Συντάξεις: Αναδρομιά έως 8.500 ευρώ για 90.000 συνταξιούχους – Τρεις κατηγορίες αποζημιώνονται από τον ΕΦΚΑ
Καταβολές σε δικαιούχους με επανυπολογισμό σύνταξης ή δικαστικές αποφάσεις – Η διαδικασία διαρκεί έως Σεπτέμβριο 2025.
Αναδρομικά ποσά που φτάνουν μέχρι και τα 8.500 ευρώ θα λάβουν περίπου 90.000 συνταξιούχοι, όπως προκύπτει από τις τελευταίες ενέργειες του ΕΦΚΑ, με σταδιακές πληρωμές από τα τέλη Ιουλίου έως τον Σεπτέμβριο του 2025. Η είδηση επιβεβαιώνεται και από το ρεπορτάζ του in.gr, που παραθέτει τις τρεις κύριες ομάδες δικαιούχων αυτών των αποζημιώσεων.
Πρώτοι στη λίστα είναι περίπου 40.000 συνταξιούχοι με πάνω από 30 έτη ασφάλισης, οι οποίοι βλέπουν τις αποδοχές τους να επανυπολογίζονται με βάση τα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου Βρούτση(ν.4670/2020). Πρόκειται κυρίως για περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης ή φακέλους με ελλιπή δεδομένα, από 29 κύρια ασφαλιστικά ταμεία.
Δεύτερη κατηγορία είναι 42.000 απόστρατοι των Ενόπλων Δυνάμεων, των οποίων οι συντάξεις άνω των 2.500 ευρώ επανεξετάζονται, με τα αναδρομικά να προκύπτουν από επιστροφή κρατήσεων. Ο ΕΦΚΑ στοχεύει να ξεκινήσει τις πληρωμές ίσως και μέσα στον Αύγουστο, αν και επικρατέστερο παραμένει το ενδεχόμενο καταβολής τον Σεπτέμβριο.
Τρίτη ομάδα αποτελούν 8.000 συνταξιούχοι του Δημοσίου, που κέρδισαν δικαστικά τη μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης για τα έτη 2017–2018. Οι επιστροφές φτάνουν επίσης έως τα 8.500 ευρώ, αναλόγως της περίπτωσης.
Οι συγκεκριμένες πληρωμές θεωρούνται διορθωτικές κινήσεις του κράτους απέναντι σε χρόνιες οικονομικές εκκρεμότητες, σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ, και έχουν στόχο την αποκατάσταση δικαιωμάτων ασφαλισμένων.
Εργασιακό νομοσχέδιο: Ασφαλιστικές ανισότητες
Την ίδια ώρα, το νέο εργασιακό πλαίσιο προκαλεί αντιδράσεις. Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Αλέξης Μητρόπουλος, η κατάργηση των εισφορών για οικειοθελείς παροχές και επιδόματα που προβλέπονται από συλλογικές συμβάσεις, οδηγεί σε χαμηλότερες συντάξεις για εργαζόμενους με υψηλές αλλά μη ασφαλιζόμενες αποδοχές.
Για παράδειγμα, σε περίπτωση όπου ένας εργαζόμενος λαμβάνει 1.000 ευρώ μισθό + 1.000 ευρώ σε παροχές, η ασφάλισή του θα υπολογιστεί μόνο για τα πρώτα 1.000 ευρώ, μειώνοντας αισθητά το τελικό ύψος της σύνταξης.
Συντάξεις: Ανισότητες στον χάρτη
Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «ΗΛΙΟΣ»:
-
Η μέση κύρια σύνταξη στο Δημόσιο φτάνει τα 1.317,43 ευρώ, ενώ στον ιδιωτικό τομέα περιορίζεται στα 774,18 ευρώ, δημιουργώντας διαφορά 543,25 ευρώ ή 41,2%.
-
Το 15% των συνταξιούχων επιβιώνει με κάτω από 500 ευρώ μηνιαίως.
-
Μόνο 4 στους 10 λαμβάνουν σύνταξη άνω των 1.000 ευρώ.
