Τον φόβο του ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, άθελά του, νιώθει το Κυπριακό ως βάρος από το οποίο καλό είναι να απαλλαγούμε, εκφράζει ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς.
Σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη που παραχώρησε προ ολίγων ημερών στο Alpha Radio της Καβάλας και στη δημοσιογράφο Σίσσυ Ακοκαλίδου, ο εμπειρότατος πολιτικός, ο άνθρωπος στο πρόσωπο του οποίου πολλοί στην Κύπρο βλέπουν αυτόν που «έσωσε την παρτίδα» στις τελευταίες διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό στο Κραν Μοντανά, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: «Πρώτον γιατί το Κυπριακό είναι ελληνισμός και δεύτερον γιατί, αν πάθουμε ζημιά στην Κύπρο, θα πάθουμε ζημιά και στο Αιγαίο και στη Θράκη και στα άλλα μέρη. Γιατί, όπως μετά από την κατοχή της Βόρειας Κύπρου μας αναπτύχθηκαν τα θέματα του Αιγαίου, των γκρίζων ζωνών και των Ιμίων, τα ίδια θα συμβούν αν φερθούμε για άλλη μια φορά επιπόλαια απέναντι στο Κυπριακό. Εχω λοιπόν μια μεγάλη ανησυχία».
Ενόψει των νέων διαπραγματεύσεων, της άτυπης πενταμερούς που θα πραγματοποιηθεί στη Γενεύη, 27-29 Απριλίου, ο κ. Κοτζιάς είναι ξεκάθαρος ότι δεν πρέπει να περιμένουμε στήριξη από κανέναν, αν εμείς πρώτοι δεν κάνουμε αυτά που πρέπει: «Δεν έχουμε κανένα λόγο να αφήνουμε μόνους τους Βρετανούς, επειδή είναι εγγυήτρια δύναμη, να επηρεάζει τον ΟΗΕ. Εχουμε τρεις δυνάμεις διαφορετικές, οι οποίες έχουν βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και οι οποίες μπορεί να μας υποστηρίξουν πάρα πολύ. Πρώτα απ’ όλα είναι η Γαλλία. Τη Γαλλία πρέπει να την έχουμε ως σύμμαχο και στο Κυπριακό ζήτημα. Δεύτερον είναι η Κίνα. Η Κίνα είναι μια χώρα η οποία για λόγους δικούς της, αυτά που ονομάζει ζωτικά συμφέροντα, είναι κατά του εδαφικού διαμελισμού ή εδαφικής απόσχισης, του οποιουδήποτε από οποιοδήποτε κράτος. Και ο τρίτος είναι η Ρωσία, η οποία μπορεί να φοβάται, πρέπει να είμαστε σαφείς, ορισμένες λύσεις του Κυπριακού που θα ξέφευγε από μια ουδετερότητα η Κύπρος, αλλά είναι ενάντια σε μια τουρκογενή συμφωνία που θα καθιστούσε την Κύπρο παράρτημα της Τουρκίας. Αν δεν κάνει τίποτα η Ελλάδα αυτοί οι παίκτες θα στηρίξουν την Τουρκία. Δηλαδή στη διεθνή διπλωματία, πρέπει ο άλλος να έχει λόγους να σε στηρίξει ή κόστος. Αν ο άλλος έχει να κερδίσει από την Τουρκία και δεν έχει κόστος από την Ελλάδα, τι θα κάνει; Θα στηρίξει την Τουρκία. Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θέλει συνομοσπονδία για λόγους αρχής. Αν όμως η Ελλάδα δεν δουλέψει μαζί της και δεν την πείσει τι ακριβώς θέλει, γιατί έχει δίκιο και πώς πρέπει να γίνει, θα συμμετάσχει ας πούμε στην καλύτερη η Ευρωπαϊκή Ενωση στις διαπραγματεύσεις αλλά, στην πορεία, πλην του βασικού ζητήματος, γιατί είναι συνομοσπονδία ναι ή όχι, στα άλλα θα θωπεύει την Τουρκία, αν εμείς δεν κάνουμε τη δουλειά μας».
Ποιος είναι ο μεγάλος κίνδυνος, σύμφωνα με τον πρώην Υπουργό Εξωτερικών; Μια «χαλαρή συνομοσπονδία» η οποία θα δώσει πρακτικά στην Τουρκία τη δυνατότητα να ελέγχει τη διεθνή χρηματοπιστωτική κίνηση της Κύπρου, την άμυνά της και την εξωτερική της πολιτική. Σήμερα, «εμφανίζεται η Τουρκία να ζητάει δύο κράτη και ο νέος της υπάλληλος που παριστάνει τον “πρωθυπουργό” των κατεχομένων, μιλάει κι αυτός για δυο κράτη και βλέπω έναν πανικό σε κομμάτι του ελληνισμού ή κάποιοι το χρησιμοποιούν για άλλους σκοπούς, δε με ενδιαφέρει. Η δικιά μου εκτίμηση είναι ότι οι Τούρκοι δεν θέλουν δύο κράτη. Οι Τούρκοι, η χειρότερη γι’ αυτούς λύση θα ήταν μια ενιαία Κύπρος. Η δεύτερη χειρότερη θα ήταν να είναι ένα ελληνοκυπριακό, αμιγώς ελληνοκυπριακό κράτος πάνω στην κοιλιά τους, σαν μαχαίρι στην Ανατολική Μεσόγειο. Αρα, γιατί μιλάνε για δυο κράτη; Κατά τη γνώμη μου μιλάνε όλοι για δυο κράτη ώστε να εμφανιστεί η κάκιστη συνομοσπονδία στην Κύπρο ως η δημιουργική λύση. Δηλαδή μας λένε δυο κράτη, μας πιάνει πανικός και μετά ο συμβιβασμός γίνεται στη συνομοσπονδία. Η συνομοσπονδία διατηρεί την “κρατική” οντότητα των σημερινών κατεχομένων που θα μπορούν μέσω των οργάνων της Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλαδή της συνομοσπονδίας ή της χαλαρής ομοσπονδίας, να ελέγχουν τρία πράγματα: τη διεθνή χρηματοπιστωτική κίνηση της Κύπρου, την άμυνά της και την εξωτερική της πολιτική. Δηλαδή, μέσω των σημερινών κατεχομένων, που θα είναι συνομοσπονδιακό κράτος, θα είναι συνέταιρος η Τουρκία με την Κυπριακή Δημοκρατία…».
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη Κοτζιά στο Alpha Radio Καβάλας, η οποία αρχίζει με το θέμα της πανδημίας:
Επιτρέψτε μου να πω κάτι για την πανδημία. Θέλω να πω δύο πράγματα. Το ένα είναι ότι από το Μάρτιο του 2020 επέμενα ότι υπάρχει και άλλο μοντέλο εκτός από αυτό που χρησιμοποιεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι το μοντέλο της Νοτιοανατολικής Ασίας, το οποίο μοντέλο είναι παραγωγή και άμεση χρήση εκατομμυρίων μασκών, γάντια, τεστ, δημιουργία καινούριων ερευνητικών κέντρων και εργαστηρίων ανάλυσης. Χρησιμοποίηση της νέας τεχνολογίας, γιατί το lockdown είναι κάτι που μας έρχεται από τον Μεσαίωνα, απαραίτητο αλλά ανεπαρκές. Χρησιμοποίηση νέων τεχνολογιών για την παρακολούθηση και την καταπολέμηση του ιού. Πλην του lockdown που έρχεται από τον Μεσαίωνα, κανένα άλλο μέτρο δε χρησιμοποιήθηκε, τότε μάλιστα λέγανε ότι οι μάσκες σκοτώνουν, σήμερα ανακάλυψαν ότι μπορούμε να φοράμε και δυο και τρεις μαζί. Δεν το ακολουθήσαμε. Αυτό το μοντέλο της Νοτιοανατολικής Ασίας που είχα προτείνει, αποδείχθηκε πάρα πολύ επιτυχές διότι κράτη από τη Νέα Ζηλανδία-Ωκεανία, μέχρι τη Νότια Κορέα, την Κίνα, περιοχές όπως είναι η Ταϊβάν κ.λπ. είναι χώρες οι οποίες κατάφεραν και να καταπολεμήσουν σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό την πανδημία, πολύ καλύτερα απ’ ό,τι η Ευρώπη αλλά και να διατηρήσουν την οικονομία τους. Το Βιετνάμ που έχει 104 εκατομμύρια πληθυσμό, είχε μόλις γύρω στις δυόμιση χιλιάδες περιπτώσεις που χτυπήθηκαν από τον κορονοϊό, είχε ούτε μια δεκάδα νεκρούς, είναι πρώτοι σε ποσοστό ανάπτυξης με την Κίνα, 6,5% τα ετήσια μεγέθη της οικονομίας της, και είναι και πρώτοι στην ανάπτυξη-μεγέθυνση του εξωτερικού εμπορίου. Αρα ας συγκρατήσουμε ότι υπήρχαν εναλλακτικές λύσεις, που δεν έβαζαν αναγκαστικά σε αντίθεση οικονομία ή υγεία και τα καταφέραν πολύ καλύτερα από την Ευρώπη. Και το δεύτερο, γιατί πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και να πάψει αυτός ο ρατσισμός που υπάρχει στη Δύση απέναντι στους Ασιάτες, έγραφαν οι New York Times τρία άρθρα γι’ αυτό, που αντί να κάτσουν να μάθουν και να διδαχτούν από τα πετυχημένα εκεί μοντέλα της καταπολέμησης της πανδημίας, κάνουν απλώς λαϊκισμούς τρίτης κατηγορίας απέναντι στους Ασιάτες.
