Η τελευταία αναταραχή στα ομόλογα της Βρετανίας έχει προκαλέσει συγκρίσεις με την πανωλεθρία του μίνι προϋπολογισμού της Λιζ Τρας το 2022, αλλά ένας παραλληλισμός με την κρίση χρέους της δεκαετίας του 1970 θα μπορούσε να είναι πιο εύστοχος.
Αυτή είναι η ανάλυση του πρώην ρυθμιστή επιτοκίων της Τράπεζας της Αγγλίας Μάρτιν Γουέιλ, ο οποίος δήλωσε ότι η κυβέρνηση των Εργατικών μπορεί να χρειαστεί να καταφύγει σε λιτότητα για να καθησυχάσει τις αγορές ομολόγων ότι θα αντιμετωπίσει το κλιμακούμενο βάρος του χρέους της Βρετανίας, αν δεν αλλάξει το κλίμα.
Σύμφωνα με το Bloomberg, τις τελευταίες ημέρες, το μακροπρόθεσμο κόστος δανεισμού του Ηνωμένου Βασιλείου έχει εκτοξευθεί και η λίρα έχει καταρρεύσει – ένας σπάνιος συνδυασμός που μπορεί να σηματοδοτήσει ότι οι επενδυτές έχουν χάσει την πίστη τους στην ικανότητα της κυβέρνησης να συγκρατήσει το εθνικό χρέος και να ελέγξει τον πληθωρισμό. Συνήθως, οι υψηλότερες αποδόσεις θα στήριζαν το νόμισμα.
Ο Γουέιλ δήλωσε ότι τα γεγονότα απηχούν τον «εφιάλτη» της κρίσης χρέους του 1976 που ανάγκασε την κυβέρνηση να ζητήσει από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διάσωση. Η τρέχουσα άνοδος του κόστους του χρέους απειλεί επίσης να εξανεμίσει το ισχνό απόθεμα 9,9 δισεκατομμυρίων λιρών της υπουργού Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς έναντι των δημοσιονομικών κανόνων και να δημιουργήσει αστάθεια ενόψει της επίσημης δημοσιονομικής ενημέρωσης στις 26 Μαρτίου.
Άλλοι οικονομολόγοι και επενδυτές απέδωσαν τις κινήσεις της αγοράς στον σκεπτικισμό γύρω από την υπόσχεση των Εργατικών να χρηματοδοτήσουν μια μεγάλη αύξηση των δαπανών με την ταχύτερη ανάπτυξη.
«Δεν έχουμε πραγματικά δει τον τοξικό συνδυασμό απότομης πτώσης της στερλίνας και αύξησης των μακροπρόθεσμων επιτοκίων από το 1976. Αυτό οδήγησε στη διάσωση από το ΔΝΤ», δήλωσε ο Γουέιλ, που σήμερα είναι καθηγητής οικονομικών στο King’s College του Λονδίνου, σε συνέντευξή του στο Bloomberg. «Μέχρι στιγμής δεν βρισκόμαστε σε αυτή τη θέση, αλλά πρέπει να είναι ένας από τους εφιάλτες της πρωθυπουργού».
Πριν από σχεδόν μισό αιώνα, η Βρετανία υπέβαλε αίτηση στο ΔΝΤ για δάνειο ύψους 3,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αφού τα μεγάλα «δίδυμα» ελλείμματα σε προϋπολογισμό και εμπόριο βύθισαν τη χώρα σε κρίση. Σε αντάλλαγμα, η κυβέρνηση συμφώνησε σε λιτότητα που επέβαλε το ΔΝΤ. Σήμερα η Βρετανία εμφανίζει και πάλι δίδυμα ελλείμματα, και μάλιστα εδώ και πολλά χρόνια.
Κόστος δανεισμού
Χθες (08.01.2025), οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν έως και 14 μονάδες βάσης στο 4,82%, το υψηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του 2008. Η στερλίνα υποχώρησε έναντι όλων των βασικών νομισμάτων, σημειώνοντας πτώση άνω του 1% έναντι του δολαρίου, ενώ οι βρετανικές μετοχές υποχώρησαν.
Το κόστος δανεισμού του βρετανικού δημοσίου αυξήθηκε ακόμη ταχύτερα από την αρχή του έτους από ό,τι στη Γαλλία, η οποία βρίσκεται σε πολιτική αναταραχή, δανείζεται περισσότερο και έχει υψηλότερο δημόσιο χρέος. Οι επενδυτές της χρηματοπιστωτικής αγοράς δήλωσαν ότι η εστίαση στο Ηνωμένο Βασίλειο αντανακλά τις ανησυχίες για το πώς οι Εργατικοί θα μπορούσαν να υλοποιήσουν εφικτά τα σχέδια προϋπολογισμού τους, τα οποία στηρίζονται σε αισιόδοξες προβλέψεις για την ανάπτυξη, καθώς και τις ανησυχίες για τον δομικό πληθωρισμό.
