Τα Θεοφάνια γιορτάζονται σήμερα, 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία γιορτή του Δωδεκαήμερου που ξεκινά με τα Χριστούγεννα.
Ο Χριστιανισμός γιορτάζει τη Βάπτιση του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο ή Βαπτιστή και το όνομα προκύπτει από τη φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας.
Μια απορία που έχουμε όλοι μας ανήμερα αυτής της μεγάλης εορτής του Χριστιανισμού είναι η σωστή ορθογραφία της συγκεκριμένης γιορτής – “Θεοφάνια ή Θεοφάνεια”;
Την απάντηση και εξήγηση έδωσε με ανάρτησή του στο Facebook ο γνωστός καθηγητής Γλωσσολογίας, Γιώργος Μπαμπινιώτης.
Συγκεκριμένα, έγραψε:
ΓΕΝΕΘΛΙΕΣ ΕΥΧΕΣ
Πράγματι, αγαπητοί φίλοι, γεννήθηκα σαν σήμερα, των Φώτων, εξ ού και … φωτισμένος. Την ίδια ημέρα γεννήθηκε κι ο γυιος μου ο Δημήτρης, κι αυτός …. φωτισμένος. Κατ’ ευτυχή συγκυρίαν των Φώτων γεννήθηκε και ο Απόστολος Αρσάκης (Αρσσάκεια Σχολεία).
Σάς ευχαριστώ για τις ευχές σας, αντεπευχόμενος Κάθε Καλό και στους ευχομένους και σε όλους τους φίλους, τους ακολουθούντες και τις ακολουθούσες τις αναρτήσεις μου.
Θεία φώτιση στον δρόμο όλων μας.
Θεοφάνια, τα
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ Ως εκκλησιαστική εορτή η λ. αρχικά δήλωσε τη Γέννηση του Χριστού, η οποία στην αρχαία Εκκλησία εορταζόταν μαζί με τη Βάπτιση (6 Ιανουαρίου), πβ. Βασιλ. Εἰς τὴν Ἱερὰν Γέννησιν τοῦ Χριστοῦ, 31. 1473. 3-5: ὄνομα θώμεθα τῇ ἑορτῇ ἡμῶν Θεοφάνεια· ἑορτάσωμεν τὰ σωτήρια τοῦ κόσμου, τὴν γενέθλιον ἡμέραν τῆς ἀνθρωπότητος). Tον 4ο αι. οι δύο γιορτές χωρίστηκαν και η Γέννηση μεταφέρθηκε στις 25 Δεκεμβρίου, οπότε η λ. Θεοφάνια χρησιμοποιήθηκε για τη Βάπτιση τού Χριστού (και την αντίστοιχη εορτή), επειδή σε αυτήν φανερώθηκε ο Θεός με τα τρία του πρόσωπα (η Αγία Τριάδα).
Θεοφάνια ή Θεοφάνεια;
H εορτή των Θεοφανίων είναι προτιμότερο να γράφεται με -ι-: τα Θεοφάνια. Eκτός από τη γνωστή χριστιανική γιορτή των Θεοφανίων, τής βάπτισης δηλ. τού Xριστού και τής φανέρωσης τού Θεού, Θεοφάνια (τα), ήταν και αρχαία εορτή στους Δελφούς, όπου έδειχναν στους λάτρεις τού Aπόλλωνος το άγαλμά του. H γραφή Θεοφάνεια με -ει- δικαιολογείται ως δήλωση τής πράξης και ιδιότητας τού επιθ. θεοφανής: θεοφανής – θεοφάνεια, όπως διαφανής – διαφάνεια. Ωστόσο, προκειμένου για εορτή σε ουδέτερο γένος είναι προτιμότερο να τηρηθεί η γραφή σε -ια: τα Θεοφάνια· πβ. τα Πύθια, τα Ίσθμια, τα Eπιφάνια, αλλά η επιφάνεια από το επιφανής.
