Τι πραγματικά συνέβη κατά τη Χριστουγεννιάτικη Ανακωχή του πολέμου το 1914;

Το χειμώνα του 1914 οι βρετανικές και γερμανικές δυνάμεις πολεμούν αδιάκοπα μέσα στη λάσπη, το κρύο και τις σορούς των συμμάχων τους, μέσα από τα χαρακώματα.

Στις 24 Δεκεμβρίου οι Βρετανοί στρατιώτες έχουν φτιάξει ένα πρόχειρο χριστουγεννιάτικο δέντρο στα χαρακώματα όταν ξαφνικά βλέπουν ένα αντικείμενο να εκτοξεύεται από το γερμανικό οχύρωμα που βρίσκεται σε μικρή απόσταση, προς το μέρος τους. Γρήγορα τρέχουν να καλυφθούν. Όμως βλέπουν ότι πρόκειται για μια γερμανική μπότα που μέσα έχει λουκάνικα και τσιγάρα ενώ κάτω – κάτω υπάρχει ένα μήνυμα: «Θέλετε να τραγουδήσουμε μαζί την ‘Άγια Νύχτα’;»

Οι Γερμανοί στρατιώτες άρχισαν να σφυρίζουν μελωδίες και να τραγουδούν κάλαντα. Οι Bρετανοί στρατιώτες ανταποκρίθηκαν.

 

Η Ανακωχή των Χριστουγέννων ήταν μια σειρά από ανεπίσημες εκεχειρίες που έγιναν στο Δυτικό Μέτωπο στις γιορτές των Χριστουγέννων του 1914 κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου.

 

Κατά τη διάρκεια της βδομάδας πριν από τα Χριστούγεννα, Γερμανοί στρατιώτες και Βρετανοί άρχισαν να ανταλλάσσουν γιορτινές ευχές και τραγούδια ανάμεσα στα χαρακώματα. Την παραμονή και ανήμερα των Χριστουγέννων πολλοί στρατιώτες και από τις δυο πλευρές — καθώς και, σε μικρότερο βαθμό, γαλλικές και βελγικές μονάδες — επιχείρησαν με δική τους πρωτοβουλία στην ουδέτερη ζώνη να κάνουν παρέα μεταξύ τους και ανταλλάσσοντας τρόφιμα και ενθύμια. Παράλληλα έγιναν κοινές κηδείες, ενώ σε πολλές από τις συναντήσεις οι αντίπαλοι στρατιώτες τραγούδησαν μαζί τα κάλαντα ή έπαιξαν ακόμα και ποδόσφαιρο. Τον αγώνα κέρδισαν οι Γερμανοί με 3-2.


Συγκεκριμένα για τις κηδείες, το πρωί των Χριστουγέννων, περίπου 100 Άγγλοι και Γερμανοί στρατιώτες έθαψαν τους νεκρούς τους, απαγγέλλοντας μαζί τον 23ο Ψαλμό του Δαυίδ «Κύριος ποιμαίνει με και ουδέν με υστερήσει…».

 

Η ειρήνη κράτησε μόνο 24 ώρες, ενώ κατά άλλους κράτησε μέχρι την Πρωτοχρονιά του 2015. Αμέσως μετά οι φίλοι έγιναν και πάλι εχθροί.

 

Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρισκόταν στην αρχή του. Θα κρατήσει ακόμη τέσσερα χρόνια και θα στοιχίσει τη ζωή σε10 εκατομμύρια ανθρώπους.

 

Η ανακωχή θεωρείται μια συμβολική στιγμή ανθρωπισμού και ειρήνης μέσα σε μια από τις πιο βίαιες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας. Δεν έλαβε όμως χώρα παντού. Σε κάποιες περιοχές του μετώπου οι μάχες συνεχίστηκαν όλη την ημέρα, ενώ σε άλλες απλώς οι δυο πλευρές συνεννοήθηκαν για την αποκομιδή των νεκρών. Γερμανικά θωρηκτά θα βομβαρδίσουν τις παραλιακές βρετανικές πόλεις Whitby, Hartlepool και Scarborough, προκαλώντας 122 νεκρούς και 450 τραυματίες.

 

Την επόμενη χρονιά τα Χριστούγεννα μερικές μονάδες οργάνωσαν ξανά εκεχειρία με τους αντιπάλους, αλλά αυτό το φαινόμενο δεν ήταν τόσο εκτεταμένο όσο το 1914. Δεν είχε καμία σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Αυτό οφειλόταν μερικώς στις αυστηρές εντολές από τους ανωτέρους και των δύο πλευρών που απαγόρευαν αυτή τη συνάντηση. Οι ανώτεροι αξιωματικοί εξοργίστηκαν και ήταν αποφασισμένοι να μην ξανασυμβεί. Όπως και έγινε. Καμία άλλη, τόσο μεγάλη, ανακωχή δε μαρτυρείται ως το τέλος του πολέμου, παρά μόνο για σύντομα χρονικά διαστήματα. Λέγεται, μάλιστα, πως τα Χριστούγεννα οι εντολές ήταν να μη σταματούν καθόλου τα πολυβόλα, ώστε να μένουν σε εγρήγορση οι στρατιώτες.

 

Συνολικά τουλάχιστον 250 στρατιώτες βρήκαν τον θάνατο την ημέρα των Χριστουγέννων, αν και οι περισσότεροι υπέκυψαν σε παλαιότερα τραύματα.