Συνταξεις: Οριστικό. Ποιοι θα λάβουν αυξήσεις έως 497 ευρώ [παραδείγματα]

Συνταξεις: Στην πράξη γίνεται επανυπολογισμός όλων των ποσών μετά την τριετία και το αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις είναι ότι η περικοπή που έχει η χήρα περνάει ως αύξηση στα τέκνα!

Αυξήσεις στις συντάξεις χηρείας που λαμβάνουν οι επιζώντες σύζυγοι με συνδικαιούχους τα τέκνα τους ως 24 ετών.

Αυτό φέρνει η εφαρμογή της διάταξης για τον επανακαθορισμό των ποσών μετά την πρώτη τριετία στις περιπτώσεις που ο επιζών σύζυγος υπόκειται σε μείωση λόγω απασχόλησης ή λόγω καταβολής και δεύτερης σύνταξης.

Σύμφωνα με το νόμο (άρθρο 12 ν. 4387/2016 που τροποποιήθηκε με το νόμο 4611/2019) οι συντάξεις χηρείας όταν υπάρχουν και συνδικαιούχα τέκνα ηλικίας ως 18 ή ως 24 ετών (εφόσον σπουδάζουν) στο 70% της σύνταξης του θανόντος και από αυτό το 70% ένα μέρος (το 35%) πάει στον επιζώντα σύζυγο και το υπόλοιπο 35% στα τέκνα, ώστε όλα τα δικαιοδόχα μέλη να αθροίζουν το 70% της σύνταξης του θανόντος.

Συνήθως όμως όταν μια οικογένεια έχει απώλεια ενός γονέα και υπάρχουν τέκνα ως 24 ετών, το 70% της σύνταξης του θανόντος το παίρνει ολόκληρο ο επιζών σύζυγος και μέσα σε αυτό είναι και τα μερίδια των τέκνων.

Μετά την πρώτη τριετία καταβολής της σύνταξης όμως και στις περιπτώσεις που ο επιζών σύζυγος (χήρα/χήρος) παίρνει δική του σύνταξη ή απασχολείται, επέρχεται αυτόματη περικοπή της σύνταξης χηρείας, η οποία περιορίζεται στο 35% της σύνταξης του θανόντος (αντί του αρχικού 70%).

Το ποσό που χάνει η χήρα όμως περνάει στα τέκνα και αυτή η ρύθμιση έρχεται να εφαρμοστεί τώρα, μια που αφορά σε θανάτους που επήλθαν μετά το νόμο Κατρούγκαλου και για τους οποίους ο πρώτος έλεγχος της τριετίας άρχισε να εφαρμόζεται μόλις πριν από δύο μήνες και επί του παρόντος από το Δημόσιο.

Η διόρθωση αυτή στα ποσά των συντάξεων χηρείας που υπόκεινται σε περικοπή μετά την πρώτη τριετία (λόγω απασχόλησης ή συνταξιοδότησης) με συνδικαιούχα τέκνα, δεν είχε εφαρμοστεί μέχρι τώρα και η αρχή θα γίνει από το Δημόσιο, που έχει ήδη προχωρήσει σε περικοπές συντάξεων χηρείας για επιζώντες συζύγους που ελέγχθηκαν μετά την πρώτη τριετία και βρέθηκαν με δεύτερη σύνταξη ή με απασχόληση.

Συνταξεις: Το αμέσως προσεχές διάστημα θα ακολουθήσει και ο ιδιωτικός τομέας.

