Εβδομάδα κρίσιμων διπλωματικών διεργασιών είναι αυτή που ξεκίνησε σήμερα. Τριμερής συνάντηση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ στη Λευκωσία, ενώ αναχωρεί για την Άγκυρα ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, για να συναντηθεί με τον Χακάν Φιντάν. Στόχος, μια νέα εποχή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και η προετοιμασία της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, στα μέσα της επόμενης εβδομάδας. Τον τόνο, έδωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τη Λευκωσία.
Όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός απευθυνόμενος στον Νίκο Χριστοδουλίδη: «Οι επόμενοι δύο μήνες θα είναι μήνες κρίσιμοι σε πολλά επίπεδα. Καταρχάς, για το ζήτημα του Κυπριακού να προσυπογράψω την άποψή σου, την προσέγγισή σου ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να επανεκκινήσουν οι συνομιλίες το συντομότερο δυνατόν, στα πλαίσια των αποφάσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η Ελλάδα θα είναι πάντα σταθερή υπέρμαχος αυτής της θέσης και βέβαια οι επόμενοι μήνες είναι σημαντικοί και στα πλαίσια των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αντιμετωπίζω τις εξελίξεις με συγκρατημένη αισιοδοξία. Το λέω αυτό διότι πράγματι έχουμε δει τους τελευταίους μήνες μία μείωση της έντασης στις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας».
Σύνοδος Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ – Η Ελλάδα δεν διαχωρίζει το Κυπριακό από τα ελληνοτουρικά
Σύμφωνα με την απεσταλμένη της ΕΡΤ, Μαρίνα Παπαδάκη, το θέμα της Τουρκίας βρέθηκε -όπως αναμενόταν- στο επίκεντρο των συζητήσεων που έγιναν στο περιθώριο της τριμερούς Συνόδου, μία ημέρα πριν από το πρώτο από τα αλλεπάλληλα ραντεβού που έχουν προγραμματίσει οι δύο πλευρές σε όλα τα επίπεδα, αρχής γενομένης από αύριο στην Άγκυρα με το τετ α τετ Γεραπετρίτη-Φιντάν.
Από τις δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη κρατάμε τις λέξεις «συνέπεια» και «συνέχεια» σχετικά με τη στάση της Άγκυρας, καθώς η Αθήνα δεν τρέφει αυταπάτες ότι ξαφνικά έχουν λυθεί δια μαγείας όλα τα προβλήματα.
Κρατάμε όμως και την πλήρη στήριξη στις κυπριακές θέσεις, καθώς η ελληνική πλευρά θέλει να στείλει το μήνυμα ότι δεν διαχωρίζει το Κυπριακό από τα ελληνοτουρκικά καθώς, όπως είπε η πολιτική συντάκτρια της δημόσιας τηλεόρασης, βλέπουμε την Άγκυρα να στρέφει την ένταση στην Κύπρο το τελευταίο διάστημα, με πολύ νωπά μάλιστα τα επεισόδια των τουρκικών δυνάμεων κατοχής στην Πύλα.
Τη στάση της Τουρκίας στην πράσινη γραμμή «φωτογράφισαν» οι τρεις χώρες και στην Κοινή Δήλωση από την Τριμερή, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να «αποφευχθούν περαιτέρω μονομερείς ενέργειες».
Κάτι που επίσης έχει τη σημασία του σε αυτή τη χρονική συγκυρία που η Άγκυρα επιχειρεί επίσης μία «εξομάλυνση» των σχέσεών της και με το Ισραήλ.
Όσον αφορά τώρα στην ατζέντα της τριμερούς, η ενεργειακή συνεργασία ήταν και παραμένει η μεγάλη πρόκληση.
Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία προμηνύει έναν ακόμα δύσκολο χειμώνα, οδηγεί σε αναδιάταξη των ενεργειακών προτεραιοτήτων εντός Ε.Ε. και η Ελλάδα φιλοδοξεί να παίξει έναν κομβικό ρόλο στον ενεργειακό διάδρομο Ανατολικής Μεσογείου-Ευρώπης.
Μένει να δούμε, όμως, εάν αυτή τη φορά οι προτάσεις θα σχηματοποιηθούν σε κάτι πιο συγκεκριμένο και εάν η περίφημη ευρωασιατική διασύνδεση (μέσω Ελλάδας) θα προχωρήσει, είτε η εξαγωγή φυσικού αερίου από Κύπρο και Ισραήλ μέσω της Αθήνας. Ο κ. Νετανιάχου έδωσε έναν χρονικό ορίζοντα 3 μηνών για πιο σαφείς απαντήσεις.
Ξεχωρίζει επίσης η συμφωνία για ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας, κάτι που συζητήθηκε εκτενώς.
Αλλά και το άνοιγμα του τριμερούς σχήματος και με άλλους «παίκτες». Φυσικά, οι ΗΠΑ με τις οποίες ήδη υπάρχει συνεργασία. Αλλά και χώρες όπως η Ινδία, που ακούσαμε σήμερα. Και αυτό όχι τυχαίο, καθώς έρχεται 10 ημέρες μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη-Μόντι στην Αθήνα και την αναβάθμιση της ελληνοϊνδικής σχέσης σε σχέση στρατηγικής συνεργασίας.
