Το «φεγγάρι του θερισμού», η τελευταία υπερπανσέληνος του 2023, θα κορυφωθεί την Παρασκευή, 29 Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για την πλησιέστερη πανσέληνο στη φθινοπωρινή ισημερία του βόρειου ημισφαιρίου, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου. Αν και το φεγγάρι του θερισμού συνήθως λαμβάνει χώρα τον Σεπτέμβριο, ορισμένες χρονιές εμφανίζεται τον Οκτώβριο. Για παράδειγμα, μεταξύ 1970 και 2050, το «φεγγάρι του θερισμού» έλαβε χώρα 18 φορές τον Οκτώβριο. Η τελευταία φορά ήταν το 2020 και η επόμενη φορά θα είναι το 2025.
Πριν από εκατό περίπου χρόνια. όταν οι περισσότερες συγκομιδές γίνονταν αποκλειστικά με τα χέρια, το φως του φεγγαριού του θερισμού βοηθούσε τους αγρότες να μαζέψουν τις όψιμες σοδειές τους πριν από τη χειμερινή περίοδο. Ωστόσο αυτές οι μέρες έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Το φεγγάρι του θερισμού, ή «σελήνη της συγκομιδής» όπως είναι επίσης γνωστή η υπερπανσέληνος, μπορεί να εμφανιστεί τόσο νωρίς όσο και στις 8 Σεπτεμβρίου (όπως έγινε το 2014) ή τόσο αργά όσο και στις 7 Οκτωβρίου (όπως θα γίνει το 2025). Αυτή πανσέληνος θα σηματοδοτήσει επίσης την τελευταία από τις τέσσερις λεγόμενες «υπερπανσελήνους» στη σειρά.
Η υπερ-σελήνη συμβαίνει στο περίγειο ή κοντά σε αυτό, με αποτέλεσμα το φεγγάρι να φαίνεται ελαφρώς μεγαλύτερο και φωτεινότερο. Ωστόσο, αυτή η διαφορά φωτεινότητας και μεγέθους είναι δύσκολο να εντοπιστεί με γυμνό μάτι.
Πολλοί επίσης πιστεύουν ότι το φεγγάρι του θερισμού παραμένει στον νυχτερινό ουρανό περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη πανσέληνο, ωστόσο δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Αυτό ισχύει για την πανσέληνο που συμβαίνει πιο κοντά στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο (το οποίο φέτος θα έρθει στις 26 Δεκεμβρίου).
Χρονοδιαγράμματα ανατολής φεγγαριού
Αυτό που διαφοροποιεί την πανσέληνο αυτού του μήνα από τις άλλες, είναι ότι οι αγρότες στην κορύφωση της τρέχουσας περιόδου συγκομιδής μπορούν να εργάζονται μέχρι αργά τη νύχτα με το φως του φεγγαριού. Το φεγγάρι του θερισμού ανατέλλει περίπου την ώρα που δύει ο ήλιος, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι αυτή την εποχή του έτους, αντί να ανατέλλει 50 περίπου λεπτά αργότερα κάθε βράδυ (όπως συνήθως), το φεγγάρι φαίνεται να ανατέλλει σχεδόν την ίδια ώρα κάθε βράδυ. Αυτό συμβαίνει γιατί στο βόρειο ημισφαίριο, όταν ανατέλλει η σελήνη, η εκλειπτική σχηματίζει τη μικρότερη γωνία σε σχέση με τον ορίζοντα.
Παραξενιές της ανατολής της Σελήνης στα διαφορετικά γεωγραφικά πλάτη
Αντίθετα, στο νότιο ημισφαίριο, η εκλειπτική αυτή την εποχή του έτους φαίνεται να βρίσκεται σχεδόν κάθετα (σχεδόν ορθή γωνία) ως προς τον ανατολικό ορίζοντα. Ως εκ τούτου, η διαφορά της ώρας της ανατολής του φεγγαριού υπερβαίνει κατά μέσο όρο τα 50 λεπτά ανά νύχτα. Στη Μελβούρνη της Αυστραλίας (37,8 μοίρες Ν), για παράδειγμα, η διαφορά από νύχτα σε νύχτα ανέρχεται σε 75 λεπτά. Στον Αρκτικό Κύκλο – 66,7 μοίρες βόρεια, το φεγγάρι φαίνεται όντως να ανατέλλει περίπου την ίδια ώρα κάθε βράδυ κατά τη διάρκεια του φεγγαριού του θερισμού.
