Ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται αποφασισμένος να κλείσει τον πόλεμο στην Ουκρανία με μια αμφιλεγόμενη συμφωνία που αλλάζει γεωπολιτικές ισορροπίες.
Κομβικό ρόλο στις προσπάθειες αποκλιμάκωσης του πολέμου στην Ουκρανία επιχειρεί να αναλάβει ο Ντόναλντ Τραμπ, επιδιώκοντας μια συμφωνία που θα βάλει τέλος σε μια σύγκρουση η οποία έχει προκαλέσει τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, έχει καταστρέψει κρίσιμες υποδομές και έχει επιβαρύνει την ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία. Η προσέγγισή του ωστόσο ξεφεύγει από τα καθιερωμένα, καθώς κινείται εκτός διπλωματικών πρωτοκόλλων και αναζητά ένα μοντέλο ειρήνης που θα γίνει αποδεκτό και από τις δύο πλευρές.
Ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται να αναγνωρίζει ότι η Ρωσία έχει κατοχυρώσει στρατιωτικά πλεονεκτήματα. Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται πρόθυμος να συζητήσει μια λύση που θα αναγνωρίζει de facto μέρος των εδαφικών κερδών της Μόσχας, ενώ παράλληλα περιλαμβάνει και de jure αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους. Με βάση τη δική του ανάγνωση, δεν είναι ρεαλιστικό να επανέλθει πλήρως η προπολεμική κατάσταση, καθώς ιστορικά σε παρατεταμένες συγκρούσεις οι συνοριακές αλλαγές δύσκολα ανατρέπονται άμεσα.
Ένα ακόμη σημείο του σχεδίου αφορά τον μεταπολεμικό οικονομικό σχεδιασμό. Οι σπάνιες γαίες και τα ορυκτά της Ουκρανίας αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την αμερικανική στρατηγική, καθώς θα μπορούσαν — εφόσον υπάρξει συμφωνία — να συμβάλουν στην ανοικοδόμηση της χώρας. Το ζήτημα παραμένει κατά πόσο οι όροι θα είναι αμοιβαία επωφελείς και όχι προσανατολισμένοι κυρίως στα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η πίεση που ασκείται προς την ουκρανική κυβέρνηση είναι έντονη. Ο Τραμπ παρουσιάζει το σχέδιο ως τελεσίγραφο προς τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ζητώντας παραχώρηση εδαφών με αντάλλαγμα αμερικανικές εγγυήσεις ασφάλειας. Κριτικοί υποστηρίζουν ότι μια τέτοια κίνηση θα άφηνε την Ουκρανία περισσότερο εκτεθειμένη και θα προκαλούσε κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις, καθώς οι πολίτες καλούνται ουσιαστικά να αποδεχθούν μια απώλεια κυριαρχίας.
Καίρια παράμετρος του σχεδίου είναι επίσης η μείωση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων. Μια τέτοια πρόβλεψη θα μπορούσε, σύμφωνα με αναλυτές, να περιορίσει δραστικά τη δυνατότητα της χώρας να προστατευθεί από μελλοντικές απειλές, ειδικά αν οι υποσχόμενες εγγυήσεις δεν συνοδεύονται από ισχυρές θεσμικές δεσμεύσεις.
Παράλληλα, το σχέδιο αποκλείει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, κάτι που θεωρείται από πολλούς καθοριστικός παράγοντας για τη μακροπρόθεσμη ασφάλειά της. Η απομάκρυνση από τη Συμμαχία θα άφηνε το Κίεβο με λιγότερα μέσα αποτροπής και θα επηρέαζε τη θέση του στη διεθνή σκηνή.
Το δίλημμα για τον Ζελένσκι είναι ιδιαίτερα σύνθετο. Αν απορρίψει την πρόταση, υπάρχει ο κίνδυνος οι ΗΠΑ να αποστασιοποιηθούν, εντείνοντας την ήδη δύσκολη στρατηγική θέση της Ουκρανίας. Το ζητούμενο είναι πώς θα εξασφαλιστεί η ασφάλεια και η οικονομική προοπτική της χώρας χωρίς να υπονομευτεί η κυριαρχία της.
Όπως υπενθυμίζει η Ιστορία, μετά το τέλος κάθε πολέμου δεν υπάρχουν απόλυτοι νικητές, καθώς το κόστος σε ανθρώπινες απώλειες βαραίνει κάθε πλευρά. Οι επόμενες κινήσεις του Τραμπ και του Ζελένσκι αναμένεται να καθορίσουν μια κρίσιμη σελίδα στις διεθνείς εξελίξεις, με τον χρόνο να δείχνει αν μια ενδεχόμενη συμφωνία θα αποδειχθεί επωφελής ή επιβαρυντική για το μέλλον.