Αυτό που φαίνεται από τον ανακαθορισμό των ποσών είναι ότι στις περιπτώσεις που υπάρχουν και συνδικαιούχα τέκνα οι μειώσεις που έγιναν μετά την πρώτη τριετία επιστρέφονται στα παιδιά ή ακόμη και στους επιζώντες συζύγους, εφόσον μετά την περικοπή της τριετίας παίρνουν το κατώτατο όριο των 360 ευρώ.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δημοσίου έχουν προχωρήσει με τις οδηγίες του αρμόδιοι υποδιοικητή του ΕΦΚΑ, Επαμεινώνδα Ατσαβέ, στη μηχανογραφική επεξεργασία των μητρώων των συνταξιούχων χηρείας με τέκνα, και μάλιστα έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής περίπου 600 περιπτώσεις στις οποίες ο ανακαθορισμός των ποσών θα αποβεί προς όφελος είτε των τέκνων είτε του συζύγου του θανόντος με αύξηση σύνταξης!

Στην πράξη γίνεται επανυπολογισμός όλων των ποσών μετά την τριετία και το αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις είναι ότι η περικοπή που έχει η χήρα περνάει ως αύξηση στα τέκνα!

Σε περιπτώσεις που η σύνταξη ενός συνδικαιούχου τέκνου διαγραφεί (λόγω υπέρβασης του 24ου έτους), τότε το μερίδιό του δεν χάνεται αλλά μεταβιβάζεται και αυξάνει το μερίδιο του άλλου τέκνου, εφόσον υπάρχει στην οικογένεια. Αν δεν υπάρχει άλλο τέκνο το μερίδιο χάνεται και δεν περνάει στη σύνταξη της χήρας.

Ο ανακαθορισμός των ποσών και οι αυξήσεις των μεριδίων από τη σύνταξη χηρείας στα τέκνα των θανόντων θα γίνει πιθανότατα με τις πληρωμές του Νοεμβρίου ή του Δεκεμβρίου και από εδώ και στο εξής η διαδικασία θα είναι αυτοματοποιημένη ώστε οι συνδικαιούχοι των συντάξεων θανάτου (επιζώντες σύζυγοι και τέκνα) να λαμβάνουν το μερίδιο που αναλογεί στον καθένα.

Συνταξεις: Συντάξεις χηρείας: ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Τα παραδείγματα για τον τρόπο ανακαθορισμού των ποσών σύνταξης λόγω θανάτου για συζύγους και τέκνα είναι αποκαλυπτικά:

Σε επιζώντα σύζυγο με τέκνα, που έπαιρνε από το θανόντα 994,24 ευρώ και μετά την τριετία έχει περικοπή 50% λόγω απασχόλησης ή συνταξιοδότησης, θα καταβληθεί σύνταξη χηρείας 497,12 ευρώ και η περικοπή των 497,12 ευρώ θα δοθεί στα τέκνα!

Σε επιζώντα σύζυγο με τέκνα που έπαιρνε από το θανόντα 579,24 ευρώ και μετά την πρώτη τριετία έχει περικοπή λόγω εργασίας ή συνταξιοδότησης, θα καταβάλλεται στον ίδιο σύνταξη χηρείας 384 ευρώ και στα τέκνα θα μεταβιβαστεί επιπλέον ποσό σύνταξης 195 ευρώ.

Σε επιζώντα σύζυγο με τέκνα που έπαιρνε την κατώτατη σύνταξη θανάτου των 360 ευρώ (με αρχικό ποσό 330 ευρώ και άλλα 30 ευρώ συμπλήρωμα κατώτατου ορίου), αν έχει περικοπή λόγω εργασίας ή συνταξιοδότησης, μετά την τριετία κατά 165 ευρώ θα εξακολουθήσει να παίρνει το κατώτατο ποσό των 360 ευρώ, χωρίς να αυξηθεί το ποσό για τα τέκνα.

Συνταξεις: Εφάπαξ μαζί με την οριστική σύνταξη [πίνακες με τα ποσά που λαμβάνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι]

Εκδοση του εφάπαξ μαζί με την οριστική σύνταξη προβλέπει το σχέδιο που βρίσκεται σε εξέλιξη από τα πρώην Ταμεία πρόνοιας του Δημοσίου στα οποία ο χρόνος αναμονής για την είσπραξη του βοηθήματος έχει ήδη μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με το παρελθόν που οι καθυστερήσεις έφταναν στα 3 χρόνια και χρειαζόταν «μέσον» για να βγει νωρίτερα.

