Ικανοποίηση έχουν προκαλέσει στην Αθήνα και τη Λευκωσία οι αλλαγές στο κείμενο για την Τουρκία στη Σύνοδο Κορυφής των 27, ωστόσο τριβές υπάρχουν ως το μεγάλο και ιδιαίτερα ακανθώδες θέμα που απασχολεί την ΕΕ: Τους εμβολιασμούς κατά της Covid-19.
To τρίτο προσχέδιο του κειμένου, σύμφωνα με την ΕΡΤ, εστιάζει στα ανθρώπινα δικαιώματα, και η κοινή δήλωση που αναμένεται θα ορίζει γραπτώς ότι εάν η Τουρκία δεν εφαρμόσει το κράτος δικαίου δεν θα προκύψει θετική ατζέντα. Τα τελικά συμπεράσματα των 27 θα ανακοινωθούν τον Ιούνιο. Η ΕΕ αποφασίζει να θέσει την Άγκυρα υπό παρακολούθηση ως τον Ιούνιο, σηματοδοτώντας έτσι τη δυσαρέσκειά της για την επιδείνωση της κατάστασης όσον αφορά τα δικαιώματα και τις ελευθερίες στην Τουρκία.
Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία ανακοίνωσε πρόσφατα πως αποχωρεί από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, μετά από συνομιλία που είχε ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, και την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν- κάτι που φέρεται να εξελήφθη ως προσβολή.
Το νέο κείμενο, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, περιγράφει πολύ πιο αναλυτικά από τα προσχέδια τις προϋποθέσεις και τους όρους με τους οποίους θα πρέπει να συμμορφωθεί η Τουρκία, προκειμένου να ενεργοποιηθεί η θετική ατζέντα. Επίσης, εμπεριέχεται ο όρος ότι η όποια πρόοδος με την Τουρκία είναι αναστρέψιμη. Ακόμη, η διατύπωση που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου στην Τουρκία είναι πιο έντονη.
Σημειώνεται πως ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος συνέταξε την έκθεση για τις σχέσεις ΕΕ- Τουρκίας, ξεκαθάρισε ότι αποφάσεις που έλαβαν το τελευταίο διάστημα οι τουρκικές αρχές επιτείνουν «τις ανησυχίες της ΕΕ σχετικά με την οπισθοδρόμηση όσον αφορά θεμελιώδη δικαιώματα» και «υπονομεύουν την αξιοπιστία της δέσμευσης για μεταρρυθμίσεις». Επίσης, πρόσθεσε ότι «τον τελευταίο μήνα έχουμε δει θετικές εξελίξεις από την πλευρά της Τουρκίας αλλά η κατάσταση παραμένει εύθραυστη».
Από πλευράς του, ο Σαρλ Μισέλ, στην επιστολή- πρόσκλησή του προς τους ηγέτες της ΕΕ, υπογράμμισε πως οι Ευρωπαίοι θα ήθελαν να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με την Άγκυρα έπειτα από μια χρονιά εντάσεων, αλλά θα προτιμήσουν μια διαδικασία «προοδευτική», βασισμένη «σε όρους και προϋποθέσεις» και «αντιστρέψιμη».
Σημειώνεται ότι στην τηλεδιάσκεψη κορυφής αναμένεται να συμμετέχει και ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, κατά τις 21.45 (ώρα Ελλάδας), στο πλαίσιο της αναθέρμανσης των ευρωαμερικανικών σχέσεων. Υπενθυμίζεται πως πρόσφατα ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, δήλωσε πως «δεν είναι μυστικό πως έχουμε διαφωνίες με την Τουρκία», αν και υπογράμμισε πως η χώρα είναι παλιός και πολύτιμος σύμμαχος. Ιδιαίτερα σκληρός απέναντι στην Άγκυρα ήταν ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος, μεταξύ άλλων, εξέφρασε την εκτίμησή του πως η Άγκυρα θα επιχειρήσει να παρέμβει στις επόμενες γαλλικές εκλογές.
Τριβές για τους εμβολιασμούς
Στο μεταξύ, ανεβασμένοι εμφανίζονται οι τόνοι για τους εμβολιασμούς στην ΕΕ: Ο Εμανουέλ Μακρόν, μιλώντας στην ΕΡΤ, ανέφερε πως «έγιναν λάθη και οι Ευρωπαίοι ηγέτες φάνηκαν δειλοί», μένοντας πίσω στο θέμα των εμβολιασμών.
Από πλευράς της η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, υπεραμύνθηκε της απόφασης να προμηθευτεί η ΕΕ εμβόλια για όλες τις χώρες- μέλη, εκτιμώντας πως, αν δεν γινόταν αυτό, θα υπήρχαν κλυδωνισμοί στην Ένωση.
Υπενθυμίζεται πως σε εξέλιξη είναι αντιπαράθεση της ΕΕ με τη Βρετανία, λόγω του εμβολίου που ανέπτυξαν το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και η AstraZeneca. Την Τετάρτη η Κομισιόν εισηγήθηκε αυστηρότερους ελέγχους ως προς τις εξαγωγές εμβολίων- αν και ο Guardian έγραψε πως οι ηγέτες της ΕΕ μάλλον δε θα επιστρατεύσουν τον πολυσυζητημένο μηχανισμό ελέγχου στις εξαγωγές των εμβολίων στις χώρες με μεγαλύτερο ποσοστό εμβολιασμού, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς πολλά κράτη-μέλη εμφανίζονται αντίθετα στην προοπτική αυτή, υπογραμμίζοντας «τη σημασία της διαφάνειας καθώς και της χρήσης των αδειών εξαγωγής».
Από πλευράς της η Γερμανίδα καγκελάριος κάλεσε την Ευρώπη να αυξήσει την εγχώρια παραγωγή εμβολίων, δεδομένης της έλλειψης εξαγωγών από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντας την πανδημία ως «τεράστιο κρας τεστ για τις δυνατότητες της ΕΕ».
Σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο επίτροπος εσωτερικής αγοράς της Ε,Ε, Tιερί Μπρετόν απέρριψε τις κατηγορίες περί προστατευτισμού από το μπλοκ .«Έχουμε την αίσθηση ότι ο εθνικισμός εμβολίων βρίσκεται στην άλλη πλευρά του καναλιού», είπε. «Δεν είδαμε κανένα εμβόλιο απο το Ηνωμένο Βασίλειο να φτάνει σε εμάς» είπε σχετικά.