-
Οι γυναίκες υστερούν κατά περίπου 200 ευρώ τον μήνα, κάτι που μεταφράζεται σε δύο επιπλέον μήνες εργασίας κάθε χρόνο για να φτάσουν σε αντίστοιχες απολαβές με τους άνδρες.
Η εικόνα αναδεικνύει τις διαρθρωτικές ανισότητες του συνταξιοδοτικού συστήματος, καθώς και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες.
Σχέδιο κατάργησης της προσωπικής διαφοράς για 670.000 συνταξιούχους
Το οικονομικό επιτελείο μελετά αλλαγές που θα επαναφέρουν τις αυξήσεις για χιλιάδες παλιούς συνταξιούχους που μένουν «παγωμένοι» από το 2016.
Στο τραπέζι της κυβέρνησης βρίσκεται σχέδιο που προβλέπει την κατάργηση ή μερική περικοπή της προσωπικής διαφοράς που εξακολουθούν να λαμβάνουν περίπου 670.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι αποχώρησαν από την εργασία τους πριν από τον Μάιο του 2016. Αυτή η κατηγορία, σύμφωνα με δημοσίευμα της Καθημερινής, στερείται των ετήσιων αυξήσεων και έχει υποστεί σωρευτική απώλεια αγοραστικής δύναμης 13,15% την περίοδο 2023–2025.
Η προσωπική διαφορά είναι ένα συμπληρωματικό ποσό που προστίθεται στη σύνταξη ώστε να μην υπάρξει μείωση κατά τον επανυπολογισμό βάσει του νόμου Κατρούγκαλου (ν.4387/2016). Ωστόσο, όσο αυτή παραμένει, δεν καταβάλλονται κανονικές αυξήσεις, παρά μόνο συμψηφισμοί. Έτσι, παλιοί συνταξιούχοι βρίσκονται επί σειρά ετών «παγωμένοι» μισθολογικά.
Τα δύο σενάρια που μελετά το οικονομικό επιτελείο είναι:
– Ολική κατάργηση: Η προσωπική διαφορά θα ενσωματωθεί στη σύνταξη, δίνοντας τη δυνατότητα από το 2026 για κανονικές αυξήσεις. Συνταξιούχος που σήμερα λαμβάνει 950 ευρώ, εκ των οποίων τα 150 είναι προσωπική διαφορά, θα ξεκινήσει τότε να ανακτά την αξία του ποσού με ετήσιες αυξήσεις 2,4%.
– Μερικό κούρεμα: Σε περιπτώσεις μικρών προσωπικών διαφορών (π.χ. έως 60 ευρώ), προτείνεται μείωση στο 50%, ώστε το υπόλοιπο να «σβηστεί» γρηγορότερα με τις μελλοντικές αυξήσεις.
Η εφαρμογή των παραπάνω αλλαγών θα επιφέρει πρόσθετη δαπάνη περίπου 160 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας τη συνολική ετήσια επιβάρυνση για τον ΕΦΚΑ στα 580 εκατ. ευρώ, έναντι των 420 εκατ. ευρώ που καταβάλλονται σήμερα. Το κόστος εκτιμάται ότι μπορεί να καλυφθεί από την αυξημένη απασχόληση των εργαζόμενων συνταξιούχων.
Η προσωπική διαφορά αφορά μόνο όσους συνταξιοδοτήθηκαν πριν από το 2016. Οι νεότεροι συνταξιούχοι (μετά τον νόμο Κατρούγκαλου) δεν λαμβάνουν τέτοιο ποσό, καθώς οι συντάξεις τους υπολογίζονται ήδη με το νέο σύστημα.
Ενδεικτικά, συνταξιούχος με κύρια σύνταξη 1.100 ευρώ και προσωπική διαφορά 400 ευρώ θα χρειαστεί να περιμένει έως το 2037 για να μηδενίσει τη διαφορά μόνο με τις προβλεπόμενες αυξήσεις, αν δεν υπάρξει αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο.