Το ΝΑΤΟ θέλει να ενισχύσει την στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία.
Σύμφωνα με τις ιδέες του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, η υποστήριξη των κρατών μελών θα ανέρχεται σε 40 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Αυτό αποκάλυψαν στη Handelsblatt κυβερνητικοί εκπρόσωποι της Γερμανίας και άλλων κρατών του ΝΑΤΟ.
Μέχρι στιγμής, ο Στόλτενμπεργκ έχει αναφερθεί δημοσίως μόνο σε ένα πολύ χαμηλότερο ποσό: 100 δισεκατομμύρια δολάρια για πέντε χρόνια, δηλαδή 20 δισεκατομμύρια ετησίως. Αυτό είναι μόνο το κατώτερο όριο, λέγεται τώρα, και στην πραγματικότητα θα χρειαζόταν το διπλάσιο ποσό.
Η πρόταση θα συζητηθεί στην άτυπη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Συμμαχίας σήμερα (30.05.24) και την Παρασκευή (31.05.24) στην Πράγα, επιβεβαίωσαν διπλωμάτες. Ωστόσο, δεν αναμένεται απόφαση πριν από τη σύνοδο κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο, κατά την οποία θα εορταστεί επίσης η 75η επέτειος της συμμαχίας.
Το υπόβαθρο των σχεδίων βοήθειας είναι η δύσκολη κατάσταση του ουκρανικού στρατού. Οι αμυνόμενοι στερούνται πυρομαχικών, ιδίως για το πυροβολικό και την αεράμυνα. Οι Ρώσοι εκμεταλλεύονται την αδυναμία αυτή για να εξαπολύσουν επίθεση. Στο Κρεμλίνο αυξάνεται η εμπιστοσύνη ότι η Ουκρανία μπορεί να ηττηθεί σε έναν πόλεμο φθοράς παρά τις μεγάλες απώλειες.
Από τη σκοπιά του ΝΑΤΟ, είναι επομένως πιο σημαντικό από ποτέ να στείλει ένα μήνυμα υπέρ της συνέχισης της υποστήριξης προς την Ουκρανία. Όσο πιο γρήγορα συνειδητοποιήσει ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η κατακτητική του εκστρατεία είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, τόσο πιο γρήγορα θα υπάρξει πιθανότητα ειρήνης. Αυτός είναι ο υπολογισμός στην έδρα του ΝΑΤΟ.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή του βάρους, συζητείται ότι κάθε κράτος του ΝΑΤΟ θα πρέπει να παρέχει τουλάχιστον το 0,08% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του. Αυτό θα καθιστούσε τη βοήθεια για την Ουκρανία παρόμοια με τη συμφωνία για τους εθνικούς αμυντικούς προϋπολογισμούς. Το 2014, οι εταίροι του ΝΑΤΟ δεσμεύτηκαν να αυξήσουν τους αμυντικούς τους προϋπολογισμούς στο μέλλον στο δύο τοις εκατό της οικονομικής τους ισχύος.
Ωστόσο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ, μεταξύ άλλων, έχει μέχρι στιγμής διστάσει να αναλάβει συγκεκριμένη δέσμευση για βοήθεια. Στην προεκλογική εκστρατεία κατά του εθνικιστή Ντόναλντ Τραμπ, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δεν έχει ανάγκη από συζήτηση σχετικά με την δαπανηρή στήριξη της Ουκρανίας. Μόνο μετά από μήνες συζητήσεων οι Αμερικανοί κατάφεραν να βγουν από το αδιέξοδο της Γερουσίας τον Απρίλιο και να περάσουν νέα στρατιωτική βοήθεια συνολικού ύψους 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Σύμφωνα με την Handelsblatt, το ποσό αυτό θα μπορούσε να συμψηφιστεί με την αμερικανική συνεισφορά στη νέα βοήθεια του ΝΑΤΟ, προκειμένου να διευκολυνθεί η αμερικανική κυβέρνηση να δώσει την έγκρισή της. Οι δεσμεύσεις θα ήταν λιγότερο προβληματικές για τη Γερμανία.
Το 0,08% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Γερμανίας αντιστοιχεί σε περίπου 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Το 2023, η Γερμανία παρείχε στην Ουκρανία στρατιωτική βοήθεια συνολικού ύψους 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Φέτος, το ποσό αναμένεται να αυξηθεί στα 7,1 δισεκατομμύρια ευρώ. Παρά τα μέτρα λιτότητας του υπουργού Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, η γερμανική κυβέρνηση θέλει να συνεχίσει τη βοήθεια.
Μια ελάχιστη ποσόστωση 0,08% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος θα είχε μάλιστα ένα πλεονέκτημα από γερμανικής πλευράς: θα υποχρέωνε άλλους συμμάχους να συμμετάσχουν περισσότερο. Ο ομοσπονδιακός καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) το ζητάει σθεναρά εδώ και μήνες.
Επισήμως, η γερμανική κυβέρνηση δεν θέλει να σχολιάσει τη συζητούμενη αύξηση της στρατιωτικής βοήθειας του ΝΑΤΟ. Κυβερνητικοί κύκλοι δηλώνουν επίσης ότι το θέμα δεν είναι ακόμη στην ημερήσια διάταξη και αποτελεί «θέμα για το μέλλον».
Προς το παρόν, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται περισσότερο στην απόσπαση όσο το δυνατόν περισσότερων εσόδων από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία πρόκειται να μεταβιβαστούν ως βοήθεια προς την Ουκρανία, σύμφωνα με το Βερολίνο. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η απόφαση για το ύψος της νατοϊκής βοήθειας προς το Κίεβο θα ληφθεί από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο.
Η συνεχής υποστήριξη από τη Δύση είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση της Ουκρανίας. Ωστόσο, η κυβέρνηση του Κιέβου ελπίζει σε ακόμη περισσότερα από τη σύνοδο κορυφής της Ουάσινγκτον. Σε έγγραφο με ημερομηνία 14 Μαΐου, ο πρώην Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Ρασμούσεν και ο Γερμάκ, επικεφαλής του υπουργικού συμβουλίου του Ουκρανού προέδρου Ζελένσκι, υποστηρίζουν μια αλλαγή πορείας για τους συμμάχους του ΝΑΤΟ. Γράφουν ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει «σαφής στρατηγική για τον τερματισμό του πολέμου με αποδεκτούς όρους».
Σύμφωνα με την εφημερίδα, η Ρωσία κατέχει το 20% του εδάφους της Ουκρανίας και σημειώνει εδαφικά κέρδη. Ο κίνδυνος ο πόλεμος να οδηγήσει σε μια αργή ήττα για την Ουκρανία και τους συμμάχους της δεν πρέπει να υποτιμηθεί.
Ως εκ τούτου, το δίδυμο ζητά από τις χώρες του ΝΑΤΟ να δεσμευτούν να δαπανήσουν το 0,25% της οικονομικής τους παραγωγής για στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία στην επετειακή σύνοδο κορυφής στην Ουάσιγκτον. Αυτό θα αντιστοιχούσε σε 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Οι δυτικές χώρες θα πρέπει επίσης να αξιοποιήσουν πλήρως τα παγωμένα αποθεματικά της ρωσικής κεντρικής τράπεζας ύψους 300 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη βοήθεια προς την Ουκρανία. Μέχρι στιγμής, η ΕΕ έχει συμφωνήσει μόνο να αποσπάσει τα προκύπτοντα ειδικά κέρδη ύψους περίπου τριών δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
Το ΝΑΤΟ ασκεί διαχείριση προσδοκιών
Επιπλέον, οι χώρες του ΝΑΤΟ πρέπει να άρουν όλους τους περιορισμούς στη χρήση των δυτικών όπλων, ώστε η Ουκρανία να μπορεί να πυροβολεί και στο ρωσικό έδαφος. Οι σύμμαχοι θα πρέπει να δημιουργήσουν μια ασπίδα αεράμυνας πάνω από τη δυτική Ουκρανία.