Άρα λέτε την ίδια ώρα κύριε Υπουργέ, που Ευρώπη και Αμερική κλυδωνίζονται και μετράνε χιλιάδες θύματα, εκατομμύρια, αυτό το μοντέλο όπου επικράτησε, είχε πολύ θεαματικά αποτελέσματα.
Αποδείχθηκε μετά από ένα χρόνο, αν ανοίξετε και δείτε τις φωτογραφίες Βιετνάμ, Κορέα, Νέα Ζηλανδία, αυτές τις μέρες όχι τόσο, Κίνα, θα δείτε και κινηματογράφοι λειτουργούν και μεγάλες γιορτές γίνονται, τα πάντα. Η δεύτερη παρατήρηση που θέλω να κάνω είναι ότι, ξέρετε κάποτε αναρωτήθηκα, θα θυμόσαστε ότι είχαν επιβάλει τις λογιστικές μηχανές σε όλα τα μαγαζιά, ήταν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες, και αναρωτήθηκα τότε και είχα γράψει δημόσια γιατί δε φτιάχνουμε μια δικιά μας βιομηχανία παραγωγής λογιστικών μηχανών πριν επιβάλλουμε το νόμο ώστε και να καλύψουμε μια τέτοια τεράστια αγορά που δημιουργήθηκε και να έχουμε έναν εξαγωγικό προσανατολισμό. Ή μια άλλη φορά αναρωτήθηκα γιατί το καταπληκτικό εργοστάσιο που υπάρχει στην Κόρινθο με ελβετική τεχνολογία για την παραγωγή μετρητών όπως είναι αυτοί τις ΔΕΗ και είναι οι πιο σύγχρονοι ηλεκτρονικοί, δηλαδή μετράνε από μακριά δε χρειάζεται να περνάει κανείς, κι εγώ μέσα από το σπίτι μου μπορώ να παρακολουθώ τα έξοδά μου και είναι καταπληκτικοί, η πιο νέα τεχνολογία παράγεται στην Ελλάδα. Η μόνη χώρα που δεν αγοράζει από αυτή την παραγωγή είναι η Ελλάδα, η ΔΕΗ είναι η εταιρία που δεν αγοράζει. Δηλαδή πρέπει να στηρίξουμε σε καινούριες καταστάσεις, το να αποκτήσει η Ελλάδα νέα τεχνολογία και να κάνει ένα μεγάλο άλμα για να πάει σε υψηλής ποιότητας και εισοδήματος βιομηχανίες και υπηρεσίες. Γιατί το λέω αυτό; Η πανδημία, απ’ ότι φαίνεται θα κρατήσει αρκετά. Μερικοί επιστήμονες λένε, θα το δούμε κανένας δε το ξέρει, ότι μπορεί σαν τη γρίπη να επανέρχεται. Σε κάθε περίπτωση για την Ελλάδα θα ήταν ευκαιρία να φτιάξει υψηλής τεχνολογίας βιομηχανία και υπηρεσίες, έχουμε ας πούμε στην Κρήτη ένα από τα καλύτερα κέντρα βιοχημικά, βιογενετικά στην Ευρώπη. Από κει θα μπορούσαμε να φτιάχναμε καινούριου τύπου φάρμακα μαζί με την εξαιρετική ελληνική φαρμακοβιομηχανία, παίρνοντας πατέντες ή αναπτύσσοντας πατέντες. Θα μπορούσαμε επίσης να φτιάξουμε καινούρια εργαλεία για την Ιατρική, που θα μπορούσαμε να φτιάξουμε τέτοιες βιομηχανίες γύρω από τα Γιάννενα και την Πάτρα. Να πάψουμε να φτιάχνουμε φτηνές σχολές λογιστών και για διεθνείς σχέσεις, έχουμε 16 σχολές διεθνών σχέσεων στην Ελλάδα πια, και να φτιάξουμε τις ακριβές σχολές που παράγουν μέλλον, όπως είναι οι σχολές για ρομποτική, νανοτεχνολογία κοκ. Θέλω να σας πω ότι αυτή η θλιβερή ιστορία της πανδημίας, αυτή η καταστροφική ιστορία της πανδημίας, πρέπει να προσπαθήσουμε να βρούμε και τη θετική προοπτική για τη χώρα.
Να την κάνουμε ευκαιρία κύριε Υπουργέ…
Αποφεύγω να το πω έτσι γιατί μπορεί κάποιος να ενοχληθεί, αλλά θα πρέπει να βρούμε τον τρόπο για να πάμε την Ελλάδα σε ένα νέο επίπεδο τεχνολογίας και παραγωγής, σχεδιασμένα, και να ξεφύγουμε από αυτή τη μεμψιμοιρία κι αυτή τη μικροπολιτική. Τους βλέπω στην τηλεόραση και πάρα πολύ στεναχωριέμαι, τσακώνονται από το πρωί μέχρι το βράδυ και μου είπες και σου είπα… ήταν τρείς ήταν πέντε, βγήκε πρώτα η διαταγή μετά έγινε αυτό, πρώτα έγινε αυτό και μετά βγήκε η διαταγή, τα οποία εντάξει είναι ότι εμείς οι Ελληνες τα φέρνουμε πάντα τα πράγματα στα μέτρα μας, είναι ωραίοι οι καβγάδες, δεν καταλαβαίνει και κανείς με ακρίβεια, δεν υπάρχει σχεδιασμός… Πρέπει να πάμε σε ένα σχέδιο, αυτό προτείνω εγώ και το «Πράττω» όπου ανήκω και ένα σχέδιο για την Ελλάδα του 21ου αιώνα, πώς θα τα καταφέρουμε να μην ξεπέσουμε κι άλλο. Γιατί η χώρα βρίσκεται σε μια πορεία συρρίκνωσης, δηλαδή μειώνεται το ΑΕΠ μας, μειωνόμαστε δημογραφικά, η κτηνοτροφία μας διαλύεται, η βιομηχανία μας θα κλείσει, εκατοντάδες χιλιάδες μικρά εμπορικά καταστήματα θα κλείσουν, πού θα πάμε; Στην επόμενη μεγάλη οικονομική κρίση; Πρέπει, λοιπόν, να δούμε πώς θέλουμε, τι θέλουμε, γι’ αυτό να κουβεντιάζουμε δημόσια. Τι θέλουμε για το μέλλον της χώρας και, μετά, να σχεδιάσουμε πώς μπορούμε να φτάσουμε εκεί. Πώς θα ανανεώσουμε τα Πανεπιστήμιά μας που είναι εξαιρετικά και να πάψουν να τα βρίζουν διάφοροι άσχετοι, οι τύποι οι οποίοι πέρασαν με αντιγραφή με πεντάρια. Λοιπόν, να πάψουν να βρίζουν τα εξαιρετικά ελληνικά Πανεπιστήμια και να πάμε να τα συνδέσουμε με την παραγωγή νέων αγαθών και υπηρεσιών, νέας τεχνολογίας. Παραδείγματος χάριν, στην Πάτρα πριν από 30 χρόνια είχαμε ένα από τα τρία καλύτερα team Πληροφορικής σε όλη την Ευρώπη. Διαλύθηκε αυτό, πήγαν όλοι οι επιστήμονες στο εξωτερικό. Εμείς θα μπορούσαμε να είχαμε φτιάξει μια πολύ καλή σχολή Πληροφορικής, έχουμε και πολύ καλές σχολές, ακόμα και στο δικό μου το Πανεπιστήμιο του Πειραιά, Ψηφιακών Συστημάτων και Πληροφορικής και να παράγουμε καινούρια ψηφιακά και πληροφοριακά συστήματα. Πρέπει να πάψουμε να αφήνουμε να γίνονται όλα χωρίς εμάς. Βλέπω με ανησυχία, πρέπει να σας πω, ότι ετοιμάζονται για καινούριες αμυντικές βιομηχανίες όπου τσακώνονται για τα νέα αμυντικά συστήματα οι Γάλλοι με τους Γερμανούς. Δεν υπάρχει συμμετοχή της Ελλάδας. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι η Ελλάδα στους τομείς αιχμής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να συγκατατεθεί αυτοί να αναπτυχθούν, να πάρουν λεφτά ευρωπαϊκά, ότι θα συμμετέχει. Δεν μπορεί να είμαστε οι υπάλληλοι που απλώς δίνουμε την ψήφο μας για να κάνουν οι άλλοι τις μπίζνες και μετά να μας πετάνε για τα χρέη μας.
Θα μου επιτρέψετε κύριε Υπουργέ, επειδή εγώ χρησιμοποίησα τη λέξη ευκαιρία και μου ακούγεται λίγο τυχοδιωκτικό, το είπα γιατί ακριβώς γνωρίζω ότι και το ανθρώπινο δυναμικό διαθέτουμε και τις υποδομές για να κάνουμε αυτό το αναπτυξιακό άλμα που μας περιγράφετε. Να σας πω ένα παράδειγμα, στα νοσοκομεία της Βόννης και του Βερολίνου ακούς παντού ελληνικά γιατί οι καλύτεροι γιατροί, οι κορυφαίοι γιατροί είναι Έλληνες. Δηλαδή έχουμε και το ανθρώπινο δυναμικό και τις υποδομές.
Χιλιάδες Ελληνες γιατροί είναι στη Γερμανία, με ένα κόστος, το είχα υπολογίσει πριν 2 χρόνια, 18 δισεκατομμύρια για την ελληνική εκπαίδευση. Τους πήγαμε σχολεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια, φροντιστήρια, ξένες γλώσσες, πήγανε στην Ιατρική, κάνανε το αγροτικό τους, κάνανε την ειδίκευσή τους και μετά μ’ αυτά τα 18,5 δισεκατομμύρια που ξοδέψαμε, πάνε έξω. Γιατί δε φτιάχνουμε εδώ μια ωραία βιομηχανία εργαλείων ιατρικής, βιοϊατρικής και βιογενετικής, παραδείγματος χάριν δίπλα στην Πάτρα και στα Γιάννενα, να χτίσουμε καλύτερα το αεροδρόμιο των Ιωαννίνων και να μπορέσουνε να έρχεται αυτό που λέμε ο «ιατρικός τουρισμός» απ’ όλη τη Βαλκανική και τον αραβικό κόσμο. Ας κάνουμε τη χώρα μας κέντρο υψηλής ειδίκευσης. Και έχετε απόλυτο δίκιο, μα απόλυτο δίκιο, έχουμε καταπληκτική νεολαία, εμάς η νεολαία μας είναι μορφωμένη, έχουμε υψηλά ποσοστά αποφοίτων ανωτάτων σχολών, ξέρουνε πολλές γλώσσες που είναι απαραίτητες στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, εγώ είχα και την τύχη να έχω σε μαθήματά μου όπως η εξωτερική πολιτική της Κίνας, κορίτσια που ξέραν 7-8 γλώσσες της Ασίας, ζήλευα πρέπει να σας πω! Μιλάγανε κινέζικα, μανδαρίνικα, κινέζικα-ταϊβανέζικα, ιαπωνέζικα, μιλάγανε σανσκριτικά της Ινδίας… έχουμε τρομερά παιδιά, τρομερή νεολαία. Και να πάψουν να της βρίζουν και να της φωνάζουν, να της δώσουν μέλλον πρέπει και το μέλλον τους είναι ότι αυτοί μπορούν να μας πάνε με ένα σωστό πολιτικό σχεδιασμό, προς τα κει. Να με συγχωρέσετε που ξέφυγα από το κυρίως θέμα μας, αλλά έχω μεγάλες αγωνίες για την τύχη της χώρας. Βλέπω τη χώρα σε μια πορεία παρακμής, βλέπω ορισμένοι να σαπίζουν μέσα στην ύβρι, στη λάσπη κ.λπ. και βλέπω το χρέος μας να πηγαίνει απευθείας -αυτό σας έλεγα πριν- στα 250% του ΑΕΠ.
Πώς θα αντέξει η χώρα; Και πώς θα αντέξει και απέναντι στους εθνικούς της κινδύνους; Να σας φέρω ένα παράδειγμα, οι πόλεμοι του μέλλοντος θα είναι κυβερνοπόλεμοι. Δηλαδή, θα αγοράζουμε εμείς εξοπλισμούς, εξοπλισμούς και θα μπορεί κάποιος με ένα σωστό οικοδομημένο κυβερνοπόλεμο να μας παραλύει, όλη την αμυντική μας διάταξη, όλα τα αμυντικά μας όπλα και μας έχει υπόδουλους απλώς μ’ αυτό. Εδώ, για να αντιμετωπίσεις το μέλλον λοιπόν, δεν είναι μόνο θέμα οικονομίας αλλά και εθνικής προστασίας και άμυνας. Χρειαζόμαστε να αναπτύξουμε τις νέες τεχνολογίες και τα νέα συστήματα. Δεν μπορεί το Ισραήλ να φτιάχνει στο Αζερμπαϊτζάν –καλά κάνει, μπορεί, αλλά το λέω ρητορικά- να φτιάχνει εργοστάσιο drones με τα οποία drones κέρδισε με πολύ βάναυσο τρόπο το Αζερμπαϊτζάν τους Αρμένιους στον πρόσφατο πόλεμο και να έχει η Τουρκία να κατασκευάζει drones και να μην φτιάχνουμε εμείς στην Ελλάδα βιομηχανία drones. Τα οποία drones δεν είναι μόνο για αμυντικούς πολεμικούς σκοπούς. Τα drones είναι και για καθημερινούς σκοπούς από τη χαρτογράφηση της χώρας και τον προσδιορισμό με ακρίβεια των ιδιοκτησιών σε όλα αυτά τα μέτρα που παίρνονται σήμερα για το να ξέρουμε τι ανήκει σε ποιον, μέχρι καιρό, τουριστικά μέρη κ.λπ. Είναι οι νέες τεχνολογίες, δεν είναι δυνατόν να μην ενδιαφέρεται κανείς και να μην κινούμαστε σε μια τέτοια κατεύθυνση συμπαραγωγής, συν-ανάπτυξης. Εγώ είχα συμφωνήσει ως Υπουργός Εξωτερικών με το Ισραήλ να φτιάξουμε ένα πάρκο τεχνολογίας στη Θεσσαλονίκη και με την Κίνα ένα πάρκο τεχνολογίας στην Δυτική Αττική. Τα πάρκα τεχνολογίας είναι υποδομές τις οποίες συμφέρουν και μαζεύουν δεκάδες χιλιάδες επιστήμονες και χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις και παραρτήματα μεγάλων πολυεθνικών και αναπτύσσουν ένα σύστημα, μια περιοχή υψηλής τεχνολογίας που διαχέεται μετά στη χώρα. Και με μεγάλο μου καημό ανακάλυψα ότι στη Σόφια έχουν ένα τέτοιο πάρκο με 80 χιλιάδες απασχολούμενους. Στη Σόφια που ήταν 100 χρόνια πίσω από εμάς όταν έπεφτε το σύστημα του υπαρκτού σοσιαλισμού. Μέχρι και στη Σαουδική Αραβία με 14 χιλιάδες κόσμο, βρήκα τεχνολογικό πάρκο. Να μη σας πω για τα τεχνολογικά πάρκα του Βιετνάμ που παράγουν τα πάντα, από στεντ για ενώσεις αρτηριών μέχρι computer και ψηφιακά τηλέφωνα, η Samsung εκεί παράγει. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δεν έχει καμία επαφή μ’ αυτές τις σχέσεις, νανοτεχνολογία, ρομποτική, ψηφιακή τεχνολογία. Εχουμε ορισμένες σχολές, περιορισμένες, δεν τους δίνουμε αρκετά χρήματα, δεν έχει μέλλον ο τόπος με αυτή τη νοοτροπία και πρέπει να συμβάλουμε όλοι μας να πάψουμε να παρακολουθούμε ανούσιους τρίτης κατηγορίας καβγάδες γιατί μερικοί πολιτικοί το μόνο που ξέρουν να κάνουν είναι αυτό. Δε μπορούν να σκεφτούν για το μέλλον της χώρας, δε μπορούν να σχεδιάσουν και καιρός είναι να κάτσουν να διαβάσουν, να μορφωθούν και να βοηθήσουν τη χώρα να πάει στο μέλλον.
«Έχουμε καταπληκτική νεολαία, μορφωμένη, με υψηλά ποσοστά αποφοίτων ανωτάτων σχολών, ξέρουν πολλές γλώσσες που είναι απαραίτητες στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, έχουμε τρομερά παιδιά, τρομερή νεολαία. Να πάψουν να τη βρίζουν, να της δώσουν μέλλον ένα σωστό πολιτικό σχεδιασμό»
Έτσι. Πόσο χρήσιμα ήταν αυτά που μας είπατε, εκεί στο «Πράττω» τελικά σκέφτεστε πάρα πολύ κύριε Υπουργέ και παρακολουθείτε τις καινούριες τεχνολογίες με πολύ μεγάλη αγωνία γιατί βλέπετε πόσο υστερούμε, αυτό αντιλαμβάνομαι.
Εχουμε βάλει εδώ και 10 χρόνια μόνοι μας, μέχρι πριν 3-4 χρόνια είμασταν οι μόνοι, θέματα πώς θα πάμε στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, πώς θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τις νέες τεχνολογίες και τις συνεργασίες διεθνώς που μπορούμε να κάνουμε. Πρέπει κανείς να έχει όραμα, αυτός ο τόπος υποφέρει από έλλειψη οράματος κι επειδή υποφέρει από έλλειψη οράματος, σχεδίου και προοπτικής έχουμε φτάσει στην αστυνομοκρατία, στις συγκρούσεις οι οποίες δεν οδηγούν πουθενά, σε συνεχείς συλλήψεις, σε συνεχείς παραβιάσεις του δικαίου και των νόμων, δεν είναι προοπτική. Μπορεί κάποιοι να ικανοποιούνται, εμείς στο «Πράττω» δεν ικανοποιούμαστε. Θέλουμε μια άλλη Ελλάδα και λέμε ότι θέλουμε μια Ελλάδα, αυτό που λέμε τη λέξη, είναι όμορφη λέξη, μια Ελλάδα της αναγέννησης. Η χώρα πρέπει να αναγεννηθεί, να φτιαχτεί πάνω σε άλλη βάση, πάνω σε νέες τεχνολογίες και με καινούρια αισιοδοξία.
Τώρα, σήμερα και αύριο στην Αθήνα, δε ξέρω αν γνωρίζετε πού θα γίνουν αυτές οι συνομιλίες, μέχρι πριν από λίγο που ανέτρεξα σε κάποια site, υπάρχει μια μυστικότητα, ξεκινά ο 62οςγύρος των διερευνητικών. Η Τουρκία έκανε ότι περνούσε από το χέρι της, κ. Κοτζιά, να τρενάρει την έναρξη αυτού του γύρου. Αλήθεια κατά την άποψή σας, αποσκοπώντας τι; Γιατί ήθελε σώνει και καλά να πάει πιο πίσω;
Καταρχάς, πρέπει να σας πω ότι ως άνθρωπος που έχω δουλέψει στο Υπουργείο Εξωτερικών, όχι ως Υπουργός, έχω δουλέψει και που τότε γίνανε πάρα πολλοί γύροι συνομιλιών στις αρχές του 21ου αιώνα. Με ενοχλεί όλη αυτή η δημοσιότητα, δεν αντιλαμβάνομαι την κυβέρνηση γιατί προσπαθεί να αποδείξει ότι κάνει κάτι στην εξωτερική πολιτική και δίνει δημοσιότητα σε διαδικασίες, όχι μυστικές, αλλά οι οποίες χρειαζόντουσαν τη δημόσια ηρεμία τους, χρειάζονται νηφαλιότητα και χρειάζονται υπομονή. Όταν αυτά τα κάνεις κύρια θέματα και αρχίζει η κουβέντα το ένα ή το άλλο, χάνεται η νηφαλιότητα, γίνονται όλοι ανυπόμονοι και δεν οδηγείται πουθενά αυτή η συζήτηση. Δεν κάνουν καλά οι δυο πλευρές μ’ αυτό το επικοινωνιακό παιχνίδι. Δεύτερον, αφού το κάνουν το επικοινωνιακό παιχνίδι, ας το κάνουν με σοβαρότητα. Όπως πάντα, δημοσιεύτηκε ταυτόχρονα στην Τουρκία και την Ελλάδα, στην Αθήνα, η πραγματοποίηση του 62ου γύρου των διερευνητικών. Με μια διαφορά: ούτε σ’ αυτό δε μπόρεσαν να συμφωνήσουν. Ότι η ελληνική ανακοίνωση λέει ότι θα γίνει μία μέρα σήμερα και η τουρκική λέει ότι θα γίνουν δυο, σήμερα και αύριο. Θα μου πείτε, είναι τυπικό αλλά δείχνει πόσο ασυντόνιστα γίνονται αυτά. Δεύτερον, κάθονται και λένε και φτιάχνουν ολόκληρα άρθρα που θα συναντηθούν οι γενικοί γραμματείς των δυο υπουργείων αύριο. Αυτά γινόντουσαν όταν ήμουν εγώ Υπουργός, πάρα πολύ συχνά, γιατί η διπλωματία δεν είναι ένα εργαλείο μόνο φιλίας, δηλαδή το να συζητάς με φίλους και να περνάς καλά.