Ενισχύεται η συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ – Εξετάστηκε το ενδεχόμενο εισόδου στο σχήμα και άλλων χωρών όπως η Ινδία
Ηχηρό μήνυμα ενίσχυσης της συνεργασίας Ελλάδας- Κύπρου και Ισραήλ με δυνατότητα επέκτασης και σε άλλες χώρες, όπως η Ινδία εστάλη σήμερα από τη Λευκωσία όπου πραγματοποιήθηκε η τριμερής σύνοδος κορυφής.
Κυριάκος Μητσοτάκης, Νίκος Χριστοδουλίδης και Μπέντζαμιν Νετανιάχου συζήτησαν για τα ενεργειακά στην πρώτη τριμερή σύνοδο μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία οδηγεί σε αναδιάταξη των ενεργειακών προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε κοινή δήλωσή τους οι τρεις ηγέτες συμφώνησαν στην ανάγκη ενεργειακής διαφοροποίησης και διασύνδεσης λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων.
Όπως αναφέρεται «Συμφωνήσαμε ότι ο ενεργειακός τομέας και ειδικότερα το φυσικό αέριο, η ηλεκτρική ενέργεια και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αποτελεί στέρεο θεμέλιο συνεργασίας στην περιοχή, με βάση διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της θάλασσας και του σεβασμού όλων των κρατών και των δικαιώματών τους στην αντίστοιχη ΑΟΖ/Ηπειρωτική Υφαλοκρηπίδα».
«Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή δεν παράγει φυσικό αέριο, αλλά αποτελεί φυσικό σημείο εισόδου του φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά, με σημαντικές επενδύσεις που είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή στη χώρα μας. Μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα να δούμε πώς το ισραηλινό και το κυπριακό φυσικό αέριο μπορούν να εξαχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πάντοτε ήμασταν σθεναροί υποστηρικτές της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ των χωρών μας» τόνισε από την πλευρά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Συμφωνούμε ότι το φυσικό αέριο και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν τον πρωταρχικό πυλώνα συνεργασίας στην περιοχή, ιδίως υπό το φως των πρόσφατων γεωπολιτικών εξελίξεων και της ενεργειακής ασφάλειας, ειδικά στην Ευρώπη» υπογράμμισε ο Νίκος Χριστοδουλίδης.
«Υπάρχει ένας διασυνδετήρας ηλεκτρικού ρεύματος, ο οποίος οργανώνεται σήμερα από την Στερεά Ελλάδα, προς την Κρήτη και προς την Κύπρο. Θα επιθυμούσαμε να διασυνδεθεί και με το Ισραήλ και πιθανώς με το Ανατολικό Ισραήλ ώστε να τον χρησιμοποιήσουμε και να μπορούμε να βελτιστοποιήσουμε τη χρήση του ηλεκτρισμού» σημείωσε ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Στο επίκεντρο των συνομιλιών βρέθηκαν:
- Ασφάλεια
- Άμυνα
- Πολιτική Προστασία
- Κλιματική Κρίση
- Τουρισμός
Ειδική αναφορά έκανε ο πρωθυπουργός στον τομέα της πολιτικής προστασίας ευχαριστώντας την Κύπρο και το Ισραήλ για τη συνδρομή τους στην κατάσβεση των πυρκαγιών που ξέσπασαν στη χώρα μας: «πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να συντονίσουμε τις ενέργειές μας στον τομέα της πολιτικής προστασίας, ενδεχομένως θεσμοθετώντας τη συμμετοχή του Ισραήλ σε ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες πολιτικής προστασίας. Πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που πρέπει να διερευνήσουμε[…] Συνομιλούμε ήδη με το Ισραήλ για λύσεις που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη και θα μας προσφέρουν δυνατότητες έγκαιρου εντοπισμού».
Στην κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχε νωρίτερα ο πρωθυπουργός με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη συζητήθηκαν το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά, ενώ στο τετ α τετ με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ τέθηκε η ενίσχυση της συνεργασίας στην άμυνα, την οικονομία, τον τουρισμό και τον αγροδιατροφικό τομέα.
Ειδική αναφορά έκανε μάλιστα ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου στα γαλακτοκομικά προϊόντα της Ελλάδας και της Κύπρου, αποκαλύπτοντας ότι γρήγορα το Ισραήλ θα ανοίξει αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων, εκφράζοντας μάλιστα την προτίμησή του στο γιαούρτι.
«Ας νικήσει το καλύτερο γιαούρτι σε αυτή τη “μάχη”. Έχουμε πολλές πιθανότητες να νικήσουμε» είπε χαρακτηριστικά.
Οι τρεις ηγέτες ανανέωσαν το ραντεβού τους για την επόμενη τριμερή σύνοδο που θα πραγματοποιηθεί στο Ισραήλ, εντός του 2024.