Ωστόσο, το σημαντικότερο αίτημα των συντακτών δεν είναι οικονομικό ή στρατιωτικό, αλλά πολιτικό. Στην επετειακή σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ θα πρέπει να απευθύνει επίσημη πρόσκληση στην Ουκρανία να γίνει μέλος της συμμαχίας. Η προσχώρηση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί το αργότερο τον Ιούλιο του 2028, εφόσον η Ουκρανία πληροί ορισμένες προϋποθέσεις. Η αναβολή της πρόσκλησης θα ενθάρρυνε τη Ρωσία να εντείνει τις επιθέσεις της, έγραψαν οι Ρασμούσεν και Γερμάκ.
Ωστόσο, διπλωμάτες του ΝΑΤΟ απέκλεισαν το ενδεχόμενο να προσφερθεί στην Ουκρανία η ιδιότητα του μέλους σε αυτή τη σύνοδο κορυφής. Αντ’ αυτού, θα υπάρξει μια δέσμη μέτρων που θα χρησιμεύσει ως «γέφυρα προς την ένταξη». Η πρέσβειρα του ΝΑΤΟ των ΗΠΑ Τζούλιαν Σμιθ υποσχέθηκε ότι η Ουκρανία θα βοηθηθεί να διασχίσει αυτή τη γέφυρα βήμα προς βήμα.
Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε στην περσινή σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους σχετικά με την ένταξη πρόκειται να ενισχυθεί κάπως – χωρίς ωστόσο να αποκλίνει από τη γραμμή ότι η ένταξη στη συμμαχία είναι δυνατή μόνο μετά το τέλος του πολέμου.
Καμία πρόσκληση, αλλά μια δέσμη μέτρων
«Θα είμαστε σε θέση να απευθύνουμε πρόσκληση στην Ουκρανία να ενταχθεί στη συμμαχία, εάν οι εταίροι της συμμαχίας συμφωνήσουν και πληρούνται οι προϋποθέσεις», αναφέρεται στην τελική δήλωση από το Βίλνιους. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι περίμενε περισσότερα και αντέδρασε με βαθιά απογοήτευση. «Η αναποφασιστικότητα είναι αδυναμία», παραπονέθηκε. «Για τη Ρωσία, αυτό είναι ένα κίνητρο για να συνεχίσει την τρομοκρατία της».
Μια δημόσια ρήξη πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος στη σύνοδο κορυφής της Ουάσιγκτον. Ως εκ τούτου, οι Αμερικανοί έχουν ήδη μειώσει τις προσδοκίες των Ουκρανών. «Μια πρόσκληση συμμετοχής δεν είναι στο τραπέζι», επανέλαβε την Τετάρτη ο Αμερικανός διπλωμάτης Σμιθ.
Το «πακέτο για την Ουκρανία», το οποίο πρόκειται να συμφωνηθεί στην Ουάσινγκτον αντ’ αυτού, περιλαμβάνει τη συνέχιση της δυτικής στρατιωτικής βοήθειας, καθώς και μια σειρά μέτρων που αποσκοπούν στην στενότερη σύνδεση της Ουκρανίας με το ΝΑΤΟ, αλλά δεν περιλαμβάνει καμία υποχρέωση παροχής βοήθειας.
Σε αυτά περιλαμβάνεται, για παράδειγμα, το γεγονός ότι η Συμμαχία θα συντονίζει στο μέλλον όλη τη διμερή βοήθεια, έργο που μέχρι τώρα αναλάμβαναν οι Αμερικανοί. Αυτό γίνεται επίσης για να διασφαλιστεί η υποστήριξη σε περίπτωση εκλογικής νίκης του Τραμπ.