Η διπλωματία είναι πολύ πιο απαραίτητη εκεί που έχεις προβλήματα και ορθώς γίνονται συναντήσεις, κάποιοι λένε ότι δεν πρέπει να γίνονται. Όχι, λάθος. Ορθώς γίνονται οι συναντήσεις, ώστε να μην παγώσουν εντελώς οι σχέσεις μας και εκτραπούν ακόμα περισσότερο. Σήμερα έχουμε μια ανακοίνωση της Τουρκίας, που είναι προκλητική, η οποία είναι η ρηματική διακοίνωση προς το Ισραήλ και την Ελλάδα, η οποία θέτει θέμα ότι δεν μπορεί να περάσει το καλώδιο το ηλεκτροφόρο που έχουν συμφωνήσει η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Κύπρος, μέσα από την Ανατολική Μεσόγειο γιατί τέμνεται πάνω σε θαλάσσια νερά της Τουρκίας. Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία θέλει είτε να της αναγνωρίσουμε μια ΑΟΖ και στην έκταση που εκείνη επιθυμεί έχοντας καταργήσει το διεθνές δίκαιο που λέει ότι τα νησιά έχουν και υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ ή θα το έχει αυτό ως προκάλυμμα για να κάνει προβοκάτσιες αν τυχόν προσπαθήσουν οι χώρες της περιοχής να μεταφέρουν ηλεκτρισμό μέσω του ηλεκτροφόρου αυτού καλωδίου. Ο ηλεκτρισμός ο έτοιμος έχει ένα μειονέκτημα και πολλά πλεονεκτήματα. Το μειονέκτημα είναι ότι δεν μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις για πάσα χρήση, παρά μόνο το έτοιμο ηλεκτρικό, όπου αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Απ’ την άλλη, έχει το πλεονέκτημα ότι είναι πολύ πιο φτηνό απ’ ότι να μεταφέρεις πετρέλαιο και αέρα και το μετατρέψεις σε ηλεκτρισμό. Προσπαθεί η Τουρκία λοιπόν να εμποδίσει αυτή την ανάπτυξη κι είχαμε το πρόβλημα με τον Eastmed. Ο Eastmed ήταν ένα μεγάλο οικονομικό, πολιτικό, γεωπολιτικό πρότζεκτ που θα συνέδεε όλη την Ανατολική Μεσόγειο με την Ευρώπη. Δυστυχώς κάποιοι μου λένε, ελπίζω να μην είναι αλήθεια, αλλά είναι σοβαροί άνθρωποι αυτοί που το λένε, ότι πηγαίνοντας τον Νοέμβριο ο κ. Μητσοτάκης στην Αίγυπτο, συμφώνησαν να μην περάσει ο Eastmed από την Κύπρο. Και, δυστυχώς, εφόσον ο κ. Μητσοτάκης έκανε αυτή την πρόταση, θα έπρεπε πριν να έχει ενημερώσει και να έχει διαβουλευτεί με την κυπριακή κυβέρνηση. Αλλά επειδή δεν διαβουλεύονται ουσιαστικά με την κυπριακή κυβέρνηση, δεν της το ανακοίνωσαν ποτέ, ίσως ντρεπόταν, ίσως δεν τολμούσε να το πει στους Κυπρίους ο Μητσοτάκης και οι Κύπριοι το έμαθαν τον Γενάρη από το Ισραήλ. Είναι αυτό σχέσεις Ελλάδας – Κύπρου; Εγώ αφήνω το πρότζεκτ που αντί να τα υπερασπιστούν θέλουν να το ξαποστείλουν για να μην ενοχλούνται οι Τούρκοι, που είναι απαράδεκτο, αλλά εγώ πάω στο άλλο: δεν έπρεπε να διαβουλεύεται η ελληνική κυβέρνηση όταν παίρνει μέτρα που αφορούν τους Κύπριους και τη γεωγραφική-γεωπολιτική τους θέση; Είναι δυνατόν να τα κουβεντιάζει με τρίτους και να μην ενημερώνει ούτε πριν αλλά ούτε καν μετά;
Ναι μα γιατί να παίρνει η ελληνική κυβέρνηση αποφάσεις για λογαριασμό της Κύπρου δεν καταλαβαίνω… ή μάλλον να συναινεί σε κάτι και μάλιστα εν κρυπτώ…
Για τον αγωγό, παίρνει απόφαση ότι μπορεί να πάει κι από την Αίγυπτο στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας και με το που παίρνει αυτή την απόφαση ουσιαστικά έχει αδειάσει τους Κύπριους. Τους αδειάζει ντε φάκτο. Τους αδειάζει ντε φάκτο, αλλά και δεν τους ενημερώνει να ετοιμαστούνε ή να τους πούνε μια γνώμη ή να κάνουν μια… αδελφά κράτη πρέπει να είμαστε.
Διπλό το ατόπημα επομένως. Και της συναίνεσης και της εν κρυπτώ συναίνεσης…
Ασφαλώς, είσαστε πάρα πολύ ακριβής όπως πάντα γι’ αυτό χαίρομαι να συνομιλώ μαζί σας, ευχαριστώ πολύ. Πρέπει να σας πω ότι η Κύπρος είναι λίγο αφημένη στην τύχη της από την ελληνική κυβέρνηση. Εγω σας θυμίζω, ότι όταν πηγαίναμε στις διαπραγματεύσεις στη Γενεύη και στο Κραν Μοντανά το 2017, είχα φτιάξει ένα μεγάλο κείμενο, σειρά κειμένων τα οποία όλα μαζί είναι πάνω από 300 σελίδες, είχα φτιάξει όμως ένα μεγάλο κείμενο γιατί πρέπει να καταργηθούν οι εγγυήσεις και το είχα κυκλοφορήσει παντού στη διεθνή κοινωνία και είχα εξηγήσει στον ΟΗΕ κι έτσι κερδίσαμε και τον Γκουτέρες, και τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, ότι πρέπει να καταργηθούν οι εγγυήσεις, είχα φτιάξει ένα δεύτερο μεγάλο σχέδιο φιλίας ανάμεσα στην Ελλάδα, Κύπρο και Τουρκία που απαντούσε σε όλους αυτούς που έλεγαν ότι είναι εχθρικές μας οι ενέργειες και ούτω καθεξής, είχα φτιάξει ένα κείμενο για το πώς πρέπει να αποχωρήσουν τα κατοχικά στρατεύματα κι εκεί πάνω κουβεντιάσαμε με τους Κύπριους, πήγα στη Λευκωσία, είχα την τιμή δύο φορές να συνομιλήσω με το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας της Κύπρου, να είναι καλά τα αδέρφια μας οι Κύπριοι και συμφωνήσαμε τη γραμμή μας τη συγκεκριμένη, πώς αντιμετωπίζαμε τα θέματα που ήταν πάνω στο τραπέζι για τη διαπραγμάτευση. Εσείς έχετε δει κανένα κείμενο από την ελληνική κυβέρνηση που να μας λέει τι θέλει; Εδώ πήγε ο κ. Μητσοτάκης ψηφιακά, στην ψηφιακή συνέλευση του ΟΗΕ που έκανε την ετήσια ομιλία του Σεπτέμβρη που κάνει κάθε Ελληνας πρωθυπουργός, αν δε μπορεί εκείνος πάει ο Υπουργός Εξωτερικών, για τις θέσεις της Ελλάδος στον κόσμο και ξέχασε να χρησιμοποιήσει τη λέξη κατοχή για την Κύπρο. Την οποία την ξέχασε και η αξιωματική αντιπολίτευση, την ξαναθυμήθηκε τελευταία, όταν έκανε μια ειδική ανακοίνωση για τις ελληνοτουρκικές θέσεις και το κυπριακό. Είναι δυνατόν ελληνικές πολιτικές δυνάμεις και πάνω απ’ όλα ελληνική κυβέρνηση να ξεχνάει να μιλάει για την κατοχή, να μη μας εξηγεί πως σκοπεύει να παλέψει ώστε να απαλλαγούμε από την κατοχή;