Το κλειδί για να βγαίνει το εφάπαξ μαζί με την οριστική σύνταξη βρίσκεται στην ηλεκτρονική απεικόνιση της υπαλληλικής πορείας των ασφαλισμένων μέσω του «ηλεκτρονικού ΔΑΥΚ» (Δελτίο Απεικόνισης Υπηρεσιακής Κατάστασης) που άρχισε να εφαρμόζεται στις συντάξεις του ΕΦΚΑ-Δημοσίου.

Το ηλεκτρονικό ΔΑΥΚ είναι ο καθρέφτης των μισθών και των ετών υπηρεσίας που έχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι, και η επί σειρά ετών χειροκίνητη ενημέρωσή του (από υπηρεσία σε υπηρεσία) αποτελούσε βασική αιτία καθυστερήσεων στην απονομή συντάξεων και εφάπαξ.

Τα τελευταία δύο χρόνια που το Δελτίο των υπηρεσιακών μεταβολών έχει μπει σε ψηφιακή τροχιά, η ενημέρωση για τα έτη ασφάλισης και τις αποδοχές γίνεται ηλεκτρονικά ώστε όταν φτάνει η ώρα της συνταξιοδότησης, οι χρόνοι να μειώνονται σημαντικά.

Συνταξεις: Το σχέδιο προβλέπει την ταυτόχρονη έκδοση του εφάπαξ και της οριστικής σύνταξης, γιατί τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό της σύνταξης και για τον υπολογισμό του εφάπαξ είναι κοινά και περιλαμβάνονται στα ΔΑΥΚ των υπαλλήλων.

Σε ένα ποσοστό 70% των αιτήσεων οι χρόνοι απονομής των εφάπαξ έχουν μειωθεί σημαντικά και τα βοηθήματα πληρώνονται κατά μέσο όρο στο τρίμηνο μετά την πληρωμή της πρώτης οριστικής σύνταξης.

Η αύξηση όμως των αιτήσεων συνταξιοδότησης έχει επιβραδύνει τους ρυθμούς απονομής στα εφάπαξ από το καλοκαίρι και μετά με αποτέλεσμα τα εκκρεμή εφάπαξ, για τα οποία ο χρόνος έκδοσης έχει περάσει ή θα περάσει το τρίμηνο, να υπολογίζονται σε περίπου 2.500 ως το τέλος του έτους.

Την ίδια στιγμή σε λίστα αναμονής (για σύνταξη και εφάπαξ) είναι περίπου 18.000 νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης που εκτιμάται ότι θα έχουν υποβληθεί μέσα στο 2021.

Το σχέδιο για έκδοση εφάπαξ μαζί με τη σύνταξη και μέσω του ηλεκτρονικού ΔΑΥΚ προχωρά σταδιακά, και στην πλήρη εφαρμογή του που θα ολοκληρωθεί εντός του 2022, ο υπάλληλος-εισηγητής του ΕΦΚΑ που θα παίρνει τον φάκελο συνταξιοδότησης θα μπορεί να υπολογίζει την ίδια στιγμή και το ποσό της σύνταξης αλλά και το δικαιούμενο εφάπαξ.

Αυτό γίνεται και τώρα εν μέρει, γιατί η έκδοση του εφάπαξ έρχεται σε δεύτερο χρόνο, αφού προηγηθεί η έκδοση της σύνταξης. Με αυτή τη διαδικασία οι χρόνοι απονομής των εφάπαξ είχαν πέσει κοντά στο τρίμηνο και για κάποιο διάστημα είχαν μειωθεί και κάτω από 3 μήνες.

Συνταξεις: Με την ταυτόχρονη απονομή η έκδοση σύνταξης και εφάπαξ θα γίνεται την ίδια στιγμή ανεξάρτητα από το πλήθος των αιτήσεων που θα εκκρεμούν.

