Μια κομβική στιγμή για τη Μέση Ανατολή έλαβε χώρα στον Λευκό Οίκο, όπου το βράδυ της Δευτέρας 29/9 ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Μπενιαμίν Νετανιάχου παρουσίασαν ένα ειρηνευτικό σχέδιο που φιλοδοξεί να βάλει τέλος στον πόλεμο της Γάζας.

Η αποδοχή του «σχεδίου Τραμπ» από το Ισραήλ, ύστερα από τρεις ώρες εντατικών διαπραγματεύσεων και συνεννοήσεων με τον εμίρη του Κατάρ, χαρακτηρίστηκε από τον Αμερικανό πρόεδρο ως «Ιστορική μέρα για την ανθρωπότητα». Για πρώτη φορά μετά από μήνες συγκρούσεων, διαφαίνεται μια συγκεκριμένη πορεία για κατάπαυση του πυρός και νέο πλαίσιο συνύπαρξης, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να ηγούνται της διεθνούς πρωτοβουλίας.

Ο Λευκός Οίκος παρουσίασε την πρόταση 20 σημείων, η οποία, όπως αναφέρει, θα μπορούσε να οδηγήσει σε άμεσο τερματισμό του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα, που έχει προκαλέσει τον θάνατο περισσότερων από 66.000 Παλαιστινίων και έχει αφήσει τον παλαιστινιακό θύλακα σε ερείπια.

Εφόσον το σχέδιο γίνει αποδεκτό και από τις δύο πλευρές, ο πόλεμος θα λήξει άμεσα. Όλοι οι αιχμάλωτοι που κρατούνται στη Γάζα, ζωντανοί ή νεκροί, θα επιστραφούν μέσα σε 72 ώρες, ενώ θα απελευθερωθούν Παλαιστίνιοι κρατούμενοι. Η Λωρίδα της Γάζας θα διοικείται προσωρινά από μια παλαιστινιακή τεχνοκρατική κυβέρνηση, χωρίς ρόλο της Χαμάς, και το Ισραήλ δεν θα προσαρτήσει τη Γάζα.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου αποδέχθηκε το σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, η Χαμάς που πήρε την πρόταση δήλωσε πως θα την εξετάσει.

Τα βασικά σημεία του σχεδίου Τραμπ για τη Γάζα

  • Η Γάζα θα μετατραπεί σε αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη χωρίς τρομοκρατία, που δεν θα απειλεί τους γείτονές της.
  • Θα αναπτυχθεί εκ νέου για όφελος των κατοίκων της.
  • Αν το σχέδιο γίνει αποδεκτό, ο πόλεμος λήγει άμεσα. Ο ισραηλινός στρατός θα αποσυρθεί στη συμφωνημένη γραμμή, προκειμένου να προετοιμαστεί η απελευθέρωση αιχμαλώτων. Όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις θα παγώσουν.
  • Μέσα σε 72 ώρες από τη δημόσια αποδοχή, όλοι οι αιχμάλωτοι – ζωντανοί και νεκροί – θα επιστραφούν.
  • Μετά την επιστροφή τους, το Ισραήλ θα απελευθερώσει 250 ισοβίτες και 1.700 Παλαιστινίους που συνελήφθησαν μετά την 7η Οκτωβρίου 2023, συμπεριλαμβανομένων όλων των γυναικών και παιδιών. Για κάθε Ισραηλινό όμηρο που επιστρέφεται νεκρός, θα παραδοθούν οι σοροί 15 Παλαιστινίων.
  • Όσα μέλη της Χαμάς δεσμευτούν σε ειρηνική συνύπαρξη και παράδοση των όπλων θα τύχουν αμνηστίας. Όσοι επιθυμούν να φύγουν θα έχουν ασφαλή διέλευση σε άλλες χώρες.
  • Η ανθρωπιστική βοήθεια θα εισέλθει άμεσα στη Γάζα, με προτεραιότητα στην αποκατάσταση υποδομών (νερό, ηλεκτρισμός, αποχέτευση), νοσοκομείων, αρτοποιείων και στην απομάκρυνση ερειπίων.

Διοίκηση και διεθνής εποπτεία

  • Η διανομή βοήθειας θα γίνεται από τον ΟΗΕ, την Ερυθρά Ημισέληνο και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Το πέρασμα της Ράφα θα λειτουργεί με τον ίδιο μηχανισμό που είχε συμφωνηθεί στις 19 Ιανουαρίου 2025.
  • Η Γάζα θα διοικείται προσωρινά από μια τεχνοκρατική, μη πολιτική παλαιστινιακή επιτροπή, με συμμετοχή διεθνών εμπειρογνωμόνων. Την εποπτεία θα έχει νέο διεθνές μεταβατικό όργανο, το «Συμβούλιο Ειρήνης», με επικεφαλής τον πρόεδρο Τραμπ και συμμετοχή πρώην και νυν ηγετών, όπως ο Τόνι Μπλερ.
  • Αυτό το όργανο θα καθορίσει το πλαίσιο και τη χρηματοδότηση για την ανασυγκρότηση της Γάζας, μέχρι η Παλαιστινιακή Αρχή να ολοκληρώσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και να αναλάβει ξανά τον έλεγχο.

Οικονομική ανάπτυξη και ειδική ζώνη

  • Θα δημιουργηθεί σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης, με τη συμβολή ειδικών που έχουν σχεδιάσει σύγχρονες πόλεις της Μέσης Ανατολής. Θα εξεταστεί η ίδρυση ειδικής οικονομικής ζώνης με προνομιακούς δασμούς και εμπορικές συμφωνίες.
  • Οι κάτοικοι της Γάζας δεν θα υποχρεωθούν να φύγουν· όσοι επιθυμούν θα μπορούν να επιστρέψουν ελεύθερα.

Αφοπλισμός και ασφάλεια

  • Η Χαμάς και άλλες οργανώσεις δεν θα έχουν κανέναν ρόλο στη διοίκηση. Όλες οι στρατιωτικές υποδομές θα καταστραφούν, ενώ θα εφαρμοστεί πρόγραμμα αποστρατιωτικοποίησης με διεθνή εποπτεία και χρηματοδότηση.
  • Οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν με αραβικές και διεθνείς χώρες για τη δημιουργία Διεθνούς Δύναμης Σταθεροποίησης (ISF), που θα εκπαιδεύσει Παλαιστίνιους αστυνομικούς και θα συνεργαστεί με την Ιορδανία και την Αίγυπτο. Το Ισραήλ θα αποσυρθεί σταδιακά, διατηρώντας προσωρινά μόνο μια περιμετρική δύναμη ασφαλείας.

Πολιτική προοπτική και διάλογος

  • Αν η Χαμάς καθυστερήσει ή απορρίψει το σχέδιο, η βοήθεια και η ανάπτυξη θα προχωρήσουν στις περιοχές που θα περάσουν στον έλεγχο της ISF.
  • Θα ξεκινήσει διαθρησκειακός διάλογος με στόχο την καλλιέργεια ανεκτικότητας και ειρηνικής συνύπαρξης.
  • Η πρόοδος στην ανοικοδόμηση και η μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής ενδέχεται να δημιουργήσουν, σύμφωνα με το σχέδιο, τις προϋποθέσεις για παλαιστινιακή αυτοδιάθεση και κρατική υπόσταση.
  • Οι ΗΠΑ θα επιδιώξουν διάλογο Ισραήλ–Παλαιστινίων για μια πολιτική προοπτική ειρηνικής και ευημερούσας συνύπαρξης.

Πολλές χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων αραβικών και μουσουλμανικών κρατών, χαιρέτισαν το ειρηνευτικό σχέδιο που παρουσίασε χθες Δευτέρα ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.

Τι δήλωσαν Τραμπ-Νετανιάχου

Ο Ντόναλντ Τραμπ, εμφανώς ικανοποιημένος, υπογράμμισε ότι η προτεραιότητα είναι η γρήγορη επιστροφή των αιχμαλώτων και η αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας. Παρουσίασε το σχέδιο ως «την αρχή του τέλους της τυραννίας της τρομοκρατίας», ενώ έστειλε σαφές μήνυμα προς τη Χαμάς: αν αρνηθεί, «ο Μπίμπι θα έχει την πλήρη στήριξη των ΗΠΑ για να κάνει ό,τι πρέπει να κάνει».

Από την πλευρά του, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ευχαρίστησε τον Τραμπ, αποκαλώντας τον «τον πιο σπουδαίο φίλο που είχε ποτέ το Ισραήλ στον Λευκό Οίκο». Στήριξε ανεπιφύλακτα το σχέδιο, το οποίο χαρακτήρισε «βήμα προς την οριστική λήξη του πολέμου». Όπως τόνισε, ο στόχος είναι «η επιστροφή των ομήρων, η αποστρατικοποίηση της Χαμάς, η δημιουργία ζώνης ασφαλείας γύρω από τη Γάζα και η διοίκησή της χωρίς τη Χαμάς, ώστε να μην απειλήσει ποτέ ξανά το Ισραήλ».