«Ο κ. Μητσοτάκης έκανε την ετήσια ομιλία του Σεπτέμβρη στην ψηφιακή συνέλευση του ΟΗΕ για τις θέσεις της Ελλάδος στον κόσμο και ξέχασε να χρησιμοποιήσει τη λέξη κατοχή για την Κύπρο. Την οποία την ξέχασε και η αξιωματική αντιπολίτευση, την ξαναθυμήθηκε τελευταία. Είναι δυνατόν ελληνικές πολιτικές δυνάμεις και πάνω απ’ όλα ελληνική κυβέρνηση να ξεχνάει να μιλάει για την κατοχή, να μη μας εξηγεί πως σκοπεύει να παλέψει ώστε να απαλλαγούμε από την κατοχή;»
Μα δεν ξεχνάει κύριε Υπουργέ, έχει διαλυθεί, δεν υφίσταται πλέον ούτε κοινό αμυντικό δόγμα, ούτε τίποτα κοινό. Μιλάμε για την Κύπρο σαν να μιλάμε για τη Βουλγαρία, με τέτοια ουδετερότητα, με τέτοια απόσταση στο λόγο μας…
Και ξέρετε τι άλλο με ανησυχεί; Μου θυμίζει ελληνική κυβέρνηση της ελληνικής δεξιάς της ΝΔ τη συμπεριφορά που είχε η κυβέρνηση της ΕΡΕ τη δεκαετία του ’50. Σε ένα καταπληκτικό του βιβλίο ο παλιός πρέσβης της Κύπρου στην Ελλάδα και καθηγητής πανεπιστημίου, ο Γιώργος Γεωργίου, που φέρει τον τίτλο «Αβέρωφ – Σεφέρης ρήξη» γιατί ο Σεφέρης όπως ξέρετε άνηκε στην ΕΡΕ ιδεολογικά. Προσωπικά, ήταν πολύ φίλος με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, είχε παντρευτεί την αδερφή του Τσάτσου που ήταν ο πρώτος τη τάξει Υπουργός στην κυβέρνηση Καραμανλή τη δεκαετία του ’50, ήταν φίλος με τον Αβέρωφ ως πρέσβης, τον οποίο ο Αβέρωφ τον χρησιμοποιούσε για το κυπριακό και τσακωθήκανε μια ωραία ημέρα που ανακάλυψε ότι ο Αβέρωφ έλεγε στο αυτί των Βρετανών ότι πρέπει να απαλλαγούμε από το Κυπριακό, κάντε εσείς μια πρόταση για διχοτόμηση κι εγώ διαμαρτυρόμενος στο τέλος θα συμφωνήσω. Λοιπόν, ήθελαν τότε, θεωρούσαν το Κυπριακό βάρος πάνω τους, δεν βλέπανε την Κύπρο σαν ένα νησί χιλιετηρίδων ελληνισμού, σαν ένα αδερφό νησί, σαν το χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο μέσα στη θάλασσα, σαν τη Μεγαλόνησο. Σαν βάρος… Και φοβάμαι πάρα πολύ, ότι ο κ. Μητσοτάκης, άθελά του, επειδή έτσι νιώθει, δεν τον κατηγορώ για κάτι, καταγράφω όμως μια κατάσταση, νιώθει ότι είναι βάρος το Κυπριακό και ότι καλά είναι να απαλλαγούμε να τελειώνουμε από αυτό. Δεν είναι σωστό. Πρώτον γιατί το Κυπριακό είναι ελληνισμός και δεύτερον γιατί αν πάθουμε ζημιά στην Κύπρο, θα πάθουμε ζημιά και στο Αιγαίο και στη Θράκη και στα άλλα μέρη. Γιατί όπως μετά από την κατοχή της Βόρειας Κύπρου μας αναπτύχθηκαν τα θέματα του Αιγαίου, των γκρίζων ζωνών και των Ιμίων, τα ίδια θα συμβούν αν φερθούμε για άλλη μια φορά επιπόλαια απέναντι στο Κυπριακό. Εχω λοιπόν μια μεγάλη ανησυχία.
Πριν πείτε οτιδήποτε κ. Υπουργέ, σας διακόπτω αλλά δεν μπορώ να μην το πω, θέλω να το πω δημόσια. Χαίρομαι να μιλώ μαζί σας γιατί διακρίνω αυτό που λέγεται αριστερός πατριωτισμός. Συνήθως ένας αριστερός λόγος στερείται πατριωτικής απόχρωσης και μαζί σας τον χορταίνω αυτόν το λόγο, ειλικρινά.
Κι έχω γράψει κι ένα βιβλίο για την Αριστερά και τον πατριωτισμό, πριν 6-7 χρόνια, σας ευχαριστώ. Ακούστε να σας πω υπάρχουν δύο άλλα αρνητικά θέματα. Το ένα είναι, απ’ ότι φαίνεται η πολιτική τάξη της Κύπρου έχει εμπλακεί σε σκάνδαλο με χρυσές βίζες, δηλαδή παροχή κυπριακής, άρα ενωσιακής ευρωπαϊκής ιθαγένειας, υπηκοότητας τουλάχιστον, με αντάλλαγμα κάποιες επενδύσεις ή αγορά κάποιου σπιτιού πάνω από την αξία των 250 χιλιάδων ευρώ. Φαίνεται ότι εκεί δεν τα κάνανε καλά, όλα τα κόματα, είναι μπλεγμένοι από τη Δεξιά μέχρι την Αριστερά κι από την πολιτική μέχρι φαίνεται και άλλους θεσμούς. Αυτό φαίνεται ότι είναι έτσι. Κακώς, κάκιστα. Αλλά βλέπω τώρα ένα σταθμό τον Al Jazeera, ο οποίος είναι του Κατάρ, ο οποίος είναι υπό τον έλεγχο του Κατάρ, της Τουρκίας και των Βρετανών. Τρεις δυνάμεις που δεν είναι πολύ αγαπησιάρες, ας το πω έτσι γλυκά και τρυφερά, με την Κύπρο. Να ξεκινούν την επίθεση γι’ αυτές τις βίζες, να κάνουν τις αποκαλύψεις με αποτέλεσμα, πρώτον: να παραιτείται ο πατριωτικών αισθημάτων Πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής. Να γίνεται μια μεγάλη επίθεση τον ογκόλιθο πατριωτισμού στον Αρχιεπίσκοπο της Κύπρου, ο οποίος είναι εκλεγμένος, ξέρετε στην Κύπρο εκλέγεται ο Αρχιεπίσκοπος από λαϊκό δημοψήφισμα, δηλαδή με μεγάλη λαϊκή αποδοχή ο οποίος έχει πατριωτική στάση και τον οποίον –πιθανόν να έχουν και δίκιο, δε συζητώ τη νομική πλευρά, με ενδιαφέρει όμως η εικόνα, που δεν είναι τυχαίο που συμβαίνει τώρα όλο αυτό- και ένα πολύ αδυνατισμένο από αυτό το σκάνδαλο Αναστασιάδη. Δηλαδή δημιουργούν συνθήκες να πάει όσο το δυνατόν πιο αδύνατος ο Αναστασιάδης στη διαπραγμάτευση. Τώρα, μεγάλα παιδιά είμαστε, μεγάλη εμπειρία έχω και από το κυπριακό και από την εξωτερική πολιτική, είναι ολοφάνερο ότι αυτό ήταν σχεδιασμένη επίθεση από τον Al Jazeera.