Εκεί όπου έχουν αρχίσει να φαίνονται αποτελέσματα στην απονομή εφάπαξ πιο γρήγορα από το παρελθόν είναι στις απλές περιπτώσεις συνταξιοδότησης, όπου οι υπάλληλοι έχουν όλα τα χρόνια ασφάλισης στο Δημόσιο χωρίς διαδοχική ασφάλιση εκτός Δημοσίου.

Στα Σώματα Ασφαλείας δε, οι χρόνοι απονομής τόσο των στρατιωτικών συντάξεων όσο και των εφάπαξ έχουν πέσει κάτω και από το τρίμηνο.

Πρόβλημα στην ταυτόχρονη έκδοση εφάπαξ και σύνταξης υπάρχει στα ειδικά μισθολόγια και στους υπαλλήλους των Δήμων. Οι καθυστερήσεις έχουν να κάνουν με διαστήματα υπηρεσίας που δεν είναι ενημερωμένα στα αντίστοιχα ΔΑΥΚ με συνέπεια να αργεί και η έκδοση των παροχών.

Συνταξεις: Από την ταυτόχρονη απονομή εφάπαξ και σύνταξης, θα μείνουν εκτός οι περιπτώσεις υπαλλήλων που έχουν πάρει δάνειο από το Ταμείο Παρακαταθηκών, καθώς και όσοι έχουν εις βάρος τους πειθαρχικές κυρώσεις.

Εδικά για τους δανειολήπτες δημοσίους υπαλλήλους, το μέτρο για εφάπαξ μαζί με τη σύνταξη δεν μπορεί να εφαρμοστεί για πρακτικούς λόγους, καθώς το εφάπαξ συμψηφίζεται με τα υπόλοιπα των δανείων αφού προηγηθεί η διασταύρωση των στοιχείων μεταξύ ΕΦΚΑ και Ταμείου Παρακαταθηκών.

Οι διασταυρώσεις αυτές γίνονται όμως εκ των υστέρων –μετά την έκδοση της σύνταξης- και εν όψει  έκδοσης του εφάπαξ, αφού προσκομιστούν στοιχεία από τους υπαλλήλους για το υπόλοιπο του δανείου που επιθυμούν να συμψηφιστεί με το δικαιούμενο εφάπαξ. Για να απλοποιηθεί η διαδικασία θα πρέπει να συνδεθούν οι καρτέλες με τα δάνεια των υπαλλήλων με αυτές του ΕΦΚΑ, ώστε να καταβάλλεται το εφάπαξ με αυτόματο συμψηφισμό του δανείου.

Συνταξεις: Πόσο έχει ψαλιδιστεί… μετά το 2014 και γιατί συμφέρει η έξοδος

Το εφάπαξ βαίνει μειούμενο για τα έτη συνταξιοδότησης που συμπληρώνονται από 1ης/1/2014 και μετά, καθώς με το Νόμο 4387/2016 οι εισφορές που πληρώνονται από το 2014 και εντεύθεν στα ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα δεν έχουν ανταποδοτικότητα.

Με την αλλαγή του υπολογισμού ένας υπάλληλος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2021 με 35ετία θα πάρει δύο τμήματα εφάπαξ με τα εξής ποσά:

• Το πρώτο τμήμα του εφάπαξ θα είναι για τα έτη ως το 2013 και θα υπολογιστεί με το 60% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών της πενταετίας 2009-2013, επί τα έτη ασφάλισης ως το 2013.
• Το δεύτερο τμήμα του εφάπαξ θα είναι η επιστροφή των εισφορών που πλήρωσε από το 2014 ως το 2021, χωρίς τόκο.

Για παράδειγμα, υπάλληλος με 36 έτη που συνταξιοδοτείται το 2021 έχει διανύσει 28 έτη ως το 2013 και 8 έτη από 2014 ως 2021.

Συνταξεις: Αν ο μέσος όρος αποδοχών του στο διάστημα 2009-2013 ήταν 1.500 ευρώ, το δικαιούμενο εφάπαξ για το πρώτο τμήμα είναι 25.200 ευρώ (1.500×0,60×23=25.200).

Αν ο συντάξιμος μισθός του από το 2014 ως το 2021 είναι κατά μέσο όρο 1.500 ευρώ, τότε το δεύτερο τμήμα εφάπαξ που θα πάρει για αυτά τα 8 έτη θα είναι οι εισφορές 4% που πλήρωνε κάθε μήνα, χωρίς καμία ανταποδοτικότητα. Επομένως, το δεύτερο άτοκο ποσό του εφάπαξ θα είναι 5.760 ευρώ (1.500×0,04×12Χ8=5.760).

Το σύνολο του εφάπαξ θα είναι 30.960 ευρώ. Αν εφαρμοζόταν το παλιό σύστημα για όλα τα έτη, θα έβγαζε εφάπαξ 32.400 ευρώ.

Με το νέο σύστημα δηλαδή παίρνει 1.440 ευρώ λιγότερο εφάπαξ. Με τον ίδιο τρόπο, υπάλληλος που θα βγει το 2022 στη σύνταξη με 36 έτη, εκ των οποίων τα 27 ως το 2013 και τα 9 από 2014 ως 2022, θα πάρει εφάπαξ 30.780 ευρώ, ενώ αν υπολογιζόταν ολόκληρο το ποσό με το παλιό σύστημα, θα είχε 32.400 ευρώ, που σημαίνει ότι χάνει κι άλλο και η ζημιά ανεβαίνει στα 1.620 ευρώ.

Για το λόγο αυτόν συμφέρει η έξοδος όσο περισσότερα χρόνια αθροίζονται ως το 2013, γιατί όσο ανεβαίνουν τα έτη ασφάλισης με τις άτοκες εισφορές (από 2014 και μετά), το εφάπαξ θα μικραίνει κάθε χρόνο άλλοτε με αργό και άλλοτε με πιο γρήγορο ρυθμό, ανάλογα με τις αποδοχές των υπαλλήλων επί των οποίων γίνονται οι κρατήσεις.

Συνταξεις: Στον «πάγο» η προκαταβολή, πληρωμές-εξπρές σε 4 κατηγορίες

Με τις διατάξεις του άρθρου 31 του Νόμου 4670/2020 προβλέφθηκε και η χορήγηση προκαταβολής του εφάπαξ, που όμως δεν έχει εφαρμοστεί. Μπορεί οι χρόνοι απονομής να μειώθηκαν σε σχέση με το παρελθόν, πλην όμως η διάταξη θα επέφερε άμεση ρευστότητα σε δεκάδες χιλιάδες ασφαλισμένους που θα μπορούσαν να επιλέξουν ανάμεσα σε προκαταβολή εντός λίγων ωρών μετά την έκδοση της σύνταξης ή σε αναμονή λίγων μηνών για ολόκληρο το εφάπαξ.

Σε κάθε περίπτωση, το εφάπαξ καταβάλλεται κατά προτεραιότητα στις εξής 4 ειδικές κατηγορίες:

1. Στους δικαιούχους που λόγω ασθένειας, χρόνιας πάθησης ή άλλης βλάβης έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.
2. Στους δικαιούχους που είναι γονείς ή νόμιμοι κηδεμόνες ατόμων που έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.
3. Στους δικαιούχους που λόγω τυφλότητας συνταξιοδοτούνται με σύνταξη γήρατος με μόνη προϋπόθεση τη 15ετή ασφάλιση.
4. Στους δικαιούχους που λαμβάνουν επίδομα παραπληγίας ή τετραπληγίας.

Συνταξεις: ΤΟ ΕΦΑΠΑΞ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΓΙΑ 35, 30 ΚΑΙ 25 ΕΤΗ

(ΠΟΣΑ ΚΑΤΑ ΜΕΣΟ ΟΡΟ)

Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