θέμα και πώς σκοπεύει να το διαχειριστεί η κυβέρνηση; Θα επιμείνει στη λογική των επιδομάτων και για πόσο διάστημα; Επεξεργάζεται άλλα μοντέλα ενίσχυσης της εργασίας;
Η απασχόληση αποτελεί βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης, γι’ αυτό απαγορεύτηκαν οι απολύσεις στη διάρκεια της κρίσης. Σε όλα τα μέτρα αντιμετώπισης των οικονομικών επιπτώσεων από την εξάπλωση του κορονοϊού τα οποία υλοποιούνται ή πρόκειται να υλοποιηθούν υπάρχει σύνδεση της συμμετοχής των επιχειρήσεων με τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης.
Στην πρώτη φάση της κρίσης, με κλειστή, ουσιαστικά, την οικονομία, οφείλαμε να επιδοτήσουμε την απασχόληση, μέσω της προσωρινής αναστολής της εργασίας, και το πράξαμε. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να γίνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, διότι δεν το επιτρέπουν οι δημοσιονομικές αντοχές, ούτε συνάδει με ένα βιώσιμο και παραγωγικό αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας. Συνεπώς οι επιχειρήσεις, όταν ανοίξει ξανά η οικονομία, με τη λελογισμένη στήριξη του κράτους, θα πρέπει να αναλάβουν και αυτές το δικό τους μερίδιο ευθύνης.
– Πόσο ισχυρό είναι σήμερα το τραπεζικό σύστημα, για να αντέξει την πίεση από μια νέα γενιά αθετήσεων πληρωμών και κόκκινων δανείων;
Το τραπεζικό σύστημα της χώρας βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Δεν εμφανίζει εκροές καταθέσεων, ενώ κατάφερε να μειώσει κατά 37% τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στα τέλη Δεκεμβρίου του 2019, σε σύγκριση με την κορύφωσή τους τον Μάρτιο του 2016.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είχε να αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις, ούτε ότι η υγειονομική κρίση δεν θα δημιουργήσει δυσκολίες σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις να αποπληρώσουν τις δανειακές υποχρεώσεις τους. Οι τράπεζες, έπειτα από συζήτηση με την κυβέρνηση, έχουν δρομολογήσει πρωτοβουλίες αναστολής πληρωμής ενήμερων δανείων.
Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές με τις αποφάσεις τους παρέχουν στα πιστωτικά ιδρύματα τα απαραίτητα περιθώρια ευελιξίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της σημερινής κρίσης. Παρακολουθούμε με προσοχή τις εξελίξεις και ανάλογα με την ένταση και την έκταση του προβλήματος θα παρέμβουμε ώστε να δοθεί η καλύτερη εφικτή λύση.
– Η Ελλάδα δείχνει να τα καταφέρνει στο υγειονομικό σκέλος διαχείρισης της κρίσης και πλέον οι πολίτες και ο επιχειρηματικός κόσμος περιμένουν να περάσουμε στην επόμενη φάση, που είναι η χαλάρωση των μέτρων για να επανεκκινήσει η οικονομική δραστηριότητα. Τι περιλαμβάνει ο οδικός χάρτης για την οικονομία;
Η έμφαση θα δοθεί, κυρίως, στην ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, προκειμένου να μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν, με πολιτικές όπως είναι η επιστρεπτέα προκαταβολή, ο εγγυοδοτικός μηχανισμός για χορηγήσεις δανείων κεφαλαίου κίνησης σε μεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις και η επιδότηση επιτοκίου για τα ενήμερα δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Επίσης, δρομολογούνται κλαδικές πολιτικές για τη στήριξη τομέων που έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα για την οικονομία και οι οποίοι επλήγησαν σημαντικά από την πανδημία, με έμφαση στον τουρισμό.
– Εκτιμάτε ότι μεσο-μακροπρόθεσμα θα χρειαστείτε -ενδεχομένως λόγω και της πίεσης της αντιπολίτευσης- μια «αναβαθμισμένη» πολιτική νομιμοποίηση, για να προχωρήσετε σε πολιτικές που βρίσκονται στον αντίποδα της ιδεολογίας και της οικονομικής θεώρησης της Ν.Δ.;
Η κυβέρνηση έχει σταθερή πλειοψηφία 158 βουλευτών, διαχειρίζεται με αποτελεσματικότητα, διαδοχικά, δύο μεγάλες κρίσεις και απολαύει της στήριξης και της εμπιστοσύνης της μεγάλης πλειονότητας της κοινωνίας.