Το δεύτερο που με ανησυχεί είναι το εξής: εμφανίζεται η Τουρκία να ζητάει δυο κράτη και ο νέος της υπάλληλος που παριστάνει τον «πρωθυπουργό» των κατεχομένων, μιλάει κι αυτός για δυο κράτη και βλέπω έναν πανικό σε κομμάτι του ελληνισμού ή κάποιοι το χρησιμοποιούν για άλλους σκοπούς, δε με ενδιαφέρει. Η αλήθεια είναι, η δικιά μου εκτίμηση, δεν θα είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που κάνω λάθος, έχω κάνει κι εγώ λάθη αλλά ποτέ ηθελημένα ή επί σκοπού, αλλά η δικιά μου εκτίμηση εν πάση περιπτώσει και μέχρι τώρα στο κυπριακό έχω δικαιωθεί, η δικιά μου εκτίμηση είναι ότι οι Τούρκοι δε θέλουν δυο κράτη. Οι Τούρκοι, η χειρότερη γι’ αυτούς λύση θα ήτανε μια ενιαία Κύπρος. Η δεύτερη χειρότερη θα ήταν να είναι ένα ελληνοκυπριακό, αμιγώς ελληνοκυπριακό κράτος πάνω στην κοιλιά τους, σαν μαχαίρι στην ανατολική μεσόγειο. Αρα γιατί μιλάνε για δυο κράτη; Κατά τη γνώμη μου μιλάνε όλοι για δυο κράτη ώστε να εμφανιστεί η κάκιστη συνομοσπονδία στην Κύπρο ως η δημιουργική λύση. Δηλαδή μας λένε δυο κράτη, μας πιάνει πανικός και μετά ο συμβιβασμός γίνεται στη συνομοσπονδία και παίρνεις όλους τους καλούς. Τι έχει η συνομοσπονδία; Η συνομοσπονδία διατηρεί την «κρατική» οντότητα των σημερινών κατεχομένων και υπό την επιρροή των Τούρκων γιατί θα προβλέπεται φαντάζομαι ότι θα μπορούν να έχουν εμπορικές, οικονομικές σχέσεις με τρίτα κράτη από μόνα τους κι όχι μέσω της Κυπριακής Δημοκρατίας και ταυτόχρονα με την επίδραση που θα έχει, γιατί θα είναι μια συνομοσπονδία, έχουν βρει ένα καινούριο ονοματάκι «χαλαρή ομοσπονδία», θα μπορούν δε μέσω των οργάνων της Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλαδή της συνομοσπονδίας ή της χαλαρής ομοσπονδίας, να ελέγχουν τρία πράγματα: τη διεθνή χρηματοπιστωτική κίνηση της Κύπρου, την άμυνά της και την εξωτερική της πολιτική. Δηλαδή, θα γίνει συνέταιρος μέσω των σημερινών κατεχομένων που θα είναι συνομοσπονδιακό κράτος, θα είναι συνέταιρος η Τουρκία με την Κυπριακή Δημοκρατία…
«Κατά τη γνώμη μου μιλάνε όλοι για δυο κράτη ώστε να εμφανιστεί ως η δημιουργική λύση η κάκιστη συνομοσπονδία, η οποία -μέσω των σημερινών κατεχομένων, που θα είναι συνομοσπονδιακό κράτος- θα καταστήσει την Τουρκία συνεταίρο με την Κυπριακή Δημοκρατία…»
Και την ενέργεια ξεχάσατε κύριε Κοτζιά. Και την ενέργεια ξεχάσατε από το τρίπτυχο που είπατε.
Και την ενέργεια. Αλλά εμένα αυτό που με ενδιαφέρει είναι να εξηγήσω ότι κάνουν έναν εκβιασμό περί δυο κρατών και θέλουν να καταλήξουν σε ένα σχήμα με το οποίο η Τουρκία θα έχει πρόσβαση και επιρροή σε όλα τα ζητήματα των διεθνών οικονομικών σχέσεων, της εξωτερικής πολιτικής, στα οποία εντάσσεται και η διεθνή ενεργειακή πολιτική γιατί δε μιλάμε για την εσωτερική ενέργεια. Λοιπόν, αυτή είναι μια κάκιστη λύση για την Κύπρο γιατί η μόνη καλή λύση για την Κύπρο, είναι αυτή που δίνει όσο το δυνατόν περισσότερο δικαιώματα στους Τουρκοκύπριους, ένα βαθύτατο αίσθημα ασφάλειας στους Ελληνοκύπριους και απαλλάσσει την Κύπρο από την τουρκική και οποιαδήποτε άλλη επιρροή. Μην ξεχνάτε ότι ισχύει η συζήτηση και την υιοθέτησε τότε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ την έννοια του κανονικού κράτους. Δηλαδή δε μπορεί ένα κράτος-μέλος του ΟΗΕ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να είναι ένα κράτος εξαρτημένο, υπό κατοχή ή υπό την εποπτεία και τον έλεγχο τρίτων κρατών, με συστήματα ας πούμε εγγυήσεων. Θέλουμε λοιπόν μια Κύπρο η οποία να είναι κανονικό κράτος και αυτή πρέπει να είναι η επιδίωξη κάθε διαπραγμάτευσης. Οπως αποφεύγει η κυβέρνηση να πει τη λέξη κατοχή, έτσι αποφεύγει να πει αυτό που υιοθέτησε χάρη στη διπλωματική μας ενέργεια ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, το υιοθέτησε σαν δικιά του πρόταση να καταργηθούν τα συστήματα εγγυήσεων, να υπάρξει χρονοδιάγραμμα να φύγει ο κατοχικός στρατός, να γίνει η Κύπρος κανονικό κράτος. Τα εγκαταλείπει η ελληνική κυβέρνηση, δεν τα παλεύει…
Για να δούμε κι ο κ. Γκουτέρες πόσο συνεπής θα φανεί τον Απρίλη σε αυτά που ο ίδιος πρότεινε…
Μα αν η Ελλάδα δεν πιέζει και δεν διεκδικεί αυτά που έχει κερδίσει, τα κεκτημένα του Μοντανά δεν έχει κανένα λόγο… Ο ΟΗΕ διαμεσολαβεί, δεν είναι υπερασπιστής των ελληνικών θέσεων για τις οποίες είχε πειστεί πριν τέσσερα χρόνια. Και επιτρέψτε μου να σας πω και κάτι ακόμα, μου προκαλεί την ανησυχία και ένα άλλο γεγονός. Όλες οι πληροφορίες που παίρνω είναι ότι έχει ανακατευτεί πάρα πολύ ισχυρά η Βρετανία, για άλλη μια φορά σε αυτή την υπόθεση. Το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών, σε αντίθεση με τον Μπόρις Τζόνσον τότε, μιλάω για την εποχή που συνομιλούσα με όλους τους, είναι φιλοτουρκικό. Ο Μπόρις Τζόνσον ήταν πολύ προσεκτικός και βοήθησε πρέπει να πούμε στο Μοντανά. Εκεί οι Βρετανοί θέτουν ως προϋπόθεση για να πάμε στην πενταμερή, να κάνει εκ προοιμίου, πριν από τη διαπραγμάτευση, ορισμένες υποχωρήσεις η κυπριακή πλευρά ώστε να έρθουν ευχαριστημένοι οι Τούρκοι. Μα αν οι Τούρκοι έχουν πάρει πράγματα χωρίς να δώσουν τίποτα, πριν καν ξεκινήσει μια διαπραγμάτευση, γιατί να μην έρθουν ευχαριστημένοι σαν σουλτάνοι και πασάδες, να κάτσουν σε αυτή τη διαπραγμάτευση; Και ανάμεσα στα άλλα που ζητάνε οι Βρετανοί και οι Τούρκοι μέσω των Βρετανών, είναι να μην επιμείνει η κυπριακή πλευρά –και βλέπω την ελληνική που δεν επιμένει, γι’ αυτό ανησυχώ- τα κεκτημένα του Κραν Μοντανά.
Και να κάνω και ένα σχόλιο πάνω σ’ αυτό, όταν οι Τούρκοι και οι φιλότουρκοι στο βρετανικό πολιτικό σύστημα, όχι όλο αλλά οι φιλότουρκοι, επιδιώκουν να μην ξεκινήσει η διαπραγμάτευση από κει που έμεινε, τα 6 σημεία του Γκουτέρες στο Κραν Μοντανά, είναι ολοφάνερο ποιος ήθελε στο Κραν Μοντανά λύση και ποιος δεν ήθελε. Διότι αν εκείνοι θέλανε τη λύση που υπήρχε έτοιμη, όπως ψευδώς με κατηγόρησαν διάφοροι στην Κύπρο και την Ελλάδα, τότε αυτοί θα λέγαν να ξεκινήσουμε από κει. Θα ήταν ευχαριστημένοι. Εάν αυτοί ήταν που τα χάλασαν, όπως έχω περιγράψει με ακρίβεια τη διαπραγμάτευση λεπτό προς λεπτό, που έγινε, και πώς οι Τούρκοι τη διαλύσανε και πώς σηκωθήκαν και φύγανε, τότε είναι φυσιολογικό αφού δε θέλαν τότε να συμφωνήσουμε σε αυτά που πρότεινε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, να μη θέλουν και να ξεκινήσουμε από αυτήν τη συμφωνία. Λοιπόν, έχω πάρα πολλούς λόγους απ’ ότι καταλαβαίνετε για να έχω μια ανησυχία για την υπόθεση…
Μα τώρα μας περιγράψατε πως εξυφαίνεται αυτός ο σχεδιασμός, μέχρι να φτάσουμε στην πενταμερή, που κοινώς θα μας παρουσιάσει τη λύση της συνομοσπονδίας ως μια πολύ καλή λύση για το κυπριακό.
Το καλό είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τοποθετηθεί ενάντια στη συνομοσπονδία. Και γι’ αυτό οι Τούρκοι δεν θέλουν την παρουσία της στις διαπραγματεύσεις. Εμείς όπως θυμόσαστε, επιβάλλαμε και στη Γενεύη, και πολύ περισσότερο στο Κραν Μοντανά την παρουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία έκανε διαμέσου του αντιπροέδρου της, του Τίμερμαν, αξιολογήσεις σε κάθε πρόταση από όποια πλευρά κι αν προερχόταν, αν αυτή συναντά και είναι σύννομη με το ευρωπαϊκό Δίκαιο, το ευρωπαϊκό κεκτημένο και με τον τρόπο που η Κύπρος υπάρχει και ενσωματώνεται στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση. Είναι πάρα πολύ καλά διότι κόβονται με το ευρωπαϊκό κεκτημένο διάφορες υπερβολικές τοποθετήσεις Τούρκων και Τουρκοκυπρίων. Καλό είναι αυτό. Βλέπω τώρα και την αμερικάνικη κυβέρνηση να κινείται, ξέρετε ότι ο Μπάιντεν είχε εξαιρετικά καλές σχέσεις – θέλω να πω, δεν σημαίνει κάτι- αλλά είχε εξαιρετικά καλές σχέσεις με το ελληνοκυπριακό λόμπι στις ΗΠΑ και είχε και πολύ καλό φίλο τον Νίκο Μούγιαρη, αυτόν τον μεγάλο Κύπριο πατριώτη, που δυστυχώς τον χάσαμε στα τέλη του 2018 και μας λείπει πάρα πολύ, και από το λόμπι στις ΗΠΑ αλλά και σαν φίλος εμένα προσωπικά.
Δηλαδή μας λέτε ότι μπορεί να φρενάρει μια τέτοια εξέλιξη από τη μια η Ευρώπη που δεν κουβεντιάζει για τη λύση της συνομοσπονδίας κι από την άλλη ο Μπάιντεν, η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Δεν περιμένω, θέλω να διευκρινίσω πάλι, λέω ότι κοιτάξετε να δείτε, αν δεν κάνει τίποτα η Ελλάδα αυτοί οι παίκτες θα στηρίξουν την Τουρκία. Δηλαδή στη διεθνή διπλωματία, πρέπει ο άλλος να έχει λόγους να σε στηρίξει ή κόστος. Αν ο άλλος έχει να κερδίσει από την Τουρκία και δεν έχει κόστος από την Ελλάδα, τι θα κάνει; Θα στηρίξει την Τουρκία. Δηλαδή αν έχετε δυο επιχειρηματίες που ανταγωνίζονται, κι εσείς στηρίξετε τον πρώτο κι ο δεύτερος πει δεν πειράζει, ο πρώτος θα σου δώσει πολλά λεφτά, θα πάτε με τον πρώτο. Μόνο αν ο δεύτερος αντισταθεί και σας πει «θα έχει συνέπειες η στήριξη στον πρώτο», θα αρχίσετε να σκέφτεστε. Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θέλει συνομοσπονδία για λόγους αρχής. Αν όμως η Ελλάδα δεν δουλέψει μαζί της και δεν την πείσει τι ακριβώς θέλει, γιατί έχει δίκιο και πώς πρέπει να γίνει, θα συμμετάσχει ας πούμε στην καλύτερη η Ευρωπαϊκή Ενωση στις διαπραγματεύσεις αλλά στην πορεία, πλην του βασικού ζητήματος, γιατί είναι συνομοσπονδία ναι ή όχι, στα άλλα θα θωπεύει την Τουρκία, αν εμείς δεν κάνουμε τη δουλειά μας. Ή ο Μπάιντεν ήταν φιλικά διακείμενος προς τους Ελληνοκύπριους το 2010-2018, αλλά αν δε δουλεύουν και δεν ξέρω τι κάνουνε, οι Ελληνες διπλωμάτες, η ελληνική διπλωματία, η ελληνική κυβέρνηση στο να επηρεάσουν συστηματικά τη σκέψη της αμερικανικής διοίκησης, πάλι θα τους βρούμε απέξω και επιπλέον, όπως και τότε έτσι και τώρα επιμένω: δεν έχουμε κανένα λόγο να αφήνουμε μόνους τους Βρετανούς επειδή είναι εγγυήτρια δύναμη να επηρεάζει τον ΟΗΕ. Εχουμε τρεις δυνάμεις διαφορετικές, οι οποίες έχουν βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και οι οποίες μπορεί να μας υποστηρίξουν πάρα πολύ. Πρώτα απ’ όλα είναι η Γαλλία. Τη Γαλλία πρέπει να την έχουμε ως σύμμαχο και στο κυπριακό ζήτημα. Δεύτερον είναι η Κίνα. Η Κίνα είναι μια χώρα η οποία για λόγους δικούς της, αυτά που ονομάζει ζωτικά συμφέροντα, εμείς τα λέμε εθνικά, ζωτικά κεντρικά θέματα λέγονται στα κινέζικα και τα εθνικά μας, όπως είναι η Ταιβάν, το Χονγκ Κονγκ κ.λπ. η Κίνα είναι κατά του εδαφικού διαμελισμού ή εδαφικής απόσχισης, του οποιουδήποτε από οποιοδήποτε κράτος. Είναι πάντα υπέρ ενότητας της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας ενός κράτους, είναι για λόγους δικούς της ιστορικούς, ο απόλυτος σύμμαχός μας, θα πω. Και ο τρίτος είναι η Ρωσία, η οποία μπορεί να φοβάται, πρέπει να είμαστε σαφείς, ορισμένες λύσεις του Κυπριακού που θα ξέφευγε από μια ουδετερότητα η Κύπρος, αλλά είναι ενάντια σε μια τουρκογενή συμφωνία που θα καθιστούσε την Κύπρο παράρτημα της Τουρκίας.
Εμείς τις προσεγγίζουμε αυτές τις δυνάμεις όμως, κ. Κοτζιά;
Πρέπει να τις προσεγγίσουμε και να διεκδικούμε τη συμμετοχή τους και μέσω αυτών να επηρεάζουμε και τη Γενική Γραμματεία του ΟΗΕ. Είναι τρεις δυνάμεις. Οι Αμερικάνοι έχουν καταρχήν μια καλή διάθεση, δεν ξέρω που θα τους πάνε οι Βρετανοί, γιατί στο θέμα του Κυπριακού στην αμερικανοβρετανική συμμαχία τον πρώτο λόγο έχουν οι Βρετανοί. Αλλά αν μπορούσαμε να έχουμε τρεις συμμάχους στο συμβούλιο ασφαλείας, από τα μόνιμα μέλη του, μια χώρα που θα είναι στη χειρότερη περίπτωση ουδέτερη και μία χώρα που θα μένει μόνη της και άρα θα πιέζεται, θα έχουμε μια άλλη πολιτική από τον ΟΗΕ απ’ ότι αν τους κοιτάμε και αφήνουμε κάποιους τύπους να χειρίζονται με το φιλοτουρκισμό τους τα θέματα του Κυπριακού. Θέλω να σας ξαναπώ, εμείς στην πολιτική δεν είμαστε αναλυτές, επιστήμονες ή δημοσιογράφοι που παρακολουθούμε τι συμβαίνει. Εμείς στην πολιτική, οι διπλωμάτες είναι δραστήριο υποκείμενο της εξωτερικής πολιτικής. Είναι αυτός που πρέπει να επηρεάζει η εξωτερική πολιτική να πάει σε μια κατεύθυνση. Δουλειά της κυβέρνησης δεν είναι να παίζει τόμπολα, αν θα είναι μαζί μας κάποιος ή όχι. Δουλειά της κυβέρνησης είναι να πάρει όλα τα μέσα, όλα τα μέτρα και να εξασκήσει όλες τις επιρροές που διαθέτει προκειμένου ένα πράγμα να έχει μια καλή εξέλιξη. Αυτή είναι η ανησυχία μου.