Ο πρώην πρωθυπουργός μιλάει στο βιβλίο του «Ιθάκη» για τις δραματικές διαπραγματεύσεις του 2015, τις σχέσεις με κορυφαίους ηγέτες και τα πολιτικά αδιέξοδα εκείνης της περιόδου.
Στο νέο του βιβλίο «Ιθάκη», που κυκλοφόρησε τη Δευτέρα 24 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Gutenberg, ο Αλέξης Τσίπρας περιγράφει τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και τις προσπάθειες πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής στις αρχές του 2015. Αναφέρεται σε κρίσιμες στιγμές όπως το δημοψήφισμα και τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, όπου δέχτηκε τηλεφώνημα από τον Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος τον προειδοποίησε για ισχυρές δυνάμεις που επιδίωκαν έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.
Ο πρώην πρωθυπουργός περιγράφει με δραματικό τρόπο τη στιγμή που η Ελλάδα βρέθηκε κοντά στην έξοδο από την Ευρωζώνη, τις διαπραγματεύσεις 17 ωρών και τις παρεμβάσεις των Ολάντ και Τουσκ που οδήγησαν στην επίτευξη συμφωνίας, ενώ αναφέρεται και στη συνάντηση με την Άνγκελα Μέρκελ, που χαρακτήρισε την εμπειρία μοναδική και πρωτόγνωρη.
Ο διάλογος με τον Μπαράκ Ομπάμα
«Στις Βρυξέλλες δέχθηκα τηλεφώνημα από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα. Ήμουν στο ξενοδοχείο, λίγο πριν αναχωρήσω για τη Σύνοδο. Αφού μου έδωσε συγχαρητήρια για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, μου είπε:
-Έχω ένα καλό και ένα κακό νέο να σου μεταφέρω.
– Nα ξεκινήσουμε από το καλό;
-Το καλό είναι ότι μετά τη νίκη σου στο δημοψήφισμα, είσαι ο κυρίαρχος των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα.
-Και το κακό;
-Το κακό νέο είναι ότι έχουν συσπειρωθεί απέναντί σου δυνάμεις που θέλουν σήμερα να τορπιλίσουν τη διαπραγμάτευση και τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Υπάρχει ένα ισχυρό μπλοκ, που θέλει, για λόγους κυρίως πολιτικούς, να μην ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση και να οδηγηθείτε στο εθνικό νόμισμα. Δεν μπορώ να σου πω λεπτομέρειες, αλλά ένα πράγμα που ζητώ, να είσαι ψύχραιμος. Και να ξέρεις ότι εμείς θα είμαστε καθ’ όλη τη διάρκεια on board, θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις και παρασκηνιακά θα παρέμβουμε αν χρειαστεί».
«Καλύτερα να δώσω τα λεφτά σε ορφανοτροφείο»
Σε αποσπάσματα από την «Ιθάκη», αποκαλύπτεται και η συνομιλία μεταξύ του πρώην πρωθυπουργού και του Ρώσου προέδρου. Ο Πούτιν, μιλώντας με τον Αλέξη Τσίπρα δήλωσε ότι προτιμά να στηρίξει ένα ορφανοτροφείο, παρά να δώσει χρήματα στην Ελλάδα, χαρακτηρίζοντας την ενδεχόμενη βοήθεια ως «ρίξιμο σε κάδο σκουπιδιών».
Ο διάλογος έχει ως εξής, σύμφωνα με τον Αλέξη Τσίπρα:
«Η απάντησή του ήταν όχι απλώς ειλικρινής, αλλά θα έλεγα ωμή. Θα προτιμούσε, μου είπε, εκείνα τα χρήματα να τα έδινε σε ένα ορφανοτροφείο, διότι αν τα έδινε στην Ελλάδα θα ήταν σαν να τα πετούσε σε έναν σκουπιδοτενεκέ. “Να τα βρεις με τη Μέρκελ”, μου είπε απλά και καθαρά.
“Έτσι όπως μου τα λες”, του είπα, “είναι σαν να ισχύει ακόμα η Γιάλτα, τότε που ο Στάλιν, ο Ρούσβελτ και ο Τσόρτσιλ μοίραζαν τις σφαίρες επιρροής”.
“Ναι, έχεις δίκιο, έτσι είναι, ισχύει”».
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στη συνεργασία του με τον Γιάνη Βαρουφάκη, που κατέληξε σε «διαζύγιο» λόγω διαφορετικών προσεγγίσεων στη διαπραγμάτευση, και στη Ζωή Κωνσταντοπούλου, της οποίας η στάση χαρακτηρίζεται ως «αυτοκαταστροφική αδιαλλαξία» και «εξουσιαστική μανία».
Το «διαζύγιο» με τον Γιάνη Βαρουφάκη
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξιστόρηση του Αλέξη Τσίπρα γύρω από το πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και τον Γιάνη Βαρουφάκη.
«Εξαίρεση στο κλίμα της χαράς ήταν εκείνο το βράδυ ο Βαρουφάκης. Κυριολεκτικά δεν μιλιόταν, προφανώς επειδή διαισθανόταν αυτό που ερχόταν. Είχε φτάσει με τη σύζυγό του, Δανάη, στο Μαξίμου, αφού εντωμεταξύ είχε προλάβει να διαπράξει το τελευταίο του ατόπημα. Είχε σπεύσει να κάνει δηλώσεις από το υπουργείο του πριν από το δικό μου διάγγελμα (…)
Όταν ήρθε λοιπόν στο Μαξίμου, του είπα “Γιάνη, έκλεισε ένας κύκλος, πετύχαμε μια πολύ σημαντική νίκη και τώρα πρέπει να πάμε να πετύχουμε και μια συμφωνία η οποία θα είναι βιώσιμη. Έπαιξες έναν καθοριστικό ρόλο, αλλά ο ρόλος αυτός έχει τελειώσει. Δεν είσαι το πρόσωπο πάνω στο οποίο μπορεί να στηθεί μία στρατηγική συμφωνίας και πρέπει να κάνω ανασχηματισμό. Και σου προτείνω να πάρεις άλλο υπουργείο”.
Αυτός έδειξε πολύ χολωμένος. Μου είπε ότι κατά την άποψή του δεν θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία. Από την αρχή, είπε, είχε αυτήν την εκτίμηση και επίσης δεν ήθελε να πάρει άλλο υπουργείο».
Σκληρή κριτική στη Ζωή Κωνσταντοπούλου
Επιπλέον, ο πρώην πρωθυπουργός αφιερώνει εκτενείς αναφορές στη σχέση του με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου και στον τρόπο με τον οποίο η στάση της ως Προέδρου της Βουλής σημάδεψε κρίσιμες στιγμές της πολιτικής περιόδου.
Δεν κρύβει ότι η συνεργασία τους υπήρξε, όπως τη χαρακτηρίζει, «μια από τις πλέον επώδυνες εμπειρίες» της περιόδου εκείνης, κάνοντας λόγι για «αυτοκαταστροφική αδιαλλαξία» και «εξουσιαστική μανία».
«Μια χαρακτηριστική περίπτωση τέτοιας αυτοκαταστροφικής αδιαλλαξίας ήταν εκείνη της Ζωής Κωνσταντοπούλου. Η διαχείρισή της υπήρξε μία από τις πλέον επώδυνες εμπειρίες εκείνης της περιόδου. Είχα ήδη μετανιώσει για την πρόταση που της είχα απευθύνει να αναλάβει τη θέση της Προέδρου της Βουλής, σε μια προσπάθεια να δώσουμε εικόνα ανανέωσης και μαχητικότητας. Μια νέα και δυναμική γυναίκα, σε μια θέση που είθισται να ανήκει σε απόμαχους της πολιτικής, σκέφτηκα όταν αποφάσισα να την προτείνω για τη θέση», γράφει συγκεκριμένα και συμπληρώνει:
«Ωστόσο, η στάση της ήταν συστηματικά συγκρουσιακή και παρελκυστική. Ήταν εξάλλου εξαρχής αντίθετη σε κάθε ιδέα Συμφωνίας, χωρίς όμως να αισθάνεται την παραμικρή ανάγκη να καταθέσει μια εναλλακτική πρόταση».
«Το αποκορύφωμα της απρόβλεπτης και εμμονικής στάσης της ήρθε όμως αργότερα, τον Αύγουστο, στις διαδικασίες ψήφισης της δανειακής σύμβασης. Η διαρκής αναβολή, οι τεχνητές καθυστερήσεις, η ασυνήθιστη διαδικαστική αυστηρότητα σε σημείο υπερβολής, έδειχναν μια ανώριμη πολιτική συμπεριφορά, η οποία υπονόμευε τον ρόλο που έπρεπε να υπηρετεί. Αντί για θεσμική εγγυήτρια, είχε μετατραπεί σε παράγοντα γελοιοποίησης του Κοινοβουλίου. Εξαντλούσε εσκεμμένα και κρατούσε το Σώμα της Βουλής ξάγρυπνο μέχρι τις 6 το πρωί, χωρίς να υπηρετεί κανέναν θεσμικό σκοπό, πέρα από την ανάγκη για την έκφραση της διαφωνίας της με θεαματικό τρόπο. Δυστυχώς, η πολιτική και η Αριστερά μαγνητίζουν τους νάρκισσους, όπως το φως τα έντομα.», γράφει επίσης μεταξύ άλλων ο πρώην πρωθυπουργός.