– Μήπως οφείλετε μια συγγνώμη ή, έστω, μια παραδοχή ότι το «μαξιλάρι», που όπως λένε τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ σας άφησαν, σας επιτρέπει να μη βρίσκεστε σήμερα με την πλάτη στον τοίχο; «Οπως εμείς το 2015», συμπληρώνουν δε ορισμένοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης…
Το «μαξιλάρι» που επικαλούνται τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αποτελείται από τον «ειδικό λογαριασμό αποθεματικού», του οποίου όμως η χρήση γίνεται μόνο με αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις, που επιβλήθηκαν έξωθεν, επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, και από τα ταμειακά διαθέσιμα της κεντρικής διοίκησης και των φορέων της γενικής κυβέρνησης. Όλα μαζί αυτά τα ποσά συνθέτουν τα συνολικά ταμειακά διαθέσιμα της χώρας, τα οποία υπήρχαν και υπάρχουν και, φυσικά, δεν τα ανακάλυψε ο ΣΥΡΙΖΑ.
Να τονιστεί μάλιστα ότι πρώτη η κυβέρνηση με κορμό τη Νέα Δημοκρατία, στις αρχές του 2014, έθεσε τις βάσεις και το θεσμικό πλαίσιο για τη διεύρυνση των δυνατοτήτων του Δημοσίου να αντλεί πόρους και να διαχειρίζεται συγκεντρωτικά τα ταμειακά του διαθέσιμα
Ταμειακά διαθέσιμα που αυξάνουν ή μειώνονται ανάλογα με τις εκδόσεις νέου χρέους που κάνει το κράτος, το ύψος των εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου και τις αποπληρωμές χρέους.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που έχει αξία στην παρούσα πρωτόγνωρη και δύσκολη κατάσταση είναι το κάθε διαθέσιμο μέσο να αξιοποιηθεί με υπευθυνότητα και χωρίς δημαγωγικές εξάρσεις, με γνώμονα τη βέλτιστη δυνατή αντιμετώπιση των έκτακτων συνθηκών, αλλά και με το βλέμμα στην επόμενη ημέρα.
Το πότε, το πώς και σε ποιο βαθμό θα αξιοποιηθεί αποτελεί συνάρτηση της χρονικής διάρκειας, της έντασης και της εξέλιξης του αιτίου.
Όσον αφορά την κατάσταση που παρέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ, υπενθυμίζεται ότι στο «ταμείο» της χώρας υπήρχαν, στο τέλος του 2014, συνολικά ταμειακά διαθέσιμα ύψους 16 δισ. ευρώ. Η συνολική «δημόσια περιουσία», μαζί με την αποτίμηση της συμμετοχής του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στις συστημικές τράπεζες, ήταν περίπου στα 27 δισ. ευρώ.
Συνεπώς, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν βρέθηκε με την πλάτη στον τοίχο εξαιτίας της κατάστασης που κληρονόμησε, αλλά εξαιτίας δικών της άστοχων χειρισμών.
Μάλιστα, η «δημόσια περιουσία» που παρέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ίση με αυτήν που παρέδωσε, εάν εξαιρεθεί ο «ειδικός λογαριασμός αποθεματικού».
– Κατά τεκμήριο είστε ένας άνθρωπος ψύχραιμος, αλλά πλέον έχετε έναν μακρύ περίπατο μέσα σε ναρκοπέδιο. Ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχία σας σήμερα;
Να ξεπεράσουμε τη σημερινή, πρωτόγνωρη, δοκιμασία το συντομότερο, με το μικρότερο δυνατό κόστος και τη μεγαλύτερη δυνατή κοινωνική συνοχή. Και να ανακτήσουμε, σταδιακά, στη μετα-κορονοϊό εποχή τη δυναμική που είχαμε αναπτύξει προ κρίσης.
Είμαι πεπεισμένος ότι με υπευθυνότητα, ενότητα και αλληλεγγύη, θα τα καταφέρουμε!
* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο που κυκλοφόρησε το Σάββατο 25 Απριλίου
