Η ετυμηγορία που αθωώνει στενούς συμβούλους του πρίγκιπα διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν για τον φόνο του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι έγινε δεκτή χθες Δευτέρα με επικρίσεις από σχεδόν όλες τις χώρες, με εξαίρεση τις ΗΠΑ.
Πέντε άνθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο και τρεις άλλοι σε ποινές κάθειρξης συνολικά 24 ετών για τον φόνο του δημοσιογράφου της Washington Post τον Οκτώβριο του 2018 στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη.
Επικριτής της βασιλικής οικογένειας της Σαουδικής Αραβίας, με την οποία στο παρελθόν είχε στενές σχέσεις, ο Κασόγκι στραγγαλίστηκε και στη συνέχεια μια ομάδα 15 ανδρών που είχε μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη από το Ριάντ έκοψε το πτώμα του σε κομμάτια, σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους. Τα λείψανα του δημοσιογράφου δεν έχουν βρεθεί ακόμη.
Η ετυμηγορία που ανακοινώθηκε χθες δείχνει την πρόθεση του Ριάντ να γυρίσει σελίδα σε μια από τις χειρότερες διπλωματικές του κρίσεις που αμαύρωσε την εικόνα πρίγκιπα διαδόχου, ο οποίος πιστεύεται ότι έδωσε την εντολή για τη δολοφονία, και έφερε στη δημοσιότητα τον απολογισμό του βασιλείου στο θέμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Ωστόσο, η υπόθεση κινδυνεύει να εξακολουθήσει να αποτελεί σπαζοκεφαλιά για τη Σαουδική Αραβία την ώρα που προσπαθεί να προωθήσει μια καλύτερη εικόνα πριν από τη διεξαγωγή της συνόδου της G20 στο Ριάντ.
Σε αντίθεση με το κύμα επικρίσεων, υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η απόφαση του σαουδαραβικού δικαστηρίου αποτελεί «ένα σημαντικό βήμα ώστε να πληρώσουν όσοι ευθύνονται για το φρικτό αυτό έγκλημα».
«Ενθαρρύναμε τη Σαουδική Αραβία να ακολουθήσει μια δίκαιη και διαφανή δικαστική διαδικασία και συνεχίζουμε να το κάνουμε», είχε προσθέσει, ενώ αρκέστηκε να ζητήσει «περισσότερη διαφάνεια» από το Ριάντ.
Αφού έδωσαν πολλές εκδοχές για τον φόνο, οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας παραδέχθηκαν ότι διαπράχθηκε από Σαουδάραβες πράκτορες που έδρασαν μόνοι τους χωρίς την εντολή ανωτέρων τους.
«Μυστικές ακροάσεις»
Από την πλευρά του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εκτίμησε ότι η ετυμηγορία «πόρω απέχει από το να απαντά στις προσδοκίες της χώρας μας και της διεθνούς κοινότητας».
«Το σαουδαραβικό δικαστήριο ανακοίνωσε μια σκανδαλώδη ετυμηγορία έπειτα από μήνες μυστικών ακροάσεων για τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι», έγραψε στο Twitter o διευθυντής επικοινωνίας της τουρκικης προεδρίας Φαχρετίν Αλτούν.
Από την πλευρά της η Ανιές Καλαμάρ, ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τις εκτελέσεις με συνοπτικές διαδικασίες, δήλωσε ότι ο φόνος του Κασόγκι ήταν «μια εξωδικαστική εκτέλεση» για την οποία «ευθύνεται» η Σαουδική Αραβία.
Η Καλαμάρ συνέχισε τονίζοντας: «Απολογισμός: οι χειρώνακτες είναι ένοχοι, καταδικάστηκαν σε θάνατο. Οι εγκέφαλοι όχι μόνο είναι ελεύθεροι, αλλά σχεδόν δεν τους άγγιξε η έρευνα και το δικαστήριο. Είναι το αντίθετο της δικαιοσύνης. Πρόκειται για παρωδία».
Το δικαστήριο του Ριάντ δεν διατήρησε καμία κατηγορία εναντίον του Σαούντ αλ Καχτάνι, στενού συμβούλου του πρίγκιπα διαδόχου, ενώ ο δεύτερος στην ιεραρχία της σαουδαραβικής υπηρεσίας Πληροφοριών, ο στρατηγός Άχμεντ αλ Ασίρι, αθωώθηκε.
Οι δύο άνδρες ήταν βασικοί ύποπτοι για τον φόνο. Τούρκοι αξιωματούχοι είχαν αναφέρει επανειλημμένα ότι η εντολή για τον φόνο του Κασόγκι δόθηκε από τον στενό κύκλο του πρίγκιπα Σαλμάν.
«Μια δίκη κεκλεισμένων των θυρών σε μια απόλυτη μοναρχία χωρίς κανονική διαδικασία δεν είναι ούτε δίκαιη ούτε διαφανής», σχολίασε η Ταμάρα Κόφμαν Γουίτς του Brookings Institution.
Στις ΗΠΑ κάποιοι βουλευτές επέκριναν την ετυμηγορία. «Οποιαδήποτε σοβαρή βελτίωση των διμερών μας σχέσεων απαιτεί δικαιοσύνη και υπευθυνότητα», δήλωσε ο γερουσιαστής Άνγκους Κινγκ.
«Μεταξύ της μυστικότητας που περιέβαλε τη διαδικασία και του γεγονότος ότι δεν φαίνεται να έχει ληφθεί υπόψη ο ρόλος στη δολοφονία του βασικού συμβούλου του πρίγκιπα διαδόχου, του Σαούντ αλ Καχτάνι (…) η ετυμηγορία δεν μοιάζει να πληροί τα κριτήρια», πρόσθεσε.
Πηγές που έχουν γνώση της υπόθεσης είχαν επισημάνει ότι πολλοί από τους κατηγορούμενους είχαν αποκαλύψει ότι ακολούθησαν εντολές του στρατηγού Ασίρι, χαρακτηρίζοντάς τον «επικεφαλής» της επιχείρησης.
