Συντάξεις: Έως 8.500 ευρώ αναδρομικά για 90.000 δικαιούχους – Οι τρεις ομάδες που αποζημιώνονται
Ο ΕΦΚΑ ξεκινά την επιστροφή χρημάτων σε συνταξιούχους με επανυπολογισμούς ή δικαστικές αποφάσεις. Η διαδικασία ολοκληρώνεται το φθινόπωρο του 2025.
Περίπου 90.000 συνταξιούχοι πρόκειται να λάβουν αναδρομικά που φτάνουν ακόμη και τα 8.500 ευρώ, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εξελίξεις που αποκαλύπτει το in.gr, επικαλούμενο επίσημες ενέργειες του ΕΦΚΑ. Οι πληρωμές ξεκίνησαν σταδιακά από τα τέλη Ιουλίου και θα συνεχιστούν έως και τον Σεπτέμβριο του 2025.
Η πρώτη κατηγορία δικαιούχων αφορά 40.000 άτομα με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης, των οποίων οι αποδοχές επανυπολογίζονται βάσει των αυξημένων ποσοστών αναπλήρωσης που εισήγαγε ο νόμος Βρούτση (ν.4670/2020). Σε αυτήν την ομάδα περιλαμβάνονται κυρίως συνταξιούχοι με διαδοχική ασφάλιση ή ατελή στοιχεία φακέλου από 29 κύρια ταμεία.
Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει 42.000 απόστρατους των Ενόπλων Δυνάμεων, για τους οποίους ο ΕΦΚΑ επανεξετάζει συντάξεις που ξεπερνούν τα 2.500 ευρώ. Τα αναδρομικά που δικαιούνται προκύπτουν από επιστροφή κρατήσεων, με τις πρώτες καταβολές να εκτιμάται ότι ξεκινούν τον Αύγουστο ή, πιθανότερα, τον Σεπτέμβριο.
Τέλος, η τρίτη ομάδα αποτελείται από 8.000 συνταξιούχους του Δημοσίου που δικαιώθηκαν δικαστικά για τη μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης κατά τα έτη 2017–2018. Τα επιστρεφόμενα ποσά φτάνουν και σε αυτήν την περίπτωση έως τα 8.500 ευρώ.
Σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ, οι πληρωμές αυτές αποτελούν προσπάθεια διόρθωσης παλαιών αδικιών και αποσκοπούν στην αποκατάσταση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων για συγκεκριμένες κατηγορίες συνταξιούχων.
Εργασιακό νομοσχέδιο: Ασφαλιστικές ανισότητες
Την ίδια ώρα, το νέο εργασιακό πλαίσιο προκαλεί αντιδράσεις. Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Αλέξης Μητρόπουλος, η κατάργηση των εισφορών για οικειοθελείς παροχές και επιδόματα που προβλέπονται από συλλογικές συμβάσεις, οδηγεί σε χαμηλότερες συντάξεις για εργαζόμενους με υψηλές αλλά μη ασφαλιζόμενες αποδοχές.
Για παράδειγμα, σε περίπτωση όπου ένας εργαζόμενος λαμβάνει 1.000 ευρώ μισθό + 1.000 ευρώ σε παροχές, η ασφάλισή του θα υπολογιστεί μόνο για τα πρώτα 1.000 ευρώ, μειώνοντας αισθητά το τελικό ύψος της σύνταξης.
Συντάξεις: Ανισότητες στον χάρτη
Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «ΗΛΙΟΣ»:
-
Η μέση κύρια σύνταξη στο Δημόσιο φτάνει τα 1.317,43 ευρώ, ενώ στον ιδιωτικό τομέα περιορίζεται στα 774,18 ευρώ, δημιουργώντας διαφορά 543,25 ευρώ ή 41,2%.
-
Το 15% των συνταξιούχων επιβιώνει με κάτω από 500 ευρώ μηνιαίως.
-
Μόνο 4 στους 10 λαμβάνουν σύνταξη άνω των 1.000 ευρώ.
-
Οι γυναίκες υστερούν κατά περίπου 200 ευρώ τον μήνα, κάτι που μεταφράζεται σε δύο επιπλέον μήνες εργασίας κάθε χρόνο για να φτάσουν σε αντίστοιχες απολαβές με τους άνδρες.
Η εικόνα αναδεικνύει τις διαρθρωτικές ανισότητες του συνταξιοδοτικού συστήματος, καθώς και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες.
Σχέδιο κατάργησης της προσωπικής διαφοράς για 670.000 συνταξιούχους
Το οικονομικό επιτελείο μελετά αλλαγές που θα επαναφέρουν τις αυξήσεις για χιλιάδες παλιούς συνταξιούχους που μένουν «παγωμένοι» από το 2016.
Στο τραπέζι της κυβέρνησης βρίσκεται σχέδιο που προβλέπει την κατάργηση ή μερική περικοπή της προσωπικής διαφοράς που εξακολουθούν να λαμβάνουν περίπου 670.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι αποχώρησαν από την εργασία τους πριν από τον Μάιο του 2016. Αυτή η κατηγορία, σύμφωνα με δημοσίευμα της Καθημερινής, στερείται των ετήσιων αυξήσεων και έχει υποστεί σωρευτική απώλεια αγοραστικής δύναμης 13,15% την περίοδο 2023–2025.
Η προσωπική διαφορά είναι ένα συμπληρωματικό ποσό που προστίθεται στη σύνταξη ώστε να μην υπάρξει μείωση κατά τον επανυπολογισμό βάσει του νόμου Κατρούγκαλου (ν.4387/2016). Ωστόσο, όσο αυτή παραμένει, δεν καταβάλλονται κανονικές αυξήσεις, παρά μόνο συμψηφισμοί. Έτσι, παλιοί συνταξιούχοι βρίσκονται επί σειρά ετών «παγωμένοι» μισθολογικά.
Τα δύο σενάρια που μελετά το οικονομικό επιτελείο είναι:
– Ολική κατάργηση: Η προσωπική διαφορά θα ενσωματωθεί στη σύνταξη, δίνοντας τη δυνατότητα από το 2026 για κανονικές αυξήσεις. Συνταξιούχος που σήμερα λαμβάνει 950 ευρώ, εκ των οποίων τα 150 είναι προσωπική διαφορά, θα ξεκινήσει τότε να ανακτά την αξία του ποσού με ετήσιες αυξήσεις 2,4%.
– Μερικό κούρεμα: Σε περιπτώσεις μικρών προσωπικών διαφορών (π.χ. έως 60 ευρώ), προτείνεται μείωση στο 50%, ώστε το υπόλοιπο να «σβηστεί» γρηγορότερα με τις μελλοντικές αυξήσεις.
Η εφαρμογή των παραπάνω αλλαγών θα επιφέρει πρόσθετη δαπάνη περίπου 160 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας τη συνολική ετήσια επιβάρυνση για τον ΕΦΚΑ στα 580 εκατ. ευρώ, έναντι των 420 εκατ. ευρώ που καταβάλλονται σήμερα. Το κόστος εκτιμάται ότι μπορεί να καλυφθεί από την αυξημένη απασχόληση των εργαζόμενων συνταξιούχων.
Η προσωπική διαφορά αφορά μόνο όσους συνταξιοδοτήθηκαν πριν από το 2016. Οι νεότεροι συνταξιούχοι (μετά τον νόμο Κατρούγκαλου) δεν λαμβάνουν τέτοιο ποσό, καθώς οι συντάξεις τους υπολογίζονται ήδη με το νέο σύστημα.
Ενδεικτικά, συνταξιούχος με κύρια σύνταξη 1.100 ευρώ και προσωπική διαφορά 400 ευρώ θα χρειαστεί να περιμένει έως το 2037 για να μηδενίσει τη διαφορά μόνο με τις προβλεπόμενες αυξήσεις, αν δεν υπάρξει αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